Andrzej Bednarz w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. Zakopane, 1949 r. Fot. PAP/CAF
W 1948 r. za sprawą Andrzeja Bednarza, Tomasza Panufnika, Konstantego Feliksa Pruszaka i Franciszka Marduły w Zakopanem powstało współczesne polskie szkolnictwo lutnicze, które nieprzerwanie trwa od 70-ciu lat. Z tej okazji w sobotę w Zakopanem spotkali się polscy lutnicy.
„Po wojnie, kiedy brakowało dosłownie wszystkiego, postanowiono zorganizować szkolnictwo lutnicze. W zniszczonej wojną Warszawie nie dało się tego zrobić, choć w międzywojniu w stolicy kształcono lutników, odpowiednie miejsce dla szkoły znalazło się w Zakopanem ze względu na bliskość odpowiedniego materiału drzewnego oraz uzdolnioną manualnie góralską młodzież” – mówił organizator uroczystości, lutnik Stanisław Marduła.
Choć polskie szkolnictwo lutnicze działa nieprzerwanie od 70-ciu lat, to w Polsce instrumenty smyczkowe wysokiej klasy wytwarzano już w XVI wieku. W Krakowie wówczas zaczęła działać wielopokoleniowa rodzina lutnicza Grobliczów.
Jednym z ojców założycieli współczesnej polskiej szkoły lutniczej był Andrzej Bednarz - absolwent stolarstwa w zakopiańskiej szkole Przemysłu Drzewnego, który jeszcze przed pierwszą wojną światową emigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zatrudnił się w manufakturze lutniczej. Po powrocie do Zakopanego został nauczycielem stolarstwa w szkole Przemysłu Drzewnego i zainicjował kursy lutnicze w tej szkole.
Lutnik samouk i inżynier Tomasz Panufnik utworzył Oddział Budowy Instrumentów Smyczkowych w warszawskiej Państwowej Szkole Rzemieślniczo – Przemysłowej, która działała w latach 1930-1935, a później kształcenie lutników w stolicy przejęła Polska Wytwórnia Instrumentów Muzycznych.
Po wojnie Panufnik oraz prezes istniejącego od 1954 roku Stowarzyszenia Polskich Artystów Lutników Konstanty Feliks Pruszak wraz z góralami Andrzejem Bednarzem i Franciszkiem Mardułą rozpoczęli starania o odnowienie polskiego szkolnictwa lutniczego. Pod Giewontem klasa lutnicza funkcjonowała początkowo w zasadniczej Szkole Zawodowej od 1948 r., a od 1954 r. nauczanie tego zawodu przeniesiono do tutejszego Państwowego Liceum Technik Plastycznych.
W 1959 roku lutnictwo z zakopiańskiej szkoły zostało przeniesione do Nowego Targu jako samodzielna szkoła Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych. Szkoła posiadała internat i przyjmowała adeptów z całej Polski kształcąc całe rzesze lutników. Nowotarska szkoła lutnicza przestała istnieć w 1975 roku. A kształcenie lutników wróciło z powrotem do Zakopanego do Liceum Technik Plastycznych im. Antoniego Kenara.
Staraniem muzykologa Włodzimierza Kamińskiego w 1973 roku klasa lutnicza powstała w poznańskiej Szkole Muzycznej im. M. Karłowicza, a od 1978 r. kształcenie na kierunku lutnictwo artystyczne rozpoczęła poznańska Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego.
„Początki istnienia szkoły lutniczej w Poznaniu było bardzo trudne. Ciężko było o materiały. Nawet trudno było dostać komplet strun czy podstawek skrzypcowy, ale jakoś dzięki staraniom Włodzimierza Kamińskiego, ale i pedagogów tej szkoły udało się prowadzić zajęcia warsztatowe na coraz wyższym poziomie. Uruchomienie lutniczych studiów wyższych było wielkim momentem, bo od tej pory lutnicy mogą realizować dalsze stopnie naukowe” – powiedział lutnik i wykładowca w poznańskiej uczelni Andrzej Łapa.(PAP)
autor: Szymon Bafia
szb/ skr/
