Unikatowe XVII-wieczne rzeźby powróciły, po renowacji sfinansowanej przez Instytut Polonika, na fasadę kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Wilnie.
"Dzięki współpracy ze stroną litewską i zgodzie na wywóz do Polski rzeźb, które zdobią fasadę kościoła, udało nam się przeprowadzić projekt konserwatorski, którym kierowała dr Maria Gąsior. Pamiętajmy, że mamy do czynienia z jednym z najpiękniejszych kościołów Wilna, wspaniałym dziełem baroku, kościołem ufundowanym przez wielkiego hetmana litewskiego Michała Kazimierza Paca" – powiedziała dyrektor Instytutu Polonika Dorota Janiszewska-Jakubiak w trakcie briefingu prasowego w piątek w Warszawie.
Jego tematem było zakończenie prac renowacyjnych XVII-wiecznych figur świętych Augustyna i Stanisława Kazimierczyka, znajdujących się na fasadzie kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie. Konserwację ceramicznych figur sfinansował Instytut Polonika w ramach programu "Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą".
W briefingu, prócz dyrektor Janiszewskiej-Jakubiak, wzięły udział konserwator dzieł sztuki dr Maria Gąsior i konserwator z Instytutu Polonika Monika Garnavault. Maria Gąsior opowiedziała jak przebiegały prace nad projektem, począwszy od demontaży rzeźb z fasady kościoła, poprzez transport ich do Wrocławia i kolejne etapy prac renowacyjnych. "W 2022 roku Instytut Polonika sfinansował również badania metodą rendgenowską. Zostały zrobione prześwietlenia rzeźb. Dzięki tym badaniom możliwa była dokładna ocena tego, w jaki sposób zostały wykonane i z jakiego materiału" – wyjaśniła.
"Pozwoliło to również ocenić stan rzeźb oraz określić rodzaje ich poprzednich konserwacji, a także rozpoznać, które elementy są oryginalne, a które wtórne, czyli powstałe późniejszym okresie, przy konserwacjach i naprawach" - dodała.
Unikatowość rzeźb tkwi w zastosowanej technice terrakoty, czyli wypalanej ceramiki porowatej, delikatnej powłoki z barwionej glinki nakładanej na wyrób przed wypaleniem dla uzyskania powierzchni matowej.
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła na Antokolu, jako murowany budynek, powstał z fundacji hetmana wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego Michała Kazimierza Paca w latach 1667–1676. Świątynię zaprojektował, a następnie budowę prowadził Jan Zaor z Krakowa. Po jego śmierci w 1672 r. prace kontynuowano pod kierunkiem Giovanniego Battisty Fredianiego.
Wnętrze świątyni ozdobili sprowadzeni w 1677 r. z Włoch Giovanni Pietro Perti i Giovanni Maria Galli. Pod ich kierownictwem powstał bogaty wystrój. Rzeźby świętych Augustyna i Stanisława Kazimierczyka umieszczono na fasadzie w 1673 r., a ich autorem był najprawdopodobniej Jędrzej Nowotny.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA jest wyspecjalizowaną, państwową instytucją kultury powołaną w 2017 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego. Instytut prowadzi projekty o charakterze konserwatorskim, naukowo-badawczym, edukacyjnym i popularyzatorskim. Dzięki nim zachowywane są materialne świadectwa naszych dziejów, przywracana jest pamięć o ważnych dla współczesnych Polaków zabytkach, osobach oraz istotnych faktach historycznych. (PAP)
Autor: Tomasz Szczerbicki
szt/ pat/