Przedmioty znalezione w bloku 17 w byłym obozie Auschwitz I. Fot. Marcin Inglot. Źródło: www.auschwitz.org
Niemal 200 obiektów, w tym fragmenty sztućców, a także metalowego drutu, zostało znalezionych podczas prac związanych z tworzeniem nowej wystawy austriackiej w bloku 17 na terenie byłego niemieckiego obozu Auschwitz I – podało we wtorek Muzeum Auschwitz.
Paweł Sawicki z biura prasowego placówki poinformował, że przedmioty zostały znalezione w jednym z przewodów kominowych. Noszą ślady przepalenia i deformacji kształtu pod wpływem temperatury. Pokrywa je warstwa sadzy.
"Przedmioty użytkowe najprawdopodobniej pochodziły z magazynów +Kanady+, gdzie więźniowie sortowali mienie zrabowane deportowanym na zagładę Żydom i nielegalnie przemycali różne obiekty do obozu. Sztućce o bardzo podobnych cechach charakterystycznych znajdują się już w zbiorach Muzeum" – powiedziała szefowa działu zbiorów Muzeum Elżbieta Cajzer.
Jak dodała, interpretacje, jakoby znaleziona skrytka miała związek przykładowo z przygotowaniem ucieczki lub działaniami ruchu oporu, to "niemające żadnych podstaw spekulacje". "Nie znaleźliśmy na nich żadnych śladów celowego dostosowywania do jakiejkolwiek innej funkcji, przykładowo zaostrzeń. Z wielu źródeł wiemy natomiast, że tego typu skrytki na przedmioty użytkowe były często przez więźniów wykorzystywane" – podkreśliła.
Muzeum przypomniało, że podczas podobnych prac prowadzonych w bloku 14 znaleziono w kominie kilkanaście przedmiotów użytkowych, takich jak sztućce, buty, portfele. W bloku 27, także podczas prac wystawienniczych, odnaleziono pod podłogą naszywki więźniarskie. Zdarzały się również znaleziska pod podbiciem połaci dachowej.
Służby prasowe placówki zaznaczyły, że w ostatnim czasie bardzo wiele przedmiotów odnajdowanych jest również na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie realizowane są finansowane przez Fundację Auschwitz-Birkenau zakrojone na bardzo szeroką skalę prace konserwatorskie w barakach murowanych na terenie odcinka BI.
"Są to obiekty bardzo zróżnicowane. Wśród znalezisk przeważają przedmioty zwyczajne, znane z codziennego życia: nożyczki, guziki, sztućce, buteleczki, grzebienie czy szczoteczki do zębów. Często zniszczone, noszące ślady intensywnego użytkowania. Odnajdywaliśmy także pojedyncze monety. Istotny jest kontekst ich odkrycia uzupełniający historyczną wiedzę na temat obozu i jego ofiar" – wyjaśniła Agnieszka Tanistra-Różanowska, kierująca planem konserwacji w Muzeum.
Wśród znalezisk zdarzają się również przedmioty o bardziej indywidualnym charakterze, jak niewielki kunsztowny wisiorek w kształcie czterolistnej koniczynki ze stopu miedzi i ozdobiony zieloną emalią lub kawałek przyniesionej z kuchni obozowej kości zwierzęcej, na której anonimowy artysta wyrzeźbił kształt krzyża. Odkryte one zostały podczas prac konserwatorskich w baraku 26 na terenie byłego obozu Birkenau.
"Znaleziska są dla nas ważnym źródłem informacji chociażby na temat zachowań społecznych panujących wewnątrz obozu. Tego rodzaju przedmioty potwierdzają również zgromadzone na przestrzeni lat relacje świadków zagłady oraz poszerzają wiedzę i wyobrażenia tego jak w istocie wyglądała obozowa egzystencja" – dodał archeologii Bogumił Pilarski.
Wszystkie zabytki archeologiczne trafiają do zbiorów Muzeum.
"Należy podkreślić, iż – zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej – wszystkie badania archeologiczne prowadzone na terenie Miejsca Pamięci prowadzone są jedynie na potrzeby przygotowania i wykonywania konserwacji oraz prac mających na celu zabezpieczenie obiektów Muzeum i są ściśle związane z ich zakresem" – podkreślił Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ub.r. zwiedziło je 2,32 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ mok/
