Sceny z życia XIX-wiecznej Warszawy m.in. otwarcie mostu Kierbedzia i budowa dworca kolei Warszawsko-Terespolskiej oraz portrety znanych postaci m.in. Heleny Modrzejewskiej i Józefa I. Kraszewskiego znalazły się w albumie "Maksymilian Fajans (1825–1890)".
Publikacja Domu Spotkań z Historią i stołecznego Muzeum Narodowego to drugi z serii albumów monograficznych "Fotografowie Warszawy" poświęconych znanym XIX i XX-wiecznym twórcom warszawskim.
"Maksymilian Fajans należy bez wątpienia do najciekawszych fotografów warszawskich XIX w. To interesująca postać, adept stołecznej Szkoły Sztuk Pięknych, kształcący się dalej w Paryżu w dziedzinie litografii. W 1862 r. założył profesjonalne atelier fotograficzne. Zdecydował się na to, ponieważ fotografia stała się wówczas bardzo modna, ekscytowała środowisko artystyczne, a zawód fotografa postrzegano jako oferujący możliwość rozwoju, a także dochodów. I Fajans, który miał duże osiągnięcia w litografii słusznie pomyślał, że studio również fotograficzne wzbogaci jego ofertę" - opowiadała PAP autorka albumu Danuta Jackiewicz.
"Maksymilian Fajans należy bez wątpienia do najciekawszych fotografów warszawskich XIX w. (...) W 1862 r. założył profesjonalne atelier fotograficzne. Zdecydował się na to, ponieważ fotografia stała się wówczas bardzo modna, ekscytowała środowisko artystyczne, a zawód fotografa postrzegano jako oferujący możliwość rozwoju, a także dochodów" - opowiadała PAP autorka albumu Danuta Jackiewicz.
Jak zaznaczyła, Fajans tworzył przede wszystkim portrety i dzięki niemu zachowało się wiele wizerunków znanych postaci, ważnych dla kultury, życia społecznego i politycznego w tamtym okresie. Wśród portretowanych znajdowali się zwykli mieszkańcy miasta i ówczesna elita m.in. pisarz Józef Ignacy Kraszewski, arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński oraz artyści Helena Modrzejewska, Henryk Wieniawski, Anton Rubinstein i Józef Rychter. Fotografował także przedstawicieli rosyjskich władz takich jak: ostatni namiestnik Królestwa Polskiego Fiodor Berg, późniejszy warszawski generał-gubernator Paweł Kotzebue i brat cara Wielki Książę Mikołaj Mikołajewicz.
Wśród osób przez niego portretowanych znaleźli się m.in. bohaterowie powstania styczniowego, członkowie Rządu Narodowego Rafał Krajewski i Roman Żuliński. "Zostali sfotografowani jeszcze przed wybuchem zrywu i jeżeli gdziekolwiek spotykamy się z ich zdjęciami są one właśnie autorstwa Fajansa. W albumie mamy też przepiękną fotografię Heleny Modrzejewskiej, którą uwiecznił tuż po przybyciu aktorki do Warszawy w 1868 r., w pięknej sukni z turniurą, która dopiero stawała się wówczas modna. Strój być może był zaprojektowany przez samą Modrzejewską, która była znana z tego, że często projektowała własne stroje" - mówiła Jackiewicz.
Drugim nurtem zainteresowań Fajansa było uwiecznianie tego, co się aktualnie działo w Warszawie. Był m.in. dokumentalistą powstających w mieście linii kolejowych, autorem zdjęć praktycznie wszystkich stołecznych dworców, zwłaszcza po stronie praskiej. Fotografował także wnętrza odbudowanego stołecznego ratusza. Zdjęcia te zostały później nagrodzone na światowej wystawie w Wiedniu.
"Dla mnie zwłaszcza jedno z nich, powstałe w sali wielkiej ratusza, przepełnione światłem przenikającym do wnętrza, jest bez wątpienia arcydziełem. Fajans prezentował ciekawy warsztat fotograficzny. Ówczesna technika wykonywania negatywów na szkle w tzw. technice kolodionowej mokrej pozwalała każdej pracowni na wypracowanie przede wszystkim własnej kolorystyki. Jak wiadomo XIX-wieczna fotografia nie była czarno-biała, lecz o barwie sepii, w różnych tonacjach brązowych. U Fajansa przybierała zaś niezwykły kolor czekoladowy" - podkreśliła autorka albumu.
Publikacja zawiera kilkadziesiąt fotografii prezentujących widoki Warszawy, otwarcie mostu Kierbedzia; Zamek Królewski - ówczesną siedzibę prywatną namiestników Królestwa Polskiego czy wnętrze słynnej cukierni Lourse’a w Hotelu Europejskim. Zdjęciom towarzyszy esej autorki, która jest kuratorem fotografii w stołecznym Muzeum Narodowym oraz kalendarium wydarzeń z dziedziny fotografii (na świecie i w Królestwie Polskim). Album ukazał się w polskiej i angielskiej wersji językowej.
Patronami medialnymi wydawnictwa są Polska Agencja Prasowa i portal historyczny dzieje.pl. (PAP)
akn/ abe/
