"Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy"
Za książkę "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy" literacką nagrodę prezydenta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego za 2016 rok otrzymała Aneta Prymaka-Oniszk. Wyróżnienie zostało wręczone w piątek po raz 26.
Nagrody wręczono wieczorem w Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku. Nagrodą literacką prezydenta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego wyróżniani są twórcy związani z miastem. Patron nagrody, zmarły w 1989 roku poeta, prozaik i publicysta, pochodził właśnie z Białegostoku.
Jak mówił podczas rozdania nagród prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, to "wielki dzień dla białostockiej literatury". Powiedział, że w tym roku nominowali zostali różnorodni autorzy, "taka mieszanka powoduje, że mamy bogactwo i ten wieczór staje się prawdziwą ucztą".
Nagrodę im. Kazaneckiego "za pionierskie opracowanie tematu bieżeństwa oraz za doskonały reportaż historyczny, który łączy perspektywę lokalną z uniwersalnym doświadczeniem uchodźstwa" otrzymała Aneta Prymaka-Oniszk za książkę "Bieżeństwo 1915". To historia o bieżeństwie (z ros. uchodźstwie) - masowej ucieczce ludności głównie (choć nie tylko) wyznania prawosławnego latem i wczesną jesienią 1915 r. przed nadciągającą armią niemiecką. Miało to miejsce na ziemiach obecnej wschodniej Polski oraz zachodniej Białorusi i Ukrainy. Prymaka-Oniszk w swoich reportażach dociera do historii bieżeńców i ich rodzin.
"Bieżeństwo 1915" to historia o bieżeństwie (z ros. uchodźstwie) - masowej ucieczce ludności głównie (choć nie tylko) wyznania prawosławnego latem i wczesną jesienią 1915 r. przed nadciągającą armią niemiecką. Miało to miejsce na ziemiach obecnej wschodniej Polski oraz zachodniej Białorusi i Ukrainy. Aneta Prymaka-Oniszk w swoich reportażach dociera do historii bieżeńców i ich rodzin.
Prymaka-Oniszk, odbierając wyróżnienie, mówiła, że to dla niej "niesłychanie ważna nagroda", bo - jak wyjaśniła - "jest z Białegostoku, z tej okolicy, z tego miejsca". Dodała, że to jej pierwsza, bardzo osobista książka, bo opisuje też jej rodzinną historię. "Mam wrażenie, że przez te ostatnie 100 lat, od momentu bieżeństwa, gdzieś nagromadziło się tyle dobrej energii, że ona (książka-PAP) musiała powstać" - powiedziała laureatka.
Przewodniczący kapituły nagrody Marek Kochanowski mówił, że książka Prymaki-Oniszk została nominowana "nie tylko za opowieść o utracie, ale też za cudowną i piękną, także przerażającą lekcję, jaką nam Pani dała w tym zmiennym, nieprzewidywalnym dzisiejszym świecie".
Do nagrody nominowana były też książki Natalii Fiedorczuk "Jak pokochać centra handlowe", Piotra Janickiego "13 sztuk", Szymona Teżewskiego "Eteromanka".
W poprzednich latach, oprócz tegorocznych laureatów, nagradzani byli też m.in. Krzysztof Gedroyć, Piotr Nesterowicz, Ignacy Karpowicz, Jan Leończuk, Edward Redliński, Katarzyna Ewa Zdanowicz czy Anna Sołbut.
Patron nagrody Wiesław Kazanecki (1939-1989), poeta, prozaik i publicysta debiutował w 1959 roku. Zbiór wierszy pt. "Kamień na kamieniu" ukazał się w 1964 r. Prawdziwym sukcesem poety okazał się jednak dopiero wydany w 1969 roku tomik "Portret z nagonką". Krytycy pisali wówczas, że jego wiersze były "świadectwem zmagania się współczesnego poety z zachłanną rzeczywistością, która dawno utraciła swój wymiar etyczny". Pośmiertnie ukazały się m.in. jego "Poezje wybrane", "List na srebrne wesele", "Wiersze ostatnie".
W 2009 roku w Białymstoku obchodzono Rok Wiesława Kazaneckiego. Przypadały wtedy dwie okrągłe rocznice, związane z patronem nagrody: 70. urodzin i 20. śmierci. (PAP)
swi/ itm/
