Wprowadzenie dla mediów publicznych karty powinności misyjnych przewiduje rządowy projekt noweli ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o opłatach abonamentowych, który we wtorek pozytywnie zaopiniowała sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu.
We wtorek sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o opłatach abonamentowych.
Jak powiedziała poseł sprawozdawca podkomisji Elżbieta Kruk (PiS) "podkomisja przyjęła wiele zmian do projektu ustawy, ale to były głównie uwagi Biura Legislacyjnego, legislacyjne, doprecyzowujące, niezmieniające meritum tej ustawy".
W trakcie posiedzenia komisji strona rządowa zgłosiła poprawki. Jedna z nich zakłada, że "nadawca, który będzie chciał rozpowszechniać program wyspecjalizowany nie będzie już musiał uzyskać koncesji, a jedynie będzie musiał wpisać ten program do karty powinności i uzgodnić tę kartę z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji" - jak mówił Naczelnik wydziału w Departamencie Własności Intelektualnej i Mediów MKiDN Karol Zgódka.
"Ten zapis nie eliminuje koncesji, ale tak naprawdę karta powinności wprowadza możliwość dodatkowych programów dla nadawcy publicznego, bez uzyskania koncesji, czyli, krótko mówiąc, na podstawie karty powinności można nadawać programy nie tylko te, które są określone w samej ustawie, bo wprost tam kilka programów jest określonych i karta powinności taką możliwość daje i daje też finansowanie, czyli krótko mówiąc zmiana polega na tym, że nadawca publiczny dalej może mieć programy koncesjonowane, ale już nie będzie mógł mieć finansowania z abonamentu tych programów" - tłumaczył przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski.
Jak mówił, "proponowana poprawka podyktowana jest tym, że do tej pory nadawca miał rezerwację częstotliwości na podstawie uzyskanej koncesji albo na podstawie prawa do nadawania wynikającego wprost z ustawy". "Nie było programów z karty powinności, które teraz się pojawiają, w związku z tym bez tej poprawki taki nadawca nie mógłby uzyskać rezerwacji częstotliwości na taki program" - wyjaśnił Kołodziejski.
Kolejne poprawki zgłoszone przez rząd zakładają przesunięcie terminów wpisanych w ustawie o jeden rok do przodu. "Konieczność wprowadzenia tych poprawek wynika z oczywistej pomyłki, która znalazła się w tekście ustawy skierowanym do Sejmu, a mianowicie terminy (...) zakładały wejście w życie ustawy od dnia 1 stycznia 2018. A ponieważ ustawa wejdzie w życie od 1 stycznia 2019, konieczne jest przesunięcie tych wszystkich terminów o jeden rok do przodu" - uzasadnił Zgódka.
Projekt, który został przyjęty przez Radę Ministrów w kwietniu, zakłada doprecyzowanie definicji misji publicznej jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz katalogu zadań misyjnych. Zadania nadawców publicznych, wynikające z misji publicznej, uzupełniono m.in. o działalność w internecie i technologiach cyfrowych. Celem proponowanych przepisów jest dostosowanie polskiego prawa do stanowiska Komisji Europejskiej z maja 2011 r. nakazującego maksymalne sprecyzowanie misji publicznej mediów oraz ograniczenie pomocy państwa dla mediów publicznych.
Zgodnie z projektem uszczegółowienie zadań misyjnych byłoby dokonywane w karcie powinności. "Byłaby ona ustalana w drodze porozumienia zawieranego przez każdą spółkę publicznej radiofonii i telewizji z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji. Karta powinności, zawierana na okres 5 lat, określałaby zasady realizacji misji publicznej, a także szczegółowy zakres powinności wynikający z misji. Karta powinności określać będzie m.in. jakie usługi mogą być tworzone przez nadawców publicznych i jak realizowane mają być poszczególne zadania misyjne" - wyjaśnił w czerwcu w trakcie posiedzenia komisji kultury wiceminister kultury Paweł Lewandowski.
Jak dodał, dalsze doprecyzowanie zadań misyjnych byłoby dokonywane w zmodyfikowanych planach programowo-finansowych. Plany te będą ustalane na podstawie karty powinności i będą "określały przedsięwzięcia w realizacji zadań wynikających z misji publicznej w danym roku kalendarzowym" - poinformował wiceszef resortu kultury.
Pytany przez posłów w trakcie dyskusji, na czym będzie polegać umocnienie nadzoru KRRiT nad działalnością jednostek publicznej radiofonii i telewizji Lewandowski odparł, że "będzie ona miała prawo wydawać zalecenia, karać, żądać sprawozdań, planów naprawczych". "Będzie miała te instrumenty, których do tej pory nie miała, bo w tej chwili w zasadzie głównie zajmowała się opiniowaniem pewnych rzeczy i dzieleniem abonamentu na kolejne zadania" - powiedział.
Proponowane przepisy zakładają, że projekt karty powinności na najbliższy rok nadawcy będą przekazywać KRRiT do końca kwietnia, a jego ostateczna wersja ma zostać uzgodniona i opublikowana do końca listopada. Na postawie tych planów KRRiT będzie przekazywać nadawcom środki z abonamentu radiowo-telewizyjnego. W projekcie zapisano, że środki te nie będą mogły być wyższe niż koszt netto misji publicznej, czyli nakłady poniesione na projekty realizowane w ramach tej misji pomniejszone o wpływy z tych projektów (np. przychody reklamowe).
Zgodnie z projektem nadawcy publiczni będą mieć prawo do zachowania maksymalnie 10 proc. środków od KRRiT, jeśli przy realizacji projektów w ramach misji publicznej poniosą niższe od planowanych koszty netto. Większe nadwyżki będą musieli zwracać regulatorowi.
Projekt noweli przewiduje też stworzenie procedury tzw. uprzedniej oceny przewidywanych istotnych usług medialnych, które będą mogły być finansowane ze środków publicznych. Każda istotna nowa usługa nadawcy publicznego, po konsultacjach społecznych, oceniana byłaby przez organ nadzorujący nadawców pod kątem jej wartości publicznej i wpływu na rynek. Organ nadzorujący będzie decydował o możliwości stworzenia nowej usługi i finansowania jej ze środków publicznych.
Proponowane przepisy regulują również zasady nadzoru nad jakością realizacji misji publicznej, m.in. przez doprecyzowanie obowiązków sprawozdawczych nadawców i poszerzenie kompetencji nadzorczych nad nadawcami. W projekcie wprowadzono także możliwość wydawania wiążących zaleceń dotyczących realizacji misji, a w przypadku, gdy nie byłyby one realizowane – nakładania kar finansowych na osoby zarządzające działalnością nadawców.
W projekcie zapisano, że znowelizowana ustawa miałaby wejść w życie 1 stycznia 2019 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących sprawozdań, które zaczęłyby obowiązywać 1 stycznia 2020 r. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/aszw/
