Henryk Sienkiewicz. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja
Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu opowiedziała się w środę za tym, by patronami roku 2016 zostali: laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury, autor "Trylogii" Henryk Sienkiewicz oraz wybitny kompozytor Feliks Nowowiejski, autor muzyki do "Roty".
Okazją do ustanowienia Henryka Sienkiewicza patronem 2016 roku jest fakt, że wypada wówczas 170. rocznica urodzin oraz 100. rocznica śmierci pisarza.
W poselskim projekcie uchwały w tej sprawie autorstwa posłów PiS podkreślono, że Sienkiewicz to "pierwszy Polak uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury, doceniony za całokształt twórczości". "Jego powieści historyczne podtrzymywały na duchu kolejne pokolenia Polaków w czasach narodowych niedoli" - czytamy w projekcie.
"Twórczość Henryka Sienkiewicza, działalność społeczna i nieustanne orędownictwo za niepodległym państwem polskim odegrały niezwykle istotną rolę w odzyskaniu przez Polskę państwowości. Niech Sienkiewiczowska spuścizna stanowi podstawę patriotycznego wychowania młodych pokoleń Polaków" - głosi projekt. Przytoczono w nim też słowa Stanisława Cata-Mackiewicza, który napisał o Sienkiewiczu: "My wszyscy z niego”.
B. szefowa komisji Iwona Śledzińska-Katarasińska (PO) zastanawiała się, dlaczego projekt uchwały pozbawiony jest przeważnie występującego w tego typu dokumentach uzasadnienia. Obecna przewodnicząca Elżbieta Kruk (PiS) odparła, że każda próba uzasadnienia byłaby obrazą dla postaci wielkiego pisarza, którego zasługi są oczywiste. Jak dodała procedowanie projektów uchwał bez uzasadnienia jest w Sejmie przyjęte.
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, pseudonim Litwos (ur. 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 w Vevey) jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy, autor cyklu "Trylogia”, powieści "Krzyżacy", "Quo vadis", "Rodzina Połanieckich", "W pustyni i puszczy".
Sienkiewicz otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury w 1905 za całokształt twórczości. W przemówieniu wygłaszanym z tej okazji mówił, że zaszczyt ten jest szczególnie cenny dla syna Polski. "Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać" - powiedział pisarz.
Komisja zarekomendowała też pozytywnie poselski projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego - wybitnego kompozytora, dyrygenta, pedagoga, organisty-wirtuoza, organizatora życia muzycznego, szambelana papieskiego. W 2016 roku przypada jego siedemdziesiąta rocznica śmierci, a w roku 2017 - sto czterdziesta rocznica jego urodzin.
"Jest to artysta, którego dorobek miał wpływ na całą kulturę muzyczną świata w szczególności Polski. Zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury" - podkreślono w projekcie uchwały autorstwa posłów PSL.
Feliks Nowowiejski skomponował m.in. "Rotę" do wiersza Marii Konopnickiej. 15 lipca 1910 roku, w czasie pięćsetnej rocznicy bitwy pod Grunwaldem, "Rota" została zaśpiewana po raz pierwszy przed pomnikiem Grunwaldzkim przez chóry pod batutą Nowowiejskiego.
Był on też autorem wielu pieśni patriotycznych, skomponował m.in. marsz "Pod sztandarem pokoju", oratorium "Powrót syna marnotrawnego", uwerturę "Swaty polskie", "Poematy symfoniczne", oratorium "Quo vadis", operę "Emigranci".
Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 roku w Wartemborku, obecnie Barczewie, kształcił się muzycznie w Berlinie i Ratyzbonie. W 1909 roku osiadł w Krakowie, gdzie był dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego.
Po I wojnie osiadł w Poznaniu i włączył się w nurt odradzającego się życia kulturalnego miasta - organizował koncerty symfoniczne i chóralne, występował z recitalami organowymi. Od 1920 r. był wykładowcą w Państwowym Konserwatorium w Poznaniu, gdzie prowadził klasę organów i dyrygował orkiestrą. Zmarł 18 stycznia 1946 w Poznaniu. W jego domu rodzinnym w Barczewie od 1961 r. znajduje się Muzeum noszące nazwę Salonu Muzycznego im. Feliksa Nowowiejskiego. (PAP)
aszw/ par/
