100. rocznica urodzin Mieczysława Wajnberga w Muzeum Polin
Koncertami, spektaklem muzycznym Gidona Kremera oraz wykładem muzykologa Daniela Elphicka Muzeum Historii Żydów Polskich Polin uczci 100. rocznicę urodzin kompozytora Mieczysława Wajnberga, która przypada w niedzielę.
Podczas sobotniego koncertu w Muzeum Polin flecistka Anna Karpowicz, pianista Marek Bracha i zespół Hashtag Strings wykonają wczesne kompozycje Mieczysława Wajnberga oraz nowy utwór Mikołaja Majkusiaka "Koncert podwójny na flet, fortepian i smyczki", inspirowany XXI Symfonią "Kadisz" Wajnberga.
Anna Karpowicz i Marek Bracha popularyzują twórczość Wajnberga i innych kompozytorów 20-lecia międzywojennego, ich utwory prezentują m.in. podczas festiwalu WarszeMuzik. W sobotę premierę będzie miała płyta winylowa "WarszeMuzik vol.1" wydana przez Requiem Records. Na płycie znajdą się utwory Mieczysława Wajnberga szczególnie te - związane z Warszawą. Oprócz "Koncertu Fletowego Nr 1", jego wczesnych Mazurków na fortepian oraz "Arii na kwartet smyczkowy" na płycie jest również cykl pięciu utworów na flet i fortepian.
Kamienica przy ul. Żelaznej 66, w której urodził się Mieczysław Wajnberg - w rejestrze zabytków
W niedzielę, odbędzie się spotkanie z brytyjskim muzykologiem dr Danielem Elphickiem autorem książki "Music behind the Iron Curtain: Weinberg and his Polish Contemporaries", która ukazała się nakładem Cambridge University Press. Elpihck jest wykładowcą University of London. W niedzielę opowie o polskich i żydowskich wątkach w twórczości kompozytora.
Po prelekcji Elphicka wystąpi duet Mark Glanville (bas-baryton) oraz Marc Verter (fortepian). Artyści wykonają program ze swojej nowej płyty "Citizen of Nowhere". W holu głównym Muzeum POLIN będzie można usłyszeć m.in. pieśni Wajnberga do słów Juliana Tuwima i Icchoka Lejba Pereca.
Obchody urodzin Wajnberga zakończy niedzielny koncert skrzypka Gidona Kremera. Na scenie Muzeum Polin zaprezentuje on po raz pierwszy w Polsce swój spektakl "Kronika wydarzeń bieżących". Jak tłumaczył Gidon Kremer, w wywiadzie udzielonym Filipowi Lechowi z portalu culture.pl, "Tytuł nawiązuje do samizdatowego biuletynu, który wychodził w ZSRR w latach 70.". Na widowisko składa się muzyka Wajnberga oraz projekcja wideo. Kremer wystąpi z orkiestrą Kremerata. W koncercie wezmą udział również Eszter Zemlenyi (sopran) oraz pianista Georgijs Osokins.
Mieczysław Wajnberg polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, przyszedł na świat 8 grudnia 1919 r. w Warszawie, w kamienicy na rogu ulic Żelaznej i Chmielnej. Pochodził z rodziny o tradycjach muzycznych; jego ojciec był kompozytorem i skrzypkiem: kierował zespołem muzycznym w teatrze żydowskim "Scala" w Warszawie oraz działem muzyki żydowskiej w firmie fonograficznej "Syrena". W 1931 r. Mieczysław Wajnberg rozpoczął studia w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Kształcił się w zakresie gry na fortepianie pod kierunkiem Józefa Turczyńskiego.
Wajnberg we wrześniu 1939 r. uciekł z Warszawy i przedostał się na teren ZSRS. Studiował w Mińsku, w klasie kompozycji. Po agresji niemieckiej na ZSRS Wajnberg wyjechał do Taszkientu w Uzbekistanie, do którego w czasie wojny przeniosło się wielu artystów. Tam spotkał córkę Solomona Michoelsa, dyrektora teatru żydowskiego w Moskwie. Przez małżeństwo z nią awansował społecznie do warstwy, którą tworzyli wybitni artyści. W 1948 r. Stalin rozpoczął antyżydowską politykę, a pierwszą osobą, którą zamordowano, był Solomon Michoels - został wepchnięty pod ciężarówkę. Od tego momentu Wajnberg był naznaczony przez swoje relacje rodzinne. Śledzony przez milicję przez cztery lata, żył pod wielką presją. W 1952 r. został aresztowany pod zarzutem szerzenia propagandy w celu ustanowienia Republiki Żydowskiej na Krymie i uwięziony na moskiewskiej Łubiance. Kilka miesięcy po jego uwięzieniu zmarł Stalin i dzięki pomocy Dymitra Szostakowicza udało mu się wydostać z Łubianki. Pracował, komponując muzykę dla radia i filmu - jego utwory znalazły się na ścieżce dźwiękowej filmu "Lecą żurawie" (1957) w reżyserii Michaiła Kałatozowa.
Tworzył przede wszystkim muzykę instrumentalną, zwłaszcza orkiestrową. W jego dorobku znalazły się 26 symfonii, poemat symfoniczny, 18 koncertów, muzyka kameralna (kwartety smyczkowe, sonaty) i solowa (głównie fortepianowa). Skomponował również siedem oper oraz wiele utworów chóralnych i filmowych.
Jedyny raz, od ucieczki w 1939 r., odwiedził Warszawę w 1966 r., przy okazji festiwalu "Warszawska Jesień".
Zmarł 26 lutego 1996 r. w Moskwie.(PAP)
autor: Olga Łozińska
oloz/ pat/
