Muzeum Tatrzańskie. Fot. PAP/G. Momot
Od 1 stycznia Muzeum Tatrzańskie będzie Muzeum Narodowym współprowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W środę umowę w tej sprawie podpisał szef resortu kultury Piotr Gliński oraz marszałek województwa małopolskiego Witold Kozłowski.
Minister kultury zobowiązał się do zapewnienia wkładu finansowego w utrzymanie Muzeum w wysokości nie mniejszej niż 1,5 mln zł rocznie. Umowa będzie obowiązywała do 31 grudnia 2027 r. z możliwością jej przedłużenia.
Wspólne prowadzenie Muzeum Tatrzańskiego przez ministerstwo kultury i Urząd Marszałkowski ma na celu podniesienie rangi i znaczenie tej instytucji kultury na muzealnej mapie Polski oraz umożliwienie warunków jej dalszego, bardziej dynamicznego rozwoju.
"To jest dzień symboliczny. Pewnie doktor Tytus Chałubiński byłby zadowolony, że polskie państwo bierze współodpowiedzialność za tę piękną instytucję. Muzeum Tatrzańskie imienia Tytusa Chałubińskiego staje się od 1 stycznia muzeum współprowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a więc staje się Muzeum Narodowym. Podnosimy do rangi Muzeum Narodowego tą wspaniałą instytucję i jesteśmy z tego dumni" – mówił podczas uroczystości podpisania umowy minister Gliński.
Marszałek Województwa Małopolskiego Witold Kozłowski podziękował w imieniu małopolskiej wspólnoty samorządowej, ale i mieszkańców Zakopanego za decyzję ministra kultury.
"Myślę, że realizujemy dzisiaj taki piękny podarek dla opiekuna tego muzeum - dla doktora Tytusa Chałubińskiego, ale nas w działaniu połączył przede wszystkim pomysł uruchomienia kolejnego oddziału muzeum Tatrzańskiego czyli willi Palace" – mówił dodając, że została już powołana Rada Programowa i został przyjęty wstępny projekt koncepcji nowej placówki Muzeum Tatrzańskiego.
"Mam taką nadzieję, że pierwsze półrocze roku 2023 to będzie ten okres, kiedy wspólnie uruchomimy to bardzo ważne dla Podhala, dla Małopolski muzeum martyrologii" – dodał marszałek.
Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem jest instytucją kultury o ponad 130-letniej historii. Gromadzi zbiory z m. in. z dziedziny przyrody, etnografii, sztuki, historii, architektury historycznej i budownictwa ludowego. Idea założenia Muzeum Tatrzańskiego zrodziła się już w roku 1888 w gronie przyjaciół warszawskiego lekarza, uczonego, społecznika, wielkiego miłośnika Tatr i góralszczyzny Tytusa Chałubińskiego, uważanego za odkrywcę leczniczych wartości tatrzańskiego klimatu, "odkrywcę Zakopanego".
Pierwszą siedzibą Muzeum Tatrzańskiego były dwie izby w góralskiej chałupie Jana Krzeptowskiego przy Krupówkach. Dopiero w latach dwudziestych XX wieku otwarto siedzibę, która dziś stanowi gmach główny muzeum przy Krupówkach.
Ważną rolę przy powstaniu placówki odegrali także etnograf Bronisław Piłsudski oraz twórca stylu zakopiańskiego Stanisław Witkiewicz, a projekt powstania Muzeum Tatrzańskiego wsparła finansowo sama Maria Skłodowska–Curie przekazując w 1911 r. część swojej nagrody Nobla.
Najstarsze zbiory Muzeum Tatrzańskiego to część botaniczna, geologiczna, zoologiczna oraz etnograficzna. Muzeum Tatrzańskie ma obecnie osiem filii i trzy galerie sztuki. Jest placówką wielodziałową, posiada bogate zbiory etnograficzne i przyrodnicze. Zbiory dzieł sztuki Muzeum Tatrzańskiego liczą około 5 tys. pozycji. Wśród nich znajdują się m.in. prace Witkacego, Leona Wyczółkowskiego, Marka Żuławskiego czy Władysława Hasiora.
W ostatnim czasie Muzeum pozyskało nowy obiekt – willę "Palace" w Zakopanem, nazywaną "Katownią Podhala", w której podczas okupacji Niemcy umieścili siedzibę gestapo. Tutaj trafiali m.in. kurierzy tatrzańscy, którzy byli torturowani i zabijani. Stąd też wyruszały transporty więźniów do Auschwitz. Budynek, w którym przez wiele lat działał pensjonat, w 2017 r. został zakupiony przez miasto Zakopane przy wsparciu finansowym rządu. Obiekt będzie oddziałem Muzeum, poświęconym martyrologii mieszkańców Podhala i jego okupacyjnej historii.(PAP)
Autor: Szymon Bafia
szb/ aszw/
