Powstanie film o potomkach lubelskich Żydów

Film jest inspirowany pracą reżysera nad dokumentowaniem Zjazdu Lublinerów, czyli potomków lubelskich Żydów, który to zjazd w 2017 r. zorganizował Ośrodek "Brama Grodzka – Teatr NN" z okazji 700-lecia Lublina. Uczestniczyło w nim ponad 200 osób z całego świata.

"Natychmiast zaczął mi się mi się snuć własny projekt, ponieważ to spotkanie było tak niebywale emocjonalne. Już wtedy zaczęła we mnie kiełkować myśl, że powinienem taki film zrobić, nie o Lublinie, który jest w pewnym sensie także moim miastem rodzinnym, tylko o Lublinie, który jest miastem rodzinnym dla wielu bardzo ludzi, których historia +wypisała+ z tej przestrzeni" – powiedział Titkow.

Film "Lublinerzy" ma pokazywać losy pięciu potomków lubelskich Żydów, ich poszukiwania śladów przodków, którzy mieszkali w Lublinie i w czasie II wojny światowej zostali wymordowani przez hitlerowców. Ci, którzy ocaleli, rozproszyli się po całym świecie.

"Ja uważam, że mamy obowiązek opowiadania o tych historiach, opowiadania o tym, co było, a czego już nie ma" - podkreślił Titkow.

Reżyser planuje, że zdjęcia do filmu zaczną się i być może zakończą jeszcze w tym roku. "Jeżeli tak się stanie, to być może w marcu lub na początku w kwietnia przyszłego roku będziecie mogli państwo zobaczyć ten film" – powiedział Titkow.

Film otrzyma wsparcie finansowe z prowadzonego przez samorząd miasta Lubelskiego Funduszu Filmowego.

"Lublinerzy" to będzie drugi film Titkowa dotyczący lubelskich Żydów. W 2013 roku miał premierę jego dokument "Album rodzinny" opowiadający historię Franciszki Arnsztajnowej oraz dwóch lubelskich zasymilowanych żydowskich rodzin Arnsztajnów i Meyersonów. Franciszka Arnsztajnowa (1865-1942) - prababka reżysera - była poetką, tłumaczką, działaczką niepodległościową i społeczną. Razem z mężem, cenionym lekarzem i filantropem, Markiem Arnsztajnem (1855-1930) prowadzili szeroką działalność społeczną, artystyczną a także konspiracyjną. Mieszkali i pracowali w Lublinie w kamienicy przy ul. Złotej, a dom ten podarował im ojciec Franciszki - Bernard Meyerson (1837-1924), który był zamożnym kupcem, dyrektorem Towarzystwa Kredytowego Miasta Lublina.

W przedwojennym Lublinie wśród ponad 110 tys. mieszkańców, ok. 40 tys. stanowili Żydzi. Dzielnica żydowska, gdzie w czasie wojny hitlerowcy utworzyli getto, rozciągała się wokół Zamku.

W marcu 1942 r. Niemcy rozpoczęli likwidację lubelskiego getta, co było początkiem Akcji Reinhardt, czyli zaplanowanej zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Do połowy kwietnia 1942 r. Niemcy wywieźli z Lublina do obozu zagłady w Bełżcu ok. 28 tys. Żydów.

W Akcji Reinhardt, od marca 1942 r. do listopada 1943 r., Niemcy wymordowali w sumie około dwóch milionów Żydów z Polski i innych krajów europejskich. Eksterminacji dokonywali głównie w trzech obozach zagłady w Treblince, Bełżcu i Sobiborze.

Po likwidacji getta w Lublinie i wywiezieniu jego mieszkańców ponad 200 budynków w dzielnicy żydowskiej - domy, synagogi, kamienice – zostały zburzone. Nigdy nie zostały odbudowane.

Andrzej Titkow to scenarzysta i reżyser wielu filmów dokumentalnych oraz fabularnych, reżyser teatralny, poeta, wykładowca. Dyplom Wydziału Reżyserii PWSFTViT w Łodzi uzyskał w 1972 r. Przez wiele lat współpracował z Telewizją Polską, w okresie 2004-06 był zastępcą kierownika Redakcji Filmów Dokumentalnych Programu 1 TVP. Otrzymał liczne nagrody, m.in. "Złotej Taśmy" Stowarzyszenia Filmowców Polskich za film "Piękny dwudziestoletni" (1987) oraz Nagrodę Kulturalną "Solidarności" za film "Przechodzień" (1985). Wydał tomy poezji m.in. "Wstęp do nie napisanego poematu", "Zapisy, zaklęcia". W 1974 r. otrzymał nagrodę na Warszawskiej Jesieni Poezji. W latach 1998-99 wykładał w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadził też zajęcia na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w Warszawskiej Szkole Filmowej, w Gdyńskiej Szkole Filmowej.(PAP)

Autorka: Renata Chrzanowska

ren/ pat/