Nie pozwolimy, żeby w sztukę ingerowali cenzorzy – powiedział w środę prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak na konferencji zapowiadającej tegoroczną edycję festiwalu Malta. Prezydent odniósł się do kontrowersji, jakie wzbudza kurator edycji Oliver Frljić, reżyser kontrowersyjnego spektaklu "Klątwa".
W tym roku festiwal odbywać się będzie pod hasłem „My, Naród; My, Bałkany; My, Wschód; My, Europa; My, Inni”, a jego kuratorem będzie także Goran Injac.
„Kultura i sztuka zawsze pobudza do myślenia, czasami prowokuje. Dzisiaj Malta jest imprezą, która w tym obszarze jest bardzo istotna i staje się symbolem walki o wolność w kulturze” – mówił prezydent Jaśkowiak.
„Nie pozwolimy, żeby w sztukę, w kulturę ingerowali cenzorzy. Nie pozwolimy na powrót do PRL-u” – podkreślił. Dodał także, że „festiwal na pewno w tym roku się odbędzie i nie będzie żadnych zmian w zakresie kuratorów, czy też programu”.
Dyrektor Malta Festival Poznań Michał Merczyński podkreślił w środę, że to, iż festiwal „mówi o pewnych trudnych sprawach, jest jakby istotą tego, czym jest sztuka”.
„Ten festiwal z jednej strony jest rzeczywiście miejscem, gdzie odbywają się ważne debaty i dyskusje, gdzie stawia się poważne pytania dotyczące kondycji nas dzisiaj w Poznaniu, nas dzisiaj w Polsce, nas dzisiaj w Europie. Ale jest też momentem, gdzie geneza słowa festiwal jest festem, czyli świętem, radością, byciem razem” – mówił.
Poznański Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta powstał w 1991 r. jako platforma prezentacji sztuki eksperymentalnej, offowej; dziś jest jedną z najważniejszych imprez kulturalnych w Europie Środkowo-Wschodniej. Festiwal prezentuje program teatralny, muzyczny, taneczny i filmowy. Jego nazwa pochodzi od Jeziora Maltańskiego, znajdującego się w Poznaniu. Dotychczas w ramach Malta Festival w Poznaniu wystąpili tacy artyści jak m.in. grupa Radiohead, Michael Nyman, Buena Vista Social Club, Anthony and the Johnsons czy Elvis Costello.
Do najważniejszych wydarzeń tegorocznej edycji imprezy należeć będzie m.in. prezentacja spektaklu „Turbofolk” w reżyserii Frljićia, koncert słoweńskiego zespołu Laibach, rozmowy, odbywające się w cyklu „Platforma Bałkańska. Rozmowy na Placu Wolności”, w których udział wezmą m.in. Przemysław Czapliński, Adam Michnik, Ludwik Dorn, Konstanty Gebert, Sławomir Sierakowski, Ziemowit Szczerek, Dragan Markovina i Dorota Cirlić-Mentzel. Zaplanowano także pokaz filmów Andrieja Tarkowskiego, filmy jugosłowiańskiej Czarnej Fali, awangardowego nurtu w kinie krajów byłej Jugosławii przełomu lat 60. i 70., a także pokaz „Artystów”, serialu Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego.
Tegoroczna edycja festiwalu rozpocznie się 16 czerwca. Mimo to wydarzenie już teraz wzbudza kontrowersje. W ostatnim czasie w Poznaniu kilkukrotnie odbywały się protesty przeciwko kuratorowi festiwalu. Frljić współpracował już dwukrotnie z polskimi aktorami – w 2013 roku w Narodowym Starym Teatrze, wówczas premiera sztuki została odwołana przez dyrektora teatru Jana Klatę, oraz z aktorami Teatru Powszechnego, gdzie w tym roku wystawiony został spektakl „Klątwa”, który wywołał oburzenie prawicowych i kościelnych środowisk, a prokuratura wszczęła z urzędu dochodzenie w tej sprawie.
Uczestnicy protestów w ulotkach rozdawanych mieszkańcom Poznania pisali, że „prezydent miasta, zajęty lansowaniem własnej osoby na bazie ciągłych wojenek z władzami centralnymi” chce doprowadzić do kolejnej „kompromitacji w mieście”, dofinansowując i wspierając tegoroczną edycję festiwalu Malta.
Wskazywali ponadto, nawiązując do spektaklu "Klątwa", że Frljić to osoba „obrażająca wprost świętego Jana Pawła II i wzywająca do zamordowania Jarosława Kaczyńskiego”. „Tak oto w naszym mieście pieczę nad jednym z najbardziej liczących się na arenie międzynarodowej festiwali sprawować będzie osoba pozbawiona wszelkich zahamowań, aby za publiczne pieniądze obrażać uczucia religijne innych oraz realizować skandaliczne, o niskiej wartości artystycznej spektakle, godzące we wrażliwość estetyczną i etyczną wielu obywateli” – twierdzili protestujący.
To nie pierwsze kontrowersje, jakie wzbudza poznański festiwal. W 2014 roku po licznych protestach odwołany został spektakl Rodrigo Garcii "Golgota Picnic". Wówczas krytycznie o spektaklu wypowiadali się m.in. posłowie PiS i środowiska katolickie wraz z metropolitą poznańskim abp. Stanisławem Gądeckim.
Tegoroczna edycja Malta Festival Poznań potrwa do 25 czerwca. (PAP)
ajw/ itm/
