Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą podczas inauguracji Narodowego Czytania "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Fot. PAP/S. Leszczyński
Prezydent Andrzej Duda zainaugurował w sobotę w Warszawie Narodowe Czytanie "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, które odbywać się będzie przez cały dzień w ponad 2 tys. miast i miejscowości w Polsce i na świecie. "Wesele" budziło i budzi dyskusję na temat Polski - ocenił prezydent.
"+Wesele+ to nie jest takie pokazywanie problemów Polski w sposób zdecydowanie jasny, to nie jest dyktowanie nikomu tego, co ma myśleć o sytuacji w Polsce. +Wesele+ jest utworem, który pozwala na szeroką interpretację i ono właśnie budzi, budziło i zapewne będzie budzić w przyszłości dyskusję na temat Polski" - powiedział prezydent.
Jak mówił, dzisiaj możemy patrzeć na "Wesele" optymistycznie, bo wkrótce po jego wydaniu wolna Polska się odrodziła, "czyli jednak Polacy umieli stanąć razem, czyli jednak była ta wspólnota, i możemy też dzisiaj dyskutować, na ile +Wesele+, obudziło tę potrzebę wspólnoty, a na ile ona po prostu w nas istniała zawsze i istnieje również i dzisiaj".
"+Wesele+ to nie jest takie pokazywanie problemów Polski w sposób zdecydowanie jasny, to nie jest dyktowanie nikomu tego, co ma myśleć o sytuacji w Polsce. +Wesele+ jest utworem, który pozwala na szeroką interpretację i ono właśnie budzi, budziło i zapewne będzie budzić w przyszłości dyskusję na temat Polski" - powiedział prezydent.
Małżonka prezydenta Agata Kornhauser-Duda zwróciła uwagę, że już współcześni Wyspiańskiemu "doskonale zdawali sobie z tego sprawę, że jest to utwór przełomowy, (...) jest to dramat równy największym dokonaniom polskiego romantyzmu".
"To, w jaki sposób było postrzegane +Wesele+, był postrzegany w ogóle Wyspiański, niech zilustruje pewna sytuacja, która miała miejsce po jednym z krakowskich spektakli +Wesela+, gdy w trakcie owacji Wyspiańskiemu wręczono wieniec z liczbą 44. Było to oczywiste nawiązanie do symboliki z +Dziadów+ Adama Mickiewicza, bowiem Wyspiański traktowany był jako czwarty wieszcz narodowy" - powiedziała pierwsza dama. Para prezydencka przeczytała instrukcje Wyspiańskiego do inscenizacji „Wesela” .
Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński ocenił, że "Wesele" jest dramatem "bardzo aktualnym, dramatem, który żyje także w naszym życiu codziennym, w mowie potocznej. To jest dramat jednocześnie szalenie ważny w historii Polski, bo on był pisany w czasach, kiedy też społeczeństwo było podzielone, kiedy te różnice społeczne były widoczne, kiedy zbliżał się pewien historyczny przełom, który wszyscy już przewidywali".
W Warszawie Narodowe Czytanie "Wesela" rozpoczęło się o godzinie 12 w Ogrodzie Saskim. Inauguracji towarzyszył występ grupy Zakopower. We wspólnym czytaniu dramatu Wyspiańskiego uczestniczą znani aktorzy i muzycy, m.in. Paweł Królikowski, Iza Kuna, Piotr Głowacki, Anna Dereszowska, Małgorzata Foremniak, Piotr Cyrwus i Agnieszka Więdłocha. Przerwy w czytaniu wypełnią warsztaty ukazujące polskie tradycje i obrzędy.
Z okazji tegorocznego Narodowego Czytania "Wesele", po raz pierwszy w historii zostanie ono przetłumaczone na Polski Język Migowy. Wspólna lektura fragmentów tego dramatu w języku migowym odbędzie się w obecności pary prezydenckiej w Instytucie Głuchoniemych im. ks. Jakuba Falkowskiego w Warszawie. Przez cały dzień na język migowy jest również tłumaczone wspólne czytanie "Wesela" w Ogrodzie Saskim w Warszawie.
Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński ocenił, że "Wesele" jest dramatem "bardzo aktualnym, dramatem, który żyje także w naszym życiu codziennym, w mowie potocznej. To jest dramat jednocześnie szalenie ważny w historii Polski, bo on był pisany w czasach, kiedy też społeczeństwo było podzielone, kiedy te różnice społeczne były widoczne, kiedy zbliżał się pewien historyczny przełom, który wszyscy już przewidywali".
W dniu Narodowego Czytania "Wesela" sceny z tego utworu zostaną barwnie odtworzone w Krakowie - miejscu, gdzie utwór powstał i zaistniał. W bohaterów dramatu wcielą się artyści, samorządowcy i naukowcy. Widowisko zaczęło się na Rynku Głównym – w kościele Mariackim odtworzono zaślubiny chłopki Jadwigi Mikołajczykówny i poety Lucjana Rydla. Potem para młoda (Gabriela Oberbek i Jarosław Kozielski) przejdzie na plac Mariacki, do budynku, w którym Wyspiański pisał "Wesele".
Następnie orszak, w towarzystwie krakowian i dźwięków ludowej muzyki, skieruje się do Sukiennic, gdzie na tarasie widokowym znane postacie, związane z Krakowem, wspólnie czytać będą pierwszy akt dramatu. Partie Pana Młodego przypadły dyrektorowi Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzejowi Betlejowi, a Panny Młodej – Ewie Wachowicz. W rolę Dziennikarza wcieli się wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig, a didaskalia przeczyta dyrektor Starego Teatru Marek Mikos. Proboszcz parafii mariackiej Dariusz Raś przeczyta partie Księdza. Ojca Pana Młodego odtworzy Jan Rydel, prawnuk Lucjana Rydla.
Z Sukiennic orszak weselny, z udziałem Zespołu Pieśni i Tańca Krakowiacy, przejdzie na pl. Szczepański, gdzie odczytywane będą drugi i trzeci akty sztuki. Narodowe Czytanie "Wesela" odbywać się będzie też m.in. w Starym Teatrze, w parku Ratuszowym w Nowej Hucie.
W Kielcach wspólne czytanie "Wesela" zaplanowano w siedzibie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Witolda Gombrowicza. Narodowe Czytanie odbywa się w scenerii nawiązującej do wystroju bronowickiej chaty. Pracownicy książnicy będą także czytali dramat pensjonariuszom kieleckiego Domu Pomocy Społecznej.
Historyk literatury: "Wesele" nadal może być tekstem bardzo ważnym i współczesnym
W Poznaniu czytanie odbywa się m.in. w Muzeum Narodowym, którego ozdobą jest m.in. kolekcja obrazów Stanisława Wyspiańskiego. W głośnej lekturze uczestniczą m.in. wicewojewoda wielkopolski Marlena Maląg, dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu prof. Wojciech Suchocki.
Do Narodowego Czytania "Wesela" będą mogli przyłączyć się również łodzianie. Centralne Muzeum Włókiennictwa zachęca do przejażdżki tramwajem linii 11B, w którym dramat Wyspiańskiego jest czytany przez aktorów - m.in. Adriannę Biedrzyńską. Fragmenty utworu są czytane również na dworcach Łódź Fabryczna i w Skierniewicach oraz w pociągach ŁKA między tymi miastami.
W akcję włączyła się także Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku. W jej siedzibie zorganizowano inscenizację wesela w Bronowicach. Wśród osób czytających fragmenty utworu są aktorzy Teatru Wybrzeże, czytelnicy i bibliotekarze, dziennikarze, blogerzy i bibliofile. W Gdyni wybrane fragmenty "Wesela" w postaci siedmiominutowych scen teatralnych prezentowane są w trolejbusach - ta inicjatywa to jedna z imprez Dni Nagrody Literackiej GDYNIA 2017.
Wrocławskie Ossolineum zaplanowało wydarzenie "Na dziedzińcu dziś Wesele" - czytanie fragmentów utworu przez wrocławskich aktorów Katarzynę Baraniecką i Mariana Czerskiego. Otwarta została też wystawa ossolińskich zbiorów związanych z "Weselem", wśród których są m.in. najstarsze wydania dramatu, autografy Wyspiańskiego. Czytanie fragmentów "Wesela", prezentacja strojów weselnych, poszukiwanie "złotego rogu" i inne atrakcje zaplanowano też w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego.
W Muzeum Wsi Lubelskiej "Wesele" jest czytane przy tradycyjnym stole weselnym, przez przedstawicieli lokalnych władz, nauczycieli i mieszkańców Lublina. W sobotę fragmenty utworu można też usłyszeć na schodach lubelskiego ratusza.
W Białymstoku centrum Narodowego Czytania wyznaczono na Rynku Kościuszki. W Muzeum Pamięci Sybiru "Wesele" będą czytać Sybiracy. Wieczorem w kawiarni Kafejeto Białostockie Towarzystwo Esperantystów organizuje czytanie fragmentów "Wesela" w języku esperanto.
"Wesele" - symbolistyczna sztuka i jej realni bohaterowie
W Szczecinie w Sali pod Piramidą Książnicy Pomorskiej można usłyszeć "Wesele" w interpretacji Krystyny Czubówny. Czytać będzie m.in. marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, zachodniopomorski kurator oświaty Magdalena Zarębska–Kulesza, dyrektorzy i nauczyciele szczecińskich szkół, a także członkowie klubu Esperanto.
Fragmenty "Wesela" w Rzeszowie w Ogrodach Bernardyńskich czytają m.in.: wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, parlamentarzyści, samorządowcy, działacze kultury, przedstawiciele wojska, studenci. Akcji towarzyszy wystawa wydań utworu ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej. Natomiast w Przemyślu "Wesele" czytać będą mieszkańcy miasta. W Przemyskiej Bibliotece Publicznej zaplanowano także m.in. projekcje "Wesela" Andrzeja Wajdy oraz prelekcje o powstaniu utworu.
Wydarzenia teatralne, taneczne, a nawet w formie pokazów mody zaplanowano w woj. śląskim. W Katowicach w Bibliotece Śląskiej „Wesele” będą czytać m.in. aktorzy. Zaplanowano też warsztaty literackie i konkursy. W katowickim Parku Kościuszki będzie można np. wykonać krakowskie ozdoby weselne.
W Częstochowie w Parku im. Stanisława Staszica powstanie altana zastępująca izbę weselną, w Rudzie Śląskiej na placu Jana Pawła II odbędzie się pokaz mody ślubnej. W Dąbrowie Górniczej „Wesele” zostanie odczytane nie tylko po polsku, ale też po czesku.
Tegoroczne Narodowe Czytanie promuje pochodzący ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu portret aktorki Wandy Siemaszkowej w stroju Panny Młodej z "Wesela", namalowany przez Stanisława Wyspiańskiego w 1901 r. - roku prapremiery dramatu.
Narodowe Czytanie odbywać się będzie także poza granicami Polski - m.in. w Sydney, Chicago, Toronto, Londynie, Dublinie, Barcelonie, Odessie, Budapeszcie. W polskiej ambasadzie w Paryżu "Wesele" czytać będzie Marszałek Senatu Stanisław Karczewski.
Narodowe Czytanie to prowadzona od 2012 r. ogólnopolska akcja publicznego czytania wybitnych polskich dzieł literackich. Jej celem jest propagowanie bogactwa polskiej literatury, popularyzacja czytelnictwa, zwrócenie uwagi na potrzebę dbałości o polszczyznę i wzmacnianie narodowej tożsamości. Podczas poprzednich edycji wspólnie czytano "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, dzieła Aleksandra Fredry, "Trylogię" Henryka Sienkiewicza, "Lalkę" Bolesława Prusa i "Quo Vadis" Henryka Sienkiewicza.(PAP)
bko/ ban/ rpo/ bap/ rop/ ros/ ren/ mzb/ kow/ kyc/ agg/ lun/ aszw/ pad/
