Kilkadziesiąt prac 46 artystów z kilkunastu krajów, próbujących zilustrować województwo śląskie, powstało w ciągu ostatnich trzech lat w ramach realizowanego w tym regionie Projektu Metropolis. W piątek w Muzeum Śląskim w Katowicach otwarto wystawę finałową.
To największa dotychczasowa wystawa sztuki współczesnej, podejmująca się tworzenia aktualnego obrazu Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
Wśród przedsięwzięć artystów był m.in. dom budowany dla bezdomnych, projekty tatuaży nawiązujących do pojęcia Heimat, oznaczającego strony rodzinne czy prototyp wozu bojowego, który mógłby służyć jako środek transportu protestującym górnikom.
Finałowy pokaz zorganizowany przez Muzeum Śląskie i Fundację Imago Mundi podsumowuje międzynarodową dyskusję artystów wizualnych i dźwiękowych oraz teoretyków, traktujących sztuki wizualne jako narzędzie poznawcze. „Śląskie jawi się jako region, gdzie – wbrew woli usiłujących ją narzucić polityków czy speców od promocji – nie ma jednej narracji. Jest ich wiele, to przenikające się byty” – powiedział PAP kurator wystawy Stanisław Ruksza.
Wśród zagadnień podejmowanych przez artystów znalazły się m.in.: jednostkowa pamięć oraz umowność historii i granic, skutki polskiej transformacji, blaski i cienie modernizacji, obecność mniejszości narodowych, język, wykluczenia ekonomiczne, przemiany pracy i krajobrazu, różne koncepcje przyszłości regionu.
Projekt Metropolis opierał się na rezydencjach artystycznych na terenie całego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Podczas powstawania prac szczególny nacisk kładziono na działania ze społecznościami lokalnymi i propagowanie sztuki współczesnej tam, gdzie dotąd jej nie było, np. „Bardzo piękny projekt” cenionego fotografa Rafała Milacha był prezentowany w gablotkach przy wejściu do kopalni „Pokój” w Rudzie Śląskiej.
W gablotkach, mijanych codziennie przez wszystkich górników, znajdują się z reguły ważne informacje dyrekcji czy związków zawodowych. Dzięki Projektowi Metropolis znalazły się tam jednak zdjęcia uczestników i zwycięzców różnych konkursów - ludzi stawiających sobie rozmaite cele i starających się je osiągnąć.
Sporym oddźwiękiem cieszyło się przedsięwzięcie Łukasza Surowca, który wykorzystując pustostan budował z bezdomnymi dom dla nich. Dom niestety spłonął, a jego lokatorzy zginęli. W ramach projektu prezentowany jest film dokumentujący tę historię. Artysta przygotował też fotomontaż, na którym ówczesny prezydent Katowic i bezdomny mężczyzna podają sobie ręce.
W ramach projektu Metropolis powstał też prototyp wozu bojowego Solidarity Guerilla autorstwa Grzegorza Klamana. „To fascynujące, jak koresponduje z późniejszymi wydarzeniami na Ukrainie czy niedawnymi protestami górników. Widać, że twórcy sztuki wyczuwają pewne napięcia społeczne, jeszcze zanim znajdą ujście w wydarzeniach” – podkreślił Ruksza.
Artyści biorący udział w projekcie to: Anna Baumgart, Łukasz Błażejewski, Bogna Burska, Maciej Chodziński, Kuba Dąbrowski, Mikołaj Długosz, Magda Fabiańczyk, Giuseppe Fanizza, Marek Glinkowski, Frederik Gruyaert, Erla S. Haraldsdóttir, Paul Philipp Heinze, Lars Holdhus, Rafał Jakubowicz, Grzegorz Klaman, Barbora Klimova, Paweł Kulczyński, Darri Lorenzen, Bartek Materka, Krzysztof Miękus, Rafał Milach, Patrycja Orzechowska, Jan Pfeiffer, P.O.L.E., Natalia Romik, Maciej Salamon, Łukasz Skąpski oraz Ayuta, Rafał Bujnowski, Paweł Jarodzki, Łukasz Jastrubczak, Tomek Kowalski, Piotr Kurka, Kamil Kuskowski, Mikołaj Małek, Malwina Rzonca, Wilhelm Sasnal, Grzegorz Sztwiertnia, Małgorzata Szymankiewicz, Kristian Skylstad, Łukasz Surowiec, Matteo Terzaghi, Magda Tothova, Łukasz Trzciński, Matej Vakula, Aleksandra Wasilkowska, Marco Zürcher.
Pozostałe części wystawy zostaną otwarte w sobotę w Centrum Sztuki Współczesnej Kronika w Bytomiu, kopalni Guido w Zabrzu 320 m pod ziemią oraz w przestrzeni publicznej w Tychach. (PAP)
lun/ gma/
