Jeden z wcześniejszych murali z cyklu "Dzieci Bałut". Fot. PAP/G. Michałowski
Cztery kolejne murale przedstawiające postaci dzieci z łódzkiego getta powstały na ścianach łódzkich kamienic w ramach projektu "Dzieci Bałut - murale pamięci". Ich oficjalne odsłonięcie zaplanowano na piątek. Do tej pory powstało ponad 20 takich malowideł.
Katarzyna Tośta, ze Stowarzyszenia "Na co dzień i od święta" realizującego projekt, przypomina, że "Dzieci Bałut – murale pamięci" to nowatorski sposób przybliżania historii dzieci, które w Litzmannstadt Getto (W 1940 r. na rozkaz Hitlera zmieniono nazwę Łodzi na Litzmannstadt) doświadczyły okrucieństwa II wojny światowej.
Wizerunki dzieci polskich, żydowskich i romskich żyjących wówczas na Bałutach, odwzorowane zostały na podstawie archiwalnych fotografii. Pierwsze malowidła powstały w 2012 roku.
Tośta zwróciła uwagę, że tegoroczna edycja projektu wiąże się z upamiętnieniem 75. rocznicy deportacji Żydów z Europy Zachodniej do Litzmannstadt Getto. Na ścianach kamienic przy ul. Franciszkańskiej 13 i Jakuba 10 powstały wizerunki chłopców deportowanych w październiku 1941 roku. Wtedy do getta w Łodzi przywieziono 20 tysięcy Żydów z Europy Zachodniej. Przy ul. Jakuba 10 zakwaterowani zostali Żydzi z Frankfurtu nad Menem oraz Pragi, przy ul. Franciszkańskiej 13 Żydzi z Frankfurtu nad Menem.
W tym roku uczczona została również pamięć dzieci z obozu dla Romów muralem przy ulicy Starosikawskiej 23 i więźniów obozu dla dzieci polskich – jedynego obozu koncentracyjnego w III Rzeszy powstałego wyłącznie dla dzieci – malowidłem na budynku przy ul. Przemysłowej 13a. W czasie II wojny światowej naprzeciwko budynku była furtka do getta, a obok strażnica.
Murale namalowali według koncepcji Tośty - Piotr Saul, asystent na Wydziale Malarstwa i Rzeźby ASP we Wrocławiu przy współpracy z Damianem Idzikowskim asystentem w Pracowni Podstaw Grafiki Warsztatowej łódzkiej ASP.
Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu "Patriotyzm Jutra".
Niemcy utworzyli getto w Łodzi w lutym 1940 r., jako pierwsze na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy. Łącznie przebywało tam ok. 220 tys. osób. Do getta trafiło wielu żydowskich intelektualistów z Polski, Czech, Niemiec, Austrii i Luksemburga. Całkowita likwidacja getta nastąpiła w sierpniu 1944 roku. Według różnych źródeł, ocalało z niego jedynie od 7 do 13 tys. osób.
W granicach getta Niemcy utworzyli również obóz dla Romów oraz dla dzieci i młodzieży polskiej. Pierwszy z nich powstał w połowie września 1941 r. Zamknięto w nim ponad 5 tys. Romów z Austrii. W styczniu 1942 r. władze niemieckie podjęły decyzję o likwidacji obozu, co dla Romów oznaczało śmierć w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem. 1 grudnia 1942 r. na terenie getta łódzkiego utworzono obóz dla dzieci polskich przy ul. Przemysłowej. Do stycznia 1945 r. przeszło przez niego kilkanaście tysięcy polskich dzieci w wieku od 2 do 16 lat - wiele z nich zmarło z głodu, w wyniku chorób czy pobicia przez niemieckich oprawców.(PAP)
jaw/ mow/
