Mural i graffiti poświęcone wywózkom Polaków na Sybir powstanie w Białymstoku. Miejscowe Muzeum Wojska przygotowało projekt "Wyrwa w pamięci", by także w formie street artu przekazać młodym ludziom wiedzę o tych wydarzeniach z historii Polski.
Muzeum Wojska w Białymstoku tworzy Muzeum Pamięci Sybiru. Ma ono być placówką upamiętniającą tematykę wywózek Polaków na wschód, począwszy od XVIII wieku, choć szczególnie wywózek z lat 1940-41.
Muzeum ma powstać do 2016 roku w jednym z dawnych magazynów wojskowych na ulicy Węglowej, w pobliżu dawnego dworca kolejowego, skąd w latach 40-tych wywieziono na Sybir ok. 20 tys. białostoczan.
Jak powiedział PAP koordynator projektu "Wyrwa w pamięci" Marcin Koziński z białostockiego Muzeum Wojska, idea projektu koncentruje się wokół "poczucia straty". Mural i graffiti, które mają powstać, mają pokazywać w formie bliskiej ludziom młodym, że za sprawą deportacji "zniknęły" ze swoich środowisk, miast, rodzin, dziesiątki tysięcy ludzi.
Ma to zadziałać na wyobraźnię młodych ludzi, aby mogli zastanowić się, jak przyjęliby współcześnie fakt braku tylu osób, także w gronie najbliższych - dodał Koziński.
"W naszym projekcie chcemy akcentować uniwersalizm ludzkich emocji i doświadczeń, związanych ze zjawiskiem migracji przymusowej (...). Dzięki przyjęciu takiej perspektywy przełamujemy hermetyczne postrzeganie opowieści o Sybirze i zyskujemy autentyczną szansę jej popularyzacji wśród młodych ludzi" - czytamy w opisie projektu.
Koziński dodaje, że istotna jest forma, język i środki, jakimi autorzy projektu chcą o zagadnieniu wywózek rozmawiać z młodymi. Wybrano formy z kultury niezależnej, bo młodzież je rozumie i lubi ich używać. "Syberia to temat poważny, do którego wszyscy mamy szacunek. Ale chcemy o tym mówić do ludzi młodych w formie, którą oni akceptują i sami współtworzą" - dodaje Koziński.
We wrześniu, w czasie festiwalu muzyki elektronicznej i hip-hop "Original Source Up to Date," który będzie się odbywał w obiektach na Węglowej, powstanie mural o tematyce wywózek. Powstaną wielkoformatowe wydruki, na bazie których będzie on współtworzony przez uczestników festiwalu.
W najbliższych dniach ma być ogłoszony również ogólnopolski konkurs na graffiti o tej tematyce. Namalowane będzie na ścianie magazynu, gdzie ma powstać muzeum.
Projekt przewiduje również wystawę fotografii na terenie Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej. Ze wstępnych założeń wynika, że fotografie będą formą kolażu znanych z ikonografii zdjęć Sybiraków oraz współczesnych, charakterystycznych miejsc w Białymstoku. Ma to symbolicznie pokazywać nieobecność wywiezionych w mieście i przywracać pamięć o tych, którzy z wywózek do miasta nie wrócili.
Projekt "Wyrwa w pamięci" Muzeum Wojska organizuje wspólnie z Politechniką Białostocką, Ośrodkiem Karta, Fundacją M.I.A.S.T.O., Stowarzyszeniem Pogotowie Społeczno-Kulturalne. Projekt został dofinansowany przez Muzeum Historii Polski w ramach programu "Patriotyzm jutra". Muzeum Historii Polski przekazało na to 35 tys. zł. Muzeum Wojska dołożyło 12 tys. zł.
Gotowy jest projekt architektoniczny Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku wraz z pozwoleniem na budowę. W 2014 roku ma być gotowa koncepcja scenariusza i aranżacji muzealnych ekspozycji. Do końca 2014 roku ma zostać ukończony portal internetowy z informacjami dotyczącymi problematyki wywózek i Sybiru. Muzeum ma kosztować około 35 mln zł. Ma być sfinansowane z funduszy unijnych w nowej perspektywie finansowej UE.(PAP)
kow/ mrt/ dym/
