68. rocznicę wyzwolenia Ankony przez 2. Korpus Polski będą uroczyście obchodzić w Loreto i Ankonie dawni żołnierze gen. Władysława Andersa. "Ta bitwa była samodzielnym zwycięstwem" - mówią PAP weterani, którzy w lipcu 1944 r. nad Adriatykiem pokonali oddziały niemieckie. "Warto upamiętniać walki 2. Korpusu Polskiego, który był jedną z najlepszych polskich formacji wojskowych w naszej historii" - powiedział PAP szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Ciechanowski.
Upamiętnienie wyzwolenia Ankony i innych miast regionu Marchii Ankońskiej we Włoszech - podkreślił Ciechanowski - jest o tyle ważne, że Kampania Adriatycka w II wojnie światowej była samodzielną kampanią Polaków. "Pod dowództwem gen. Andersa jego żołnierze znakomicie sobie radzili z hitlerowskimi Niemcami" - dodał.
W delegacji, która w poniedziałek przybyła do Ankony nad Morzem Adriatyckim, uczestniczą dawni żołnierze 2. Korpusu Polskiego, przedstawiciele Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, kancelarii prezydenta i parlamentu.
W uroczystościach, które odbędą się we wtorek w Loreto i w środę w Ankonie, ma wziąć udział również córka gen. Andersa, Anna Maria Costa. Przyjazd zapowiedział także ambasador Polski we Włoszech Wojciech Ponikiewski.
"Bitwa o Ankonę i poprzedzająca ją bitwa o Loreto to wielki sukces militarny żołnierzy 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa w kampanii włoskiej w 1944 r. Wspólnie z kombatantami chcemy upamiętnić to zwycięstwo, na cmentarzu wojennym pomodlić się, oddać hołd polskim bohaterom i powspominać wydarzenia sprzed 68 lat" - powiedział PAP sekretarz Rady Ochrony Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.
"Bitwa o Ankonę i poprzedzająca ją bitwa o Loreto to wielki sukces militarny żołnierzy 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa w kampanii włoskiej w 1944 r. Wspólnie z kombatantami chcemy upamiętnić to zwycięstwo, na cmentarzu wojennym pomodlić się, oddać hołd polskim bohaterom i powspominać wydarzenia sprzed 68 lat" - powiedział PAP sekretarz Rady Ochrony Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.
Podkreślił, że wyzwolenie Ankony i Loreto spod niemieckiej okupacji były wyjątkowe m.in. ze względu na ich moralny charakter. "Żołnierze 2. Korpusu Polskiego nie tylko wyzwalali, ale także starali się oszczędzać te wyzwalane miasta. W wypadku Ankony doszło do zdarzenia niebywałego, co podkreślał później gen. Anders, że udało się wyzwolić Ankonę nie oddając ani jednego strzału artyleryjskiego na miasto" - mówił Kunert.
"Polacy starali się oszczedzać te miasta zdając sobie sprawę w jak trudnych warunkach żyje tam ludność cywilna" - podkreślił sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Program wizyty przewiduje uroczystości patriotyczno-religijne na polskim cmentarzu wojennym w Loreto, gdzie pochowanych jest ponad 1080 podkomendnych gen. Władysława Andersa. Odbędzie się tam msza św., apel poległych i składanie wieńców. Poza przemówieniami zaplanowano tam m.in. wręczenie odznaczeń państwowych. Nekropolia znajduje się tuż obok bazyliki, miejsca kultu maryjnego, które jest celem wypraw wielu pielgrzymek z całego świata. Cmentarz w Loreto jest pod stałą opieką sióstr nazaretanek z bazyliki oraz urzędu miasta w Loreto.
Główne uroczystości 68. rocznicy wyzwolenia Ankony odbędą się przy dawnej bramie tego miasta - Porta Santo Stefano, a następnie przy pomniku ku czci włoskiego ruchu oporu oraz przy pomniku poległych. W uroczystościach tych poza polską delegacją wezmą udział przedstawiciele włoskich władz.
W rozmowie z PAP kombatanci podkreślają, że ofensywa na Ankonę była jedyną operacją przeprowadzoną samodzielnie przez żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych u boku aliantów. "Wyjątkowymi umiejętnościami dowódczymi wykazał się gen. Anders. Alianci pozostawili mu zupełną swobodę działania nad Adriatykiem i Anders wykorzystał to perfekcyjnie zajmując Ankonę" - powiedział PAP prof. Wojciech Narębski, jeden z żołnierzy walczących w 1944 r. we Włoszech.
Ankona to miasto portowe nad Adriatykiem w środkowych Włoszech, zdobyte 18 lipca 1944 r. przez 2. Korpus Polski gen. Władysława Andersa. Zajęcie portu zaopatrzeniowego ułatwiło potem aliantom przełamanie kolejnego systemu niemieckich umocnień tzw. Linii Gotów w pobliżu rzeki Metauro.
W latach 1944-1945 2. Korpus Polski walczył na froncie włoskim przez 367 dni. Zginęło 2197 naszych żołnierzy, a 8376 zostało rannych.
Z Ankony Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ ls/
