Kazimierz Moczarski (stoi, drugi z prawej) zapoznaje się z aktami w czasie swojego procesu rehabilitacyjnego w 1956 r. Fot. PAP/CAF/W. Kondracki
Składamy hołd ofiarom zbrodniczych ideologii, komunizmu i nazizmu – przekazało Ministerstwo Sprawiedliwości w niedzielnym komunikacie. 23 sierpnia przypada Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.
Jak przekazano w komunikacie, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność w ramach kampanii społecznej "Pamiętaj. 23 sierpnia" opublikowała na swojej stronie internetowej historie Milady Horákovej i Kazimierza Moczarskiego - ofiar reżimów totalitarnych. "Przez pryzmat ich losów zostanie oddany hołd wszystkim, którzy doświadczyli przemocy i prześladowań dokonywanych w imię zbrodniczych idei" - uzasadniono.
Dr Anna Machcewicz: w „Rozmowach z katem” Moczarski skupiał się na analizie portretu nazisty
Kazimierz Moczarski podczas okupacji niemieckiej był żołnierzem Armii Krajowej. W sierpniu 1945 r. został aresztowany przez władze komunistyczne i skazany na 10 lat więzienia. Podczas kolejnego procesu, w 1949 r. sąd skazał go na śmierć. Moczarski opisał 49 rodzajów tortur którym był poddany. Znęcano się nad nim fizycznie i psychicznie, m.in. osadzono go w jednej celi z dowódcą SS Jürgenem Stroopem, który kierował likwidacją getta żydowskiego w Warszawie. Zwierzenia niemieckiego zbrodniarza posłużyły Moczarskiemu do napisania "Rozmów z katem". Został zwolniony z więzienia i zrehabilitowany w 1956 r.
Milada Horákova była czeską polityczką i działaczką ruchu oporu, która podczas II wojny światowej była więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym w Terezinie. Po wojnie była opozycjonistką wobec czechosłowackiego reżimu komunistycznego. W czerwcu 1950 r. została stracona przez powieszenie. Karę śmierci wykonano na podstawie wyroku komunistycznego sądu opartego na sfabrykowanych zarzutach o szpiegostwo. Apele o uniewinnienie kierowane przez Winstona Churchilla i Alberta Einsteina do prezydenta Czechosłowacji Klementa Gottwalda nie przyniosły rezultatu. Zrehabilitowano ją po upadku komunizmu w 1990 r.
Pakt Ribbentrop-Mołotow
Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych został ustanowiony w 2008 r., w 70. rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow. "Podpisany przez Niemcy i Związek Sowiecki układ o nieagresji otworzył drogę do II wojny światowej i jej tragicznych konsekwencji, m.in. mordowania ludzi w obozach koncentracyjnych i gułagach, a potem długich lat "zimnej wojny", które dla społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej oznaczały dalsze zniewolenie" - wskazało MS.
81 lat temu, 23 sierpnia 1939 r. minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow, ludowy komisarz spraw zagranicznych Związku Sowieckiego, a zarazem przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych - obaj reprezentujący totalitarne mocarstwa - podpisali w Moskwie pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, którego konsekwencją był IV rozbiór Polski. (PAP)
Autorka: Alicja Skiba
skib/ mark/
