16 listopada minie 80 lat od zamknięcia granic getta warszawskiego. Muzeum Getta Warszawskiego wraz z Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce przygotowało cykl wydarzeń i publikacji przybliżających tło historyczne oraz rzeczywistość miasta, które z dnia na dzień zostało podzielone.
Decyzję o budowie murów wokół dzielnicy dla Żydów w Warszawie podjęto w marcu 1940 r. Niemcy chcieli tym samym szczelnie oddzielić "obszar zagrożony epidemią" - jak określali tę część miasta. W połowie listopada w samym sercu Warszawy powstało otoczone murem getto, oficjalnie nazywane przez Niemców Jüdische Wohnbezirk (żydowska dzielnica mieszkaniowa). Zamknięcie jego granic nastąpiło w nocy z 15 na 16 listopada 1940 r.
Muzeum Getta Warszawskiego we współpracy z Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce przygotowało cykl wydarzeń i publikacji przybliżających tło historyczne, nakreślających rzeczywistość mieszkańców i miasta, które z dnia na dzień zostało podzielone.
W poniedziałek, 16 listopada, w godz. 13-16 dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski, prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Artur Hofman zapraszają na uroczystość zapalenia zniczy przy murze getta (Miejsce: XII LO im. H. Sienkiewicza, przy ul. Siennej 53).
Z uwagi na procedury bezpieczeństwa w sytuacji pandemii liczba uczestników tego wydarzenia jest ograniczona. Uroczystość będzie transmitowana na stronach: www.1943.pl i www.tskz.pl i profilach społecznościowych organizatorów.
Obchodom towarzyszy kampania społeczna "Był Mur". To 10-cio odcinkowy cykl felietonów filmowych, który powstał z fragmentów filmów Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego. Rozmowy z cywilami-warszawiakami i żołnierzami-weteranami AK przybliżają czas, w którym jesienią 1940 r. mieszkańców Warszawy podzielił mur.
Przez cały listopad w przestrzeni miejskiej i komunikacji będą umieszczane plakaty i klipy video. Patronat honorowy nad kampanią objął prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
Wydarzeniem towarzyszącym obchodom będzie zorganizowana w czwartek, 12 listopada, o godz. 12 w Przystanku Historia w Warszawie konferencja prasowa Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum Getta Warszawskiego, podczas której IPN przekaże w depozyt wystawy stałej MGW oryginał "Raportu Stroopa".
Raport Stroopa został napisany w maju 1943 r. przez dowódcę niemieckich sił likwidacyjnych, zbrodniarza wojennego, odpowiedzialnego za krwawe stłumienie powstania w getcie warszawskim. Dokument, sporządzony w trzech egzemplarzach, został przygotowany dla Heinricha Himmlera. 75-stronicowy raport opisuje niemiecką wersję wydarzeń podczas powstania w getcie warszawskim. Zawiera opisy oraz fotografie.
Z kolei w sobotę, 14 listopada, o godz. 9.30 w Przystanku Historia w Warszawie odbędzie się seminarium dla nauczycieli "Jesteśmy wyłączeni i odseparowani od świata, wygnani ze społeczności ludzkiej".
W trakcie seminarium odbędą się wystąpienia pt. "Zdobywczynie życia". Wybrane aspekty codzienności dziewcząt i kobiet w getcie warszawskim, przedstawi dr Martyna Grądzka–Rejak, kierownik działu naukowego MGW; "Skarby kultury a getto warszawskie" - dr Jacek Konik, pracownik naukowy MGW; "Życie kulturalne w getcie warszawskim" - dr Wiesława Młynarczyk, edukatorka MGW; "Życie religijne w getcie warszawskim" - dr Halina Postek, kierownik działu edukacji MGW.
W poniedziałek, 16 listopada, w budynku dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów w Warszawie odbędzie się konferencja prasowa Muzeum Getta Warszawskiego i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, podczas której zostanie podpisany akt zakupu budynku na rzecz Muzeum Getta Warszawskiego.
Konferencja będzie transmitowana online na profilach społecznościowych Muzeum Getta Warszawskiego i Urzędu Marszałka Województwa Mazowieckiego. W związku z sytuacją podwyższonego ryzyka epidemicznego organizatorzy zastrzegają, że powyższe plany mogą ulec zmianie.
W ramach obchodów można również cały czas oglądać na pl. Grzybowskim (od strony ul. Próżnej) wystawę plenerową "Co trzeci spośród nas", przygotowaną w 77. Rocznicę Wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim i 80. Rocznicę Zamknięcia Granic Getta. Wystawa będzie prezentowana do 30 listopada.
Wystawa jest także dostępna online na stronie internetowej: https://1943.pl/wystawy/co-trzeci-sposrod-nas/.
Więcej informacji o planach i wydarzeniach organizowanych przez MGW i TSKŻ na stronie: https://1943.pl/artykul/byl-mur-80-rocznica-zamkniecia-granic-getta-warszawskiego/. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ pat/