Wystawa „Powstanie Grudniowe 1970 roku”
Wystawa pt. „Powstanie Grudniowe 1970 roku” oraz publikacja pt. „Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70” – te m.in. przedsięwzięcia złożą się na przygotowane przez gdański oddział IPN obchody 50. rocznicy krwawych wydarzeń z grudnia 1970 r.
O planach związanych z upamiętnieniem rocznicy wydarzeń sprzed pół wieku, gdański oddział IPN poinformował na konferencji prasowej zorganizowanej w czwartek.
Dyrektor gdańskiego oddziału IPN Mirosław Golon wyjaśnił, że 17 grudnia w pobliżu gdyńskiej stacji SKM Wzgórze Świętego Maksymiliana nastąpi odsłonięcie tablicy upamiętniającej sześć osób, które straciły tam życie przed 50 laty.
Golon poinformował także, że oddział IPN, którym kieruje, wspólnie ze szczecińskim oddziałem Instytutu, przygotował wystawę pt. "Powstanie Grudniowe 1970 roku". Dyrektor wyjaśnił, że będzie to największa spośród dotychczas zrealizowanych przez Instytut wystaw poświęconych Grudniowi’70. "Będzie się składała z 32 paneli" – podkreślił.
Dodał, że ekspozycja zostanie otwarta w Szczecinie 15 grudnia na Placu Mickiewicza, w Gdańsku premierę wystawy zaplanowano na 16 grudnia na Placu Solidarności. Wyjaśnił, że ekspozycja będzie też dostępna w Gdyni oraz w Elblągu.
Grudzień 1970
Golon poinformował także, że pod gdańską siedzibą IPN prezentowana będzie również, składająca się z kilkunastu paneli, wystawa pt. "Bunt robotników 1970-71". Z kolei w Elblągu na placu przy katedrze św. Mikołaja, stanie wystawa opowiadająca o Grudniu 1970 w tym mieście.
Dyrektor podkreślił, że – ze względu na pandemię - wszystkie uroczystości planowane przez IPN, w tym otwarcie wystaw, będą transmitowane w internecie.
Golon poinformował także, że z okazji 50. rocznicy Grudnia ’70, wydanych zostanie kilka publikacji, w tym "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz poszerzone o nowe treści wznowienie książki "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP".
Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku Krzysztof Drażba poinformował z kolei, że Biuro, wspólnie z pracownikami oddziału szczecińskiego IPN, przygotowało infografikę dotyczącą Grudnia 70. "W atrakcyjny sposób pokazuje ona najważniejsze informacje dotyczące tego zagadnienia" – wyjaśnił dodając, że materiał ten dedykowany jest m.in. nauczycielom chcącym przybliżyć uczniom zdarzenia sprzed pół wieku.
Inicjatywy IPN na 50. rocznicę krwawych wydarzeń z grudnia 1970 r.
Drażba dodał, że w sieci ukaże się także kalendarium Grudnia ’70 wzbogacone o fragmenty wspomnień uczestników i świadków tamtych wydarzeń. "Od poniedziałku 14 grudnia przez 5 dni codziennie będziemy publikowali poszczególne odcinki pokazujące, co się działo danego dnia 50 lat temu" – wyjaśnił.
Drażba dodał, że IPN przygotował też quizy i konkursy, gry miejskie i spacery – te w wersji online, jak i tradycyjne.
W grudniu 1970 r. na ulicach Gdańska, Gdyni, Szczecina i Elbląga doszło do krwawej konfrontacji między protestującymi robotnikami a władzami PRL, które do tłumienia protestów użyły oddziałów milicji i wojska. Bezpośrednią przyczyną wybuchu społecznego niezadowolenia, a następnie strajków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina i gdyńskiej Stoczni im. Komuny Paryskiej była ogłoszona m.in. w "Trybunie Ludu" podwyżka cen podstawowych artykułów spożywczych.
Na portalu poświęconym Grudniowi 1970 r. IPN podał, że według oficjalnych danych śmierć poniosło łącznie 45 osób, a 1165 zostało rannych. W kontekście użytej wówczas przemocy wiele osób jest jednak przekonanych, że ofiar śmiertelnych musiało być więcej niż te, o których poinformowano.
Najtragiczniejszym dniem protestów był 17 grudnia 1970 r. - tzw. czarny czwartek, gdy w Gdyni zastrzelono 18 osób, a w Szczecinie - 13 (łącznie w tym mieście zginęło 16 osób); tego dnia kilkaset osób odniosło poważne obrażenia, wielu także bestialsko pobito. Do dziś symbolikę tego dnia oddaje fotografia pochodu niosącego na drzwiach ciało zabitego 18-letniego Zbigniewa Godlewskiego razem z pokrwawioną biało-czerwoną flagą. (PAP)
Autor: Anna Kisicka
aks/ aszw/
