Lidia Lwow-Eberle. Fot. PAP/G. Jakubowski
Posłowie uczcili w czwartek pamięć zmarłej 5 stycznia sanitariuszki Armii Krajowej, narzeczonej mjr „Łupaszki” Lidii Lwow-Eberle. Do końca swych dni manifestowała przywiązanie do patriotycznych wartości – podkreśliła marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
"5 stycznia 2021 roku zmarła płk Lidia Lwow-Eberle pseudonim Ewa i Lala, weteranka podziemia niepodległościowego. W czasie II wojny światowej podjęła służbę w partyzanckim oddziale Armii Krajowej ppor. Antoniego Burzyńskiego +Kmicica+, a następnie w 5. Wileńskiej Brygadzie AK rtm. Zygmunta Szendzielarza +Łupaszki+. Uczestniczyła w starciach z Niemcami i sowiecką partyzantką. Jako sanitariuszka niosła ofiarną pomoc kolegom. Nie opuściła ich nawet wtedy, gdy sama odniosła rany w bitwie od Worzianami" - powiedziała marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
Zmarła Lidia Lwow-Eberle „Ewa”, „Lala”, sanitariuszka AK, narzeczona majora „Łupaszki”
Przypomniała, że w sierpniu 1944 r. z resztkami brygady Lidia Lwow przemieściła się na tereny objęte działaniem Białostockiego Okręgu AK. "W latach 1944-47 towarzyszyła mjr +Łupaszce+ w walce z komunistycznym aparatem terroru na Białostocczyźnie, Pomorzu, Warmii i Mazurach. Awansowana na stopień podporucznika w sierpniu 1945 roku. Aresztowana wraz z +Łupaszką+ w Osielcu na Podhalu w czerwcu 1948 roku została skazana na dożywotnie więzienie. Przetrzymywana w więzieniach w Fordonie oraz Inowrocławiu uzyskała zwolnienie z odbywania kary w styczniu 1957 roku" - podkreśliła.
"Zaangażowana w upamiętnianie żołnierzy wyklętych, pogodna i skromna, emanowała ciepłem, dobrocią i życzliwością wobec ludzi. Do końca swych dni manifestowała przywiązanie do patriotycznych wartości" - dodała marszałek Sejmu.
Posłowie uczcili pamięć Lidii Lwow-Eberle minutą ciszy i modlitwą "Wieczny odpoczynek".
Dr T. Łabuszewski: mjr „Łupaszka” dobrze zasłużył się Polsce
Lidia Lwow urodziła się 14 listopada 1920 r. w Plosie, w obecnym obwodzie iwanowskim, nad Wołgą. W sierpniu 1943 r. wstąpiła do pierwszego oddziału partyzanckiego Okręgu Wileńskiego AK, dowodzonego przez ppor. Antoniego Burzyńskiego "Kmicica". Przyjęła pseudonim "Ewa". Oddział został 26 sierpnia 1943 r. rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płk. Fiodora Markowa. Udało jej się uciec i dołączyć wraz z innymi ocalałymi do rtm. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Na bazie rozbitków w krótkim czasie stworzył on oddział nazwany wkrótce 5. Wileńską Brygadą AK. "Ewa" była w niej sanitariuszką.
23 lipca 1944 r., po rozwiązaniu 5. Brygady przez rtm. "Łupaszkę", zdecydowała się zostać przy nim i walczyć dalej. Na początku sierpnia razem z Szendzielarzem w dziesięcioosobowej grupie przedostała się na Białostocczyznę. Przyjęła wówczas pseudonim "Lala".
11 listopada 1944 r. otrzymała awans do stopnia kaprala z cenzusem. Następnie w uznaniu zasług 3 maja 1945 r. otrzymała awans do stopnia plutonowego z cenzusem, a 15 sierpnia tego samego roku – do stopnia podporucznika czasu wojny.
W Osielcu odsłonięto pomnik majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”
30 czerwca 1948 r. została wraz z "Łupaszką" aresztowana w Osielcu. 2 listopada 1950 r. skazano ją na karę dożywotniego więzienia na mocy przepisów dekretu z 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla "faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy oraz dla zdrajców Narodu Polskiego". Z uwagi na zły stan zdrowia, 26 listopada 1956 r. uzyskała zgodę na przerwę w odbywaniu kary. W styczniu 1957 r. na skutek rewizji nadzwyczajnej prokuratora generalnego PRL złagodzono jej wyrok do 15 lat więzienia, a następnie darowano jej odbywanie reszty kary.
W 1961 r. wyszła za mąż za historyka Jana Eberlego i urodziła córkę Justynę. W 1984 r. Lidia Lwow-Eberle przeszła na emeryturę, zaczęła aktywną działalność w organizacjach kombatanckich Armii Krajowej. Zbierała informacje na temat swoich koleżanek i kolegów z partyzantki i starała się ustalić okoliczności śmierci Zygmunta Szendzielarza.
Lidia Lwow-Eberle zmarła 5 stycznia w wieku 100 lat. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
akn/ pat/
