Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora. Fot. PAP/M. Marek
Przyznano Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora. Laureatami za lata 2020 i 2021 zostali prof. Jerzy Hausner oraz dr Vydas Dolinskas, dyrektor Muzeum Narodowego-Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie – poinformowała Fundacja Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga.
Jak poinformowano, Kapituła Nagrody zadecydowała o przyznaniu dwóch wyróżnień, za lata 2020 i 2021, łączna pula nagród wyniosła 100 tys. zł.
"Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora to fascynująca opowieść o budowaniu wspólnoty, to inicjatywa, która łączy i wyróżnia tych, którzy dbają o dorobek przeszłości w trosce o przyszłość kolejnych pokoleń. Ludzi, którzy widzą w dziedzictwie potencjał. Wierzą, że warunkiem koniecznym dla zbudowania dobrej przyszłości jest znajomość kontekstu kulturowego, z którego się wywodzimy" – powiedziała Elżbieta Czetwertyńska, prezes Citi Handlowy. "Nasza Nagroda i jej laureaci niosą też w sobie nadzieję. Nadzieję na lepszy świat. Potrzeba nam dzisiaj silnego głosu kultury, która w ten lepszy świat pozwoli nam na nowo uwierzyć, dodała podczas przemówienia podczas Gali" - wskazała.
Kapituła Nagrody im. Prof. Gieysztora, pod przewodnictwem prof. Andrzeja Rottermunda, w uzasadnieniu do przyznanych nagród podkreśliła, że prof. Jerzy Hausner nagrodzony został za "wszechstronne działania na rzecz wykorzystania i (re)interpretacji dziedzictwa kulturowego jako podstawy komunikowania się i kreatywności oraz ekonomii wartości". Wskazała również, że dr Vydas Dolinskas doceniony został, za "niezwykłą pracę na rzecz wzmacniania zaangażowania społeczności litewskiej w ochronę i promocję dorobku kulturowego Polski i Litwy".
Podczas uroczystej Gali prof. Jerzy Hausner, laureat XXII edycji Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora powiedział, że "siła kultury zależy od wrażliwości, wiarygodności i wyobraźni artystów, ale wymaga także przygotowania odbiorców, ich zdolności do uczestnictwa w procesie twórczym". "Słabnie w społeczeństwie powszechnej ignorancji, nabiera mocy w społeczeństwie wysokich kompetencji. Słabnie, kiedy polityka kulturalna polega na urabianiu i zmienianiu historii, wzmacnia się kiedy sprzyja jej współtworzeniu" - zaznaczył.
Z kolei dr Vydas Dolinskas, laureat XXIII edycji Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora wskazał, że "kluczowym słowem w stosunkach między narodami, a tym bardziej narodami, których łączą dzieje, kultura, dziedzictwo jest słowo +wspólne+". "To słowo łączyło narody Rzeczypospolitej Obojga Narodów w czasach historycznych i łączy albo może łączyć spadkobierców tradycji dawnego państwa polsko-litewskiego także dzisiaj, nie tylko Polaków i Litwinów, ale również Ukraińców, Białorusinów. Słowo +wspólne+ eliminuje możliwość konfliktu w sprawie własności historycznego dziedzictwa i tworzy warunki do współdziałania na rzecz porozumienia oraz współpracy" - wyjaśnił.
Nagroda imienia profesora Aleksandra Gieysztora przyznawana jest przez Fundację Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga od 1999 r. za wybitne osiągnięcia, mające na celu ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego. Nagroda jest jedną z licznych inicjatyw, dzięki którym bank Citi Handlowy kontynuuje dzieło swego założyciela, Leopolda Kronenberga – finansisty i przedsiębiorcy, mecenasa kultury i filantropa, który swoimi działaniami wspierał wiele dziedzin życia społecznego i kulturalnego.
Wśród dotychczasowych Laureatów Nagrody znalazł się m.in. prof. Jerzy Limon, nagrodzony za stworzenie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego łączącego tradycję z nowoczesnością, promującego teatr i sztukę współczesną w sposób zrozumiały. Elżbieta i Krzysztof Pendereccy, nagrodzeni zostali za stworzenie Europejskiego Centrum Muzyki w Lusławicach – miejsca, gdzie młodzi adepci sztuki mogą rozwijać swój talent. Za wybitne osiągnięcia w działalności badawczej, wystawienniczej, społecznej oraz animacji kultury, dotyczące polskiej i światowej sztuki przełomu XX i XXI wieku Nagrodę otrzymała także Anda Rottenberg. Uhonorowany nią został również brytyjski historyk Norman Davies, który badaniu i upowszechnianiu historii Polski poświęcił znaczną część swojego dorobku naukowego.
Wśród laureatów nie zabrakło także takich nazwisk jak Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda - nagrodzeni za wybitne dokonania w sferze filmu i teatru promujące polską kulturę, a także za upowszechnianie wiedzy o potrzebie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce i wpływ na jego utrwalanie i popularyzację. Laureatami są także prof. Jacek Purchla w uznaniu za m.in. wieloletnią pracę nad problematyką miast i rozwojem urbanistycznym oraz Leon Tarasewicz - za świadome, wieloletnie budowanie pomostów pomiędzy odmiennymi grupami etnicznymi, językowymi i religijnymi polsko-białorusko-litewskiego pogranicza.
W ciągu ponad dwudziestu lat nagrodę otrzymywali twórcy, animatorzy, ale także wyróżniane nią były nieprzeciętne inicjatywy. W 2014 r. Nagroda powędrowała do Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą, który sprawuje od 1990 r. opiekę nad najstarszą polską nekropolią w Wilnie. Dotychczas dzięki niemu przeprowadzono renowację ponad 60 zabytków. Ubiegłorocznym laureatem Nagrody został ks. bp Waldemar Pytel za ponad trzydziestoletni wysiłek na rzecz ocalenia, rewitalizacji i przywrócenia świetności kwartałowi luterańskiemu wraz z Kościołem Pokoju w Świdnicy, wpisanym w 2001 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
XXII i XXIII edycja Nagrody została objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.(PAP)
Autorka: Anna Kruszyńska
akr/ dki/
