Żołnierze 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego. 1933 r. Fot. NAC
Tablicę pamiątkową poświęconą pamięci 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego odsłonięto w czwartek w Rzeszowie. Żołnierze tego oddziału Wojska Polskiego bronili miasto przed napaścią niemiecką we wrześniu 1939 roku.
Jak zaznaczyła Katarzyna Gajda-Bator z rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, "wydarzenie ma związek z rocznicą wybuchu II wojny światowej oraz pamięcią o poległych w obronie Rzeszowa".
"83 lata temu, dokładnie 8 września, wojska niemieckie dotarły do granic miasta, którego bronił 24. Pułk Ułanów będący częścią 10. Brygady Kawalerii, dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka" - przypomniała Katarzyna Gajda-Bator.
"83 lata temu, dokładnie 8 września, wojska niemieckie dotarły do granic miasta, którego bronił 24. Pułk Ułanów będący częścią 10. Brygady Kawalerii, dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka" - przypomniała Gajda-Bator.
24. Pułk Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego był oddziałem kawalerii Wojska Polskiego utworzonym w 1920 r. podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Kampania polska 1939 r.
W okresie międzywojennym stacjonował w Kraśniku. W 1937 r. został zmotoryzowany i razem z 10. Pułkiem Strzelców Konnych wszedł w skład 10. Brygady Kawalerii dowodzonej przez płk. Maczka.
Wziął udział w kampanii 1939 r., a następnie został odtworzony we Francji, gdzie wchodził w skład 10. Brygady Kawalerii Pancernej. W latach 1940-1947 w Polskich Siłach Zbrojnych funkcjonował początkowo jako pułk zmotoryzowany, od 1942 r. pułk pancerny. W latach 1944-1945 wziął udział w kampanii wojennej w północno-zachodniej Europie.
Uroczystość rozpoczęła msza św. w kościele św. Krzyża pod przewodnictwem bp. Edwarda Białogłowskiego. Po niej nastąpił przemarsz zebranych z kompanią honorową przed budynek rzeszowskiego oddziału IPN.
Tam odsłonięto tablicę poświęconą żołnierzom 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego poległym pod Rzeszowem w walce z najazdem niemieckim 8-9 września 1939 roku.
W uroczystości uczestniczyli m.in. przedstawiciele rodzin weteranów 24. Pułku Ułanów: Edward Deskur, Alicja Szmit; wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, wiceprzewodniczący sejmiku woj. podkarpackiego Jerzy Cypryś. Byli reprezentanci władz miejskich i powiatowych.
Przybyli także przedstawiciele służb mundurowych: szef pionu operacyjnego, zastępca szefa Sztabu ds. Operacyjnych Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, gen. bryg. Rafał Kowalik mjr. Marcin Wdowiak z 2. Batalionu Czołgów 10. Brygady Kawalerii Pancernej ze Świętoszowa, która kultywuje dziedzictwo i tradycje 24. Pułku Ułanów, zastępca komendanta podkarapckiego policji insp. Stanisław Sekuła, dowódca 3. PBOT płk. Michał Małyska.
W Teatrze im. Wandy Siemaszkowej odbędzie się spektakl "Przedwojenna Kawiarnia". W jego trakcie zaprezentowane zostaną m.in. utwory muzyczne przypominające okres tuż przed wybuchem wojny.
Po odsłonięciu tablicy przed siedzibą IPN w Rzeszowie odbył się, z udziałem m.in. grup rekonstrukcyjnych, piknik edukacyjny adresowany do młodzieży. Natomiast wieczorem w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej odbędzie się spektakl "Przedwojenna Kawiarnia". W jego trakcie zaprezentowane zostaną m.in. utwory muzyczne przypominające okres tuż przed wybuchem wojny.
Z kolei w piątek na Zamku Lubomirskich zaplanowano konferencje popularnonaukową, która przybliży dzieje 24. Pułku Ułanów.
Przedsięwzięcie zorganizował rzeszowski oddział IPN. Partnerami byli: 21. Brygada Strzelców Podhalańskich, 10. Brygada Kawalerii Pancernej oraz 3. Podkarpacka Brygada Obrony Terytorialnej.(PAP)
Autor: Alfred Kyc
kyc/ dki/
