24 stycznia 1971 r. Spotkanie Edwarda Gierka w Stoczni Szczecińskiej. Fot. PAP/A. Witusz Wituszyński
Świetlica, w której w 1980 r. podpisano szczecińskie Porozumienia Sierpniowe, a w 1971 r. Edward Gierek spotkał się ze strajkującymi stoczniowcami, została przekazana aktem darowizny Centrum Solidarności „Stocznia”. W ciągu pięciu lat w historycznym miejscu ma powstać obiekt służący edukacji i kulturze.
O podpisaniu umowy darowizny, na mocy której świetlica dawnej Stoczni Szczecińskiej stała się własnością Centrum Solidarności „Stocznia”, poinformował urząd miasta. "Wierzę, że nowi właściciele wypełnią swoje zobowiązania i dzięki temu miejsce, które odegrało tak ważną rolę we współczesnej historii naszego kraju, wreszcie zyska odpowiedni status i otworzy swoje podwoje dla zwiedzających” - napisał Piotr Krzystek, prezydent Szczecina.
W komunikacie UM podkreślono, że podpisana w poniedziałek umowa to zwieńczenie „wieloletnich starań miasta”, które chciało zachować stoczniową świetlicę jako miejsce historyczne, upamiętniające podpisane Porozumień Sierpniowych w 1980 r. Pod umową darowizny podpisali się prezydent Krzystek i prof. Sebastian Ligarski, dyrektor Centrum Solidarności „Stocznia”, które zostało powołane przez ministra kultury w sierpniu 2023 r.
50 lat temu padło Gierkowskie pytanie „Pomożecie?”
Ta instytucja ma z dawnej stoczniowej świetlicy uczynić „ogólnodostępny obiekt kultury o charakterze kulturalnym i edukacyjnym”. Zgodnie z zapisami umowy z Gminą Miastem Szczecin ma na to pięć lat. „Wszelkie prace modernizacyjne i adaptacyjne mają być prowadzone pod nadzorem konserwatora zabytków” – zaznaczono w komunikacie UM Szczecin.
Historyczna stoczniowa świetlica była własnością miasta od 2016 r. Próby utworzenia tam miejsca pamięci trwały już od 2007 r., kiedy władze samorządowe podpisały ze Stocznią Szczecińską list intencyjny. W ostatnich latach prowadzono rozmowy z ministerstwem kultury i dziedzictwa narodowego, by uratować zabytkowy budynek świetlicy, wyremontować go i przystosować do działalności edukacyjnej. W październiku 2023 r. szczecińscy radni podjęli uchwałę o przekazaniu obiektu niedawno powstałej instytucji Centrum Solidarności „Stocznia”. Przez kilka miesięcy świetlica była użytkowana na podstawie umowy użyczenia; wykonano podstawowe prace porządkowe, by otworzyć ją dla zwiedzających m.in. w czasie Nocy Muzeów.
Zabytkowy budynek o powierzchni prawie 8 tysięcy metrów kwadratowych, w którym znajduje się historyczna świetlica powstał pod koniec lat 30. XX w. Jako jeden z niewielu na terenie stoczni przetrwał niemal nienaruszony II wojnę światową. Świetlica w czasach świetności Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego służyła jako miejsce spotkań, akademii, koncertów czy balów sylwestrowych.
Sala BHP Stoczni Gdańskiej
W styczniu 1971 r. stała się celem wizyty Edwarda Gierka, I sekretarza KC PZPR, który próbował zapanować nad robotniczymi strajkami po masakrze grudniowej, w której w Szczecinie zginęło 16 osób. To właśnie tam Gierek, gen. Wojciech Jaruzelski i premier Piotr Jaroszewicz wysłuchali wystąpienia Edmunda Bałuki i po raz pierwszy w powojennej historii Polski komunistyczna władza częściowo uznała robotnicze postulaty.
W sierpniu 1980 r. świetlica znów stała się sceną historycznych wydarzeń, wielkich protestów społecznych i narodzin „Solidarności”. Obradował tam Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, a 30 sierpnia podpisano porozumienia ze stroną rządową. (PAP)
tma/ aszw/
