Kongres wiedeński, 1814-1815. Fot. Forceval, Graveur, Collection de Vinck, Public domain, via Wikimedia Commons
Przed 210 laty - 9 czerwca 1815 r. zakończył się Kongres Wiedeński zwołany w celu uporządkowania Europy po Rewolucji Francuskiej i wojnach napoleońskich.
Zwycięzcy Napoleońskiej Francji - Anglia, Rosja, Prusy i Austria wystąpiły z inicjatywą zwołania międzynarodowego kongresu z udziałem 200 poselstw i delegacji w celu ustalenia nowego ładu ustrojowego i terytorialnego w Europie.
Kongres obradujący od 23 września 1814 do 9 czerwca 1815 r. stworzył w Europie system polityczny, którego wiele elementów utrzymało się aż do I Wojny Swiatowej. Kongres reaktywował kilka księstw niemieckich i włoskich, powołał Związek Niemiecki, ogłosił wieczystą neutralność Szwajcarii, połączył Belgię z Holandią, przyłączył do Prus zachodnią część Księstwa Warszawskiego, Westfalię i Nadrenię oraz północną Saksonię.
Księstwo Warszawskie bez departamentów poznańskiego, toruńskiego i krakowskiego zostało przekształcone w Królestwo Polskie związane z Rosją osobą panującego. Kraków stał się wolnym miastem - jako Rzeczpospolita Krakowska.
Najwięcej kontrowersji wzbudzała na kongresie sprawa polska.
Mówiono o przywracaniu sprawiedliwości po "tyranii" napoleońskiej, ale żadne z państw zaborczych będących uczestnikami zwycięskiej koalicji nie zamierzało rezygnować ze swych zdobyczy w Polsce. Anglia pragnęła Polski w granicach przedrozbiorowych albo z 1792 r., co wywoływało gwałtowny opór Rosji, Prus i Austrii. Po wielu targach osiągnięto wreszcie kompromis. Z Księstwa Warszawskiego po oderwaniu Wielkopolski i kujaw oraz Krakowa utworzono Królestwo Polskie pod berłem Aleksandra I - cara Wszechrosji i zarazem króla Polski. Car zobowiązał się przyłączyć do Królestwa także pozostałe ziemie zaboru rosyjskiego. Niepodległość Królestwa okazała się wkrótce fikcją - car łamał konstytucję i nie dotrzymywał zobowiązań.
Królestwo Polskie - obejmujące 6 dawnych województw centralnej Polski - odegrało negatywną rolę - stwierdził w "Kalenadrzu Historycznym" Jerzy Łojek. W odczuciu zachodu kojarzyło się z Polską w takich granicach. Wszelkie nasze pretensje
zjednoczeniowe wychodzące poza te granice uchodziły za przejaw polskiego imperializmu. Ten stereotyp bardzo zaszkodził sprawie polskiej w XIX w i w latach 1918-1921.
arch/ irk/
