Miejsce prowadzenia prac ekshumacyjnych na dawnym cmentarzu w Zboiskach we Lwowie. Fot. PAP/Vitaliy Hrabar
Szef sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych i przewodniczący Rady ds. Współpracy z Ukrainą Paweł Kowal odwiedził miejsce ekshumacji żołnierzy września 1939 r. w d. wsi Zboiska we Lwowie. – Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że zostaną oni godnie uczczeni – powiedział dziennikarzom.
W Zboiskach we wrześniu 1939 r. oddziały Wojska Polskiego pod dowództwem płk. Stanisława Maczka toczyły ciężkie walki z Wehrmachtem. Ekshumacje ich szczątków rozpoczęły się na początku sierpnia i dobiegają końca.
– Te prace prowadzi Instytut Pamięci Narodowej. Przyjechałem osobiście podziękować pracownikom, też w imieniu pana premiera. Jest tu fantastyczna ekipa bardzo oddanych, patriotycznie nastawionych ludzi, którzy podjęli się tej ciężkiej pracy – oświadczył Kowal, który złożył wizytę we Lwowie we wtorek.
Osobne podziękowania przekazał władzom Ukrainy. – Dziękuję także przedstawicielom władz ukraińskich, którzy zdecydowali się na to, żeby wykonać ten zwykły ludzki, humanitarny i religijny gest, żebyśmy mogli godnie pochować żołnierzy, którzy walczyli z najeźdźcą hitlerowskim, bronili Lwowa, bronili Polski przed Niemcami, przed Sowietami i mieli w głowie niepodległą Polskę – podkreślił.
Polityk ocenił, że możliwość prowadzenia ekshumacji po latach jest dużym osiągnięciem w relacjach z Ukrainą. – Dla mnie jest zaszczytem, że mogę wspierać te działania, że pierwszy raz od 10 lat w kolejnym miejscu prowadzimy ekshumacje. Dziękuję przedstawicielom władz ukraińskich na czele z prezydentem (Wołodymyrem) Zełenskim, że zgodzili się na to, żeby to się mogło wydarzyć – dodał.
Kowal wyraził przekonanie, że proces ekshumacji będzie kontynuowany. – To będzie normalny proces wszędzie tam, gdzie są zmarli, niezależnie od dyskusji historycznych i politycznych. Myślę, że wypracowaliśmy już taki model, że po prostu w ramach normalnych procedur administracyjnych znajdziemy możliwość, żeby dać to prawo do godnej pamięci po zmarłych – stwierdził.
Wcześniej wiceminister kultury Ukrainy Andrij Nadżos poinformował PAP, że po zakończeniu ekshumacji w Zboiskach szczątki żołnierzy zostaną pochowane na polskim cmentarzu wojennym w Mościskach w obwodzie lwowskim.
Pierwsze ekshumacje od czasu zniesienia przez stronę ukraińską w listopadzie 2024 r. zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy przeprowadzono w dawnej wsi Puźniki, dziś w obwodzie tarnopolskim.
W lutym 1945 r. ukraińscy nacjonaliści zamordowali tam – według różnych źródeł – od 50 do 120 Polaków. W wyniku prac ekshumacyjnych odnaleziono szczątki 42 osób. Ich pogrzeby odbędą się 6 września.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ mal/ mhr/
