Prezydent RP Karol Nawrocki i pierwsza dama Marta Nawrocka z synem Antonim podczas spotkania z cyklu "Narodowe Czytanie" w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Fot. PAP/Marcin Obara
Literatura daje możliwość poruszenia wyobraźni i zobaczenia świata, który być może nie był nam pisany, a którego możemy stać się częścią - podkreślił prezydent Karol Nawrocki, który wraz z małżonką Martą Nawrocką w sobotę (6 września) w Warszawie wziął udział w 14. edycji akcji Narodowe Czytanie.
W ramach corocznego Narodowego Czytania w tym roku wybrano pieśni, fraszki i treny Jana Kochanowskiego. 14. edycja akcji odbyła się w sobotę w stołecznym Ogrodzie Saskim.
- Sięgamy do poezji mistrza, która mimo upływu 500 lat jest ciągle z nami, ponieważ Jan Kochanowski jest ojcem literackiego języka polskiego, który przetrwał wieki - powiedział prezydent. Zwrócił się także do młodzieży, podkreślając wagę i znaczenie literatury, która - jak mówił - „daje nam możliwość poruszenia naszej wyobraźni, zobaczenia świata, który być może nie był nam pisany, a którego możemy stać się częścią”.
Bronisław Komorowski rozpoczął w Odrzykoniu "Narodowe czytanie" dzieł Fredry
Prezydent Nawrocki podkreślił, że Narodowe Czytanie jest „tradycją kolejnych prezydentów”. Kochanowski - przypomniał - jest „ojcem literackiego, poetyckiego języka polskiego, który przetrwał kolejne wieki". - Taka jest istota naszej wspaniałej literatury i dziedzictwa narodowego. Tak, literatura, w tym poezja Jana Kochanowskiego, jest kapsułą czasu. Daje nam możliwość sięgnięcia do wieków, okoliczności, miejsc i do języka, którego my - współcześni - nie moglibyśmy poznać, gdyby nie Jan Kochanowski, nasi poeci i nasi twórcy - dodał.
Prezydent ogłosił także, że w przyszłym roku w ramach akcji czytana będzie „lektura lektur, czyli »Dziady« Adama Mickiewicza”.
Poinformował, że tegoroczna akcja została zorganizowana w blisko 6,5 tys. miejsc na całym świecie. Podkreślił także, że rok 2030 należy uczynić rokiem szczególnym - będzie to 500. rocznica urodzin Jana Kochanowskiego. - Apeluję do wszystkich szkół, placówek kulturalnych, do wszystkich środowisk, aby pod przewodnictwem Kancelarii Prezydenta RP rok 2030 uczynić rokiem Jana Kochanowskiego. Mamy do czego wracać, mamy od kogo uczyć się miłości do Polski, naszej tożsamości - podkreślił prezydent.
Narodowe Czytanie "Kordiana" w Pałacu Herbsta i na pl. Wolności w Łodzi
Głos zabrała także pierwsza dama, która zaznaczyła, że akcja Narodowe Czytanie „łączy Polaków na całym świecie”. Mówiąc o Kochanowskim dodała, że „w jego utworach znajdziemy zachwyt nad polską przyrodą czy rozmowy z panem Bogiem". - Przekazuje on również bolesne doświadczenia, jak śmierć ukochanej córki, uczy nas jak godnie przyjmować to, co przyniesie los - powiedziała.
W Ogrodzie Saskim utwory Kochanowskiego czytali aktorzy: Marta Alaborska, Olga Bończyk, Filip Gurłacz, Maja Hirsch, Joanna Orleańska, Marcin Przybylski, Jan Wieczorkowski i Mirosław Zbrojewicz. Rolę narratora pełnił Przemysław Babiarz, a oprawę muzyczną zapewnili: pianista Krzysztof Dys, perkusista Tomasz Popowski, klarnecista Paweł Szamburski oraz kontrabasista Ksawery Wójciński.
Na zdjęciu: Maja Hirsch, Mirosław Zbrojewicz, Jan Wieczorkowski, Olga Bończyk i Marcin Przybylski podczas spotkania z cyklu "Narodowe Czytanie" z udziałem pary prezydenckiej w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Fot. PAP/Marcin Obara
Organizatorzy wydarzenia przygotowali także koncert z kompozycjami poety i muzyka Filipa Wiki do wierszy Jana Kochanowskiego, w wykonaniu Monodii Polskiej pod muzycznym przewodnictwem Adama Struga. Monodia Polska to zespół praktykujący pieśni przekazywane w tradycji ustnej, a także polifoniczne partytury polskiego średniowiecza i renesansu. Wydarzenie odbywa się w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.
Jan Kochanowski zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i największych twórców europejskich epoki renesansu. Jego dzieła poruszają różnorodne tematy, od poważnych i doniosłych po lżejsze i żartobliwe. Opisuje życie dworskie i ziemiańskie, porusza wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne. W wierszach Kochanowskiego odnaleźć można humanistyczną religijność, zachwyt życiem, ale też głęboką zadumę nad przemijaniem i ludzkim losem. Artysta przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego.
Poeta urodził się w 1530 r. w Sycynie pod Zwoleniem, studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie, w młodości podróżował po Europie. W 1559 r. powrócił do kraju i przyjął służbę dworzanina na dworach magnackich oraz na dworze królewskim. Kilkanaście lat później osiadł na stałe w dziedzicznym majątku w Czarnolesie, poświęcając się pracy pisarskiej. W tym okresie kontynuował pisanie pieśni i fraszek. Po śmierci ukochanej córki Urszulki opublikował cykl „Trenów”. Zmarł nagle w 1584 r. w czasie obrad sejmu w Lublinie, został pochowany w krypcie zwoleńskiego kościoła.
Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 r. Została zainicjowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano kolejno: „Trylogię” Henryka Sienkiewicza oraz „Lalkę” Bolesława Prusa, w 2016 r. „Quo vadis" Sienkiewicza, a w 2017 r. lekturą Narodowego Czytania było „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego.
W 2019 r. lekturami było osiem najważniejszych polskich nowel, między innymi autorstwa Stefana Żeromskiego, Bolesława Prusa, Marii Konopnickiej i Bruno Schulza. W 2020 r., w warunkach obostrzeń epidemicznych, czytano „Balladynę” Juliusza Słowackiego. „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej była lekturą w 2021 r., a rok później - w Roku Romantyzmu Polskiego – czytano natomiast „Ballady i romanse” Mickiewicza. W 2023 r. czytano „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej, a w roku 2024 - „Kordiana” Słowackiego. Związane z akcją wydarzenia odbywają się w całej Polsce; organizują je także polskie placówki dyplomatyczne, konsulaty, instytuty kultury i grupy polonijne. (PAP)
pj/ agz/
