Do Yad Vashem wciąż napływają zgłoszenia o przyznanie tytułu Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata. Choć o dowody coraz trudniej, to instytut dysponuje tak bogatym archiwum zeznań i świadectw, że może odtworzyć historie, mimo że jej wszyscy uczestnicy już nie żyją - mówi PAP dyrektor departamentu Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata Yad Vashem Irena Steinfeldt.
Steinfeldt wskazuje, że ponad 70 lat po wojnie do Yad Vashem wciąż napływają wnioski o przyznanie tytułu Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata; piszą ludzie z drugiego i trzeciego pokolenia ocalonych, osoby postronne. "Trudniejsze natomiast stało się uzasadnienie tych wniosków poprzez znalezienie dowodów. Z drugiej jednak strony dysponujemy zasobnym archiwum, gdzie posiadamy kolekcję licznych zeznań i świadectw, dzięki którym jesteśmy nawet w stanie odtworzyć historie, mimo że wszyscy jej uczestnicy już nie żyją" - podkreśla Steinfeldt.
"Sprawiedliwych czyni tak wyjątkowymi ludźmi to, że byli jedynymi w swoim rodzaju, bardzo rzadkimi charakterami, wręcz mniejszością w każdym kraju, pośród wszystkich narodowości, bo ryzykowali własne życie, aby ratować Żydów" - dodaje.
Steinfeldt przypomina, że rozumie polskie aspiracje, by to właśnie Polacy byli wymieniani jako najliczniejsza grupa wśród Sprawiedliwych. "Wszyscy lubimy przyglądać się naszej historii. Yad Vashem opowiada historie Polaków, którzy ryzykowali życie, a to ryzyko było w Polsce olbrzymie. Dlatego podziwiamy tych bohaterów. Patrzymy jednak na całe tło w kontekście zachowania całej populacji i widzimy, że wśród Polaków byli i kolaboranci, i tacy, którzy pomagali Żydom" - mówi.
Tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata jest nadawany od 1963 r. przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie.
Medalem zostało odznaczonych ponad 6500 Polaków. Według IPN, liczba osób, które w różnej formie pomagały Żydom, mogła sięgać kilkuset tysięcy.
6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Ustanowiony został przez Parlament Europejski w 2012 roku.
Za Sprawiedliwych twórcy idei Europejskiego Dnia Pamięci uważają osoby, które ryzykowały własnym życiem, aby ocalić innych oraz tych, którzy występowali w obronie ludzkiej godności w okresie totalitaryzmu nazistowskiego i komunistycznego, w czasie ludobójstw i masowych mordów oraz wszystkich zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w XX i XXI wieku. (PAP)
ksk/ bk/