Gigantyczna, trójwymiarowa konstrukcja skalna w kształcie mapy Szkocji, będąca pomnikiem polsko-szkockiego braterstwa broni z czasów II wojny światowej, uzyskała status obiektu chronionego (B-Listed status) i zostanie odrestaurowana.
Poinformowała o tym organizacja Historic Scotland. Koszty renowacji pokryje Heritage Lottery Fund - fundusz przekazujący środki narodowej loterii na utrzymanie historycznego dziedzictwa.
Pochodząca z 1975 r. mapa, widoczna w pełnej okazałości z powietrza z wyraźnie zaznaczonym ukształtowaniem terenu, znajduje się na terenie hotelu Barony Castle Hotel w miejscowości Eddleston w pobliżu Peebles (rejon Borders). W latach 1969-77 właścicielem hotelu był Polak Jan Tomasik. W czasie wojny w hotelu mieściła się polska szkoła oficerska.
Pochodząca z 1975 r. mapa, widoczna w pełnej okazałości z powietrza z wyraźnie zaznaczonym ukształtowaniem terenu, znajduje się na terenie hotelu Barony Castle Hotel w miejscowości Eddleston w pobliżu Peebles (rejon Borders). W latach 1969-77 właścicielem hotelu był Polak Jan Tomasik. W czasie wojny w hotelu mieściła się polska szkoła oficerska.
Tomasik - jeden z jej absolwentów - wraz z legendarnym dowódcą stacjonującej w Szkocji 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisławem Maczkiem (1892-1994), z którym się przyjaźnił, opracował koncepcję skalnej mapy. Do realizacji projektu zaproszono kartografów z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Grupa pięciu z nich pod kierunkiem Kazimierza Trafasa po raz pierwszy odwiedziła Eddleston latem 1974 r. przygotowując teren i sporządzając zarys linii wybrzeża. Projekt ukończono ostatecznie rok później, gdy wymodelowano ukształtowanie terenu. Mapa ma 50 m szerokości i 1,5 m głębokości. Oryginalnie woda pompowana pod ciśnieniem spływała z gór wypełniając rzeki, fiordy i okoliczne morze.
Jest to największy w Wielkiej Brytanii tego rodzaju topograficzny model, potocznie znany jako mapa Szkocji gen. Maczka.
"Mam nadzieję, że status obiektu prawnie chronionego podniesie jego rangę i przyciągnie turystów, by docenili zabytek tak jak na to zasługuje" - powiedziała szkocka minister kultury Fiona Hyslop z okazji ogłoszenia decyzji Heritage Lottery Fund.
"Ta niezwykła mapa Szkocji nawiązuje do wyrzeczeń naszych polskich sojuszników. Cieszę się, że będzie obecnie chroniona prawnie i zabezpieczona na przyszłość" - przypomniała Hyslop. Zwróciła też uwagę na wartość edukacyjną obiektu.
Grupa miejscowych społeczników przystąpiła do prac restauratorskich w 2008 r., w kwietniu 2010 r. tworząc społeczną organizację "Mapa Scotland", przyjmując statut i przystępując do zabiegów o uzyskanie funduszy na odrestaurowanie obiektu, co po dwóch latach zostało uwieńczone powodzeniem.
Wsparcie dla prac zadeklarował aktualny właściciel hotelu.
Mapę można obejrzeć na stronie http://www.makers.org.uk/place/Maczek (PAP)
asw/ hes/
