"Ziemia, ziemia" J. Wencel. Źródło: Mat. prasowe Zachęty
Najnowsza praca "Ziemia, ziemia" znanej artystki sztuk wizualnych Justyny Wencel będzie prezentowana od soboty 13 grudnia w Miejscu Projektów Zachęty. Nawiązuje ona do działań Wencel w przestrzeni publicznej "Zielony Jazdów".
Na wystawie eksponowane też będą wcześniejsze dzieła Justyny Wencel.
"Ziemia, ziemia" to tytuł całej wystawy w Miejscu Projektów Zachęty (MPZ) i jednocześnie tytuł najnowszej pracy artystki — trójkanałowej projekcji wideo z muzyką. Praca pokazywana jest w podziemnej części galerii, w pomieszczeniu sprzyjającym skupionemu odbiorowi" - powiedziała PAP kuratorka wystawy Magda Kardasz.
Film powstał w 2014 roku i dokumentuje rozpoczętą rok wcześniej przez Justynę Wencel i Marcina Chomickiego akcję artystyczną Zielony Jazdów, która miała zwrócić uwagę opinii publicznej na zagrożoną likwidacją idylliczną enklawę zieleni i drewnianej architektury w centrum Warszawy.
W jednym z ogródków na osiedlu domków fińskich Wencel przeprowadziła swoje działania, takie jak: pracowite przesiewanie ziemi sitem do cementowych podłużnych donic, tworzących labirynt, rysowanie na ziemi grabkami regularnych szlaczków - tak jak w ogródkach japońskich. Na koniec artystka starała się przejść bosymi stopami po brzegach donic.
Według kuratorki ważnym elementem uwiecznionych na filmie akcji jest czas. Widać jak ziemia stopniowo, wraz z upływem czasu - traci swoją doskonale uporządkowaną formę, jak drobne roślinki zaczynają przebijać się na powierzchnię, jak stopniowo zaciera się zaznaczony przez artystkę wzór. "Chodziło bowiem - wyjaśnia Kardasz - o zapisanie procesu przemiany, od bliskiego medytacji procesu przesiewania ziemi i dążenie do doskonałej formy po ostatecznie pokonanie tej formy przez żywioł natury".
Fakt wybrania przez Wencel Jazdowa jako obszaru jej działań artystycznych miał zwrócić uwagę na to szczególne miejsce w Warszawie, zagrożone likwidacją w skutek decyzji administracyjnych. Aktywność artystyczna Wencel w przestrzeni publicznej powiązana z kontekstem historycznym i społecznym wyraźnie się zaznacza od samego początku jej drogi twórczej.
Na wystawie w MPZ pokazane również będą wcześniejsze prace, w których także obecne są wątki relacji człowieka i natury, czasu, przemijania i odradzania, więzów rodzinnych czy problemów gender-płci społecznej. Ich bohaterka - jest nią autorka - wykonuje działania zbliżone do medytacji, rytuałów przejścia, z pogranicza ludowych wierzeń i czarów.
Filmy "Drzewo", "Piekło niebo" (oba 2010) czy "Cechy dziedziczne" (2012) powstały w domu i ogrodzie artystki. W swoim dobrze znanym ogrodzie domu rodzinnego w Supraślu, artystka przeprowadza akcje z użyciem przedmiotów towarzyszących jej dzieciństwu i dorastaniu, kojarzących się z konkretnymi członkami rodziny, także tymi, którzy odchodzą bądź odeszli. Dwa pierwsze są zapisami działań performatywnych prowadzonych wokół „magicznego drzewa” w sadzie, które — jak pisze Wencel — nawiązują do rytuałów magii sympatycznej zakorzenionej w wielu kulturach. Artystka patrzy na ziemię jako na tę, która rodzi i chowa, gromadzi prochy.
Ekspozycję dopełnia environment z serii obiektów stworzonych z elementów technicznych, zmodyfikowanych części maszyn kojarzonych zwykle z męskim światem. Przypominają one eksponaty z muzeum archeologicznego, figurki wotywne, idole płodności, czasem zaś bliższe są formom abstrakcyjnym czy minimalistycznym rzeźbom. Artystka tak o nich pisze: "Nowe formy nie są obiektami w sensie czysto estetycznym, to raczej odpady towarzyszące procesowi wydobywania i łączenia. W poszukiwaniu energii przedmiotów i formy mieszczącej oba pierwiastki — męski i żeński".
"Widz wystawy +Ziemia, ziemia+ zauważy w nowych projektach Justyny Wencel przede wszystkim konsekwentnie poszukiwanie stanu naturalnej równowagi i dążenie do pozostania wierną sobie" - zaznaczyła kuratorka.
Justyna Wencel (ur. 1977 w Myślenicach). Jest absolwentką malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i filologii angielskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W 2013 r. uzyskała stopień doktora na Wydziale Sztuki Mediów warszawskiej ASP. W swoich pracach wykorzystuje wideo, instalacje, obiekty, zajmuje się również sztuką w przestrzeni publicznej. Porusza problematykę pamięci i tożsamości. Wspólnie z Marcinem Chomickim tworzy kolektyw artystyczny Zmiennicy, który działa w przestrzeni publicznej miasta. W latach 2012–2013 była kuratorką Galerii 2.0. Mieszka i pracuje w Warszawie.
Wystawa będzie prezentowana od 13 grudnia 2014 r. do 8 lutego 2015 r. w Miejscu Projektów Zachęty przy ul. Gałczyńskiego 3 w Warszawie. (PAP)
abe/ par/
