czyta: Ksawery Jasieński
Rota przysięgi, uchwalona na posiedzeniu Tymczasowej Rady Stanu dn. 3 lipca r.b., nie zawiera w sobie istotnych warunków, pod jakimi żołnierz polski ze spokojnym sumieniem i w zgodzie ze swą ideą ślubować na nią może.
Rota przysięgi opiera się w swej istotnej części na fikcji obietnicy „przyszłego króla". Pojęcia „Ojczyźnie mojej", „Polskiemu Królestwu" są określeniami, których dotąd powszechnie w codziennym języku w Polsce się używa, a które mocarstw centralnych do niczego konkretnego nie zobowiązują.
W szczególności trudno wyciągać z takiego zestawienia określeń konsekwencję, że centralne mocarstwa chcą przez pojęcie „Ojczyźnie mojej", „Polskiemu Królestwu" rozumieć Niepodległe Państwo Polskie.
Przeciwko przedłożonej rocie przysięgi przemawiają:
l-o nie składa się przysięgi Rządowi Polskiemu,
2-o rota nie mówi o Niepodległym Państwie Polskim,
3-o stwierdza podział austriackich poddanych i poddanych Królestwa Polskiego,
4-o poddaje wojsko polskie pod bezwzględne rozkazy dowództwa, które nie jest odpowiedzialne wobec narodu i Państwa Polskiego, a to separowuje siłę fizyczną narodu od jej podwalin państwowotwórczych, jakimi jest narodowa armia,
5-o rota operuje fikcją przyszłego króla polskiego,
6-o ślubowanie można składać jedynie na realne faktyczne dane: przysięga jest iluzoryczną, jak długo opiera się na fikcji. Przedłożona rota zawiera bowiem w sobie warunek zawieszający, którego ewentualne załatwienie rozwiązuje ważność przysięgi, a tym samym przysięga przestaje być obowiązująca,
7-o rota przysięgi w tej formie negatywnie przesądza sprawę armii polskiej, a przez ślubowanie wieczne braterstwa broni dla armii państw centralnych spycha ją do rzędu ochotniczej, okolicznościowej formacji u boku państw centralnych. Pomijając tak istotne określenie, jak Niepodległa Polska, Niepodległa Ojczyzna, rząd polski lub osoba króla, nie zawiera rota w sobie zapowiedzi spełnienia tych dążeń i celów, dla których Legiony Polskie przez trzy lata przy ofiarnej pomocy całego narodu walczyły na polach bitew, dla których uchwyciły za broń. Zważywszy, iż dane przeciwne składaniu tej roty są przeważające — złożenie jej w obecnych warunkach korpus 6 pułku piechoty Legionów Polskich uważa za niemożliwe.
"Wiek XX w źródłach", Warszawa 2002.
