Urodził się 27 lutego 1822 r. w Warszawie.
Po studiach prawniczych rozpoczął pracę w Sądzie Najwyższym. Debiutował jako poeta w 1841 r. Towarzyszył Oskarowi Kolbergowi w jego wyprawie do Galicji, przyjaźnił się z Ignacym Komorowskim, kompozytorem, który napisał muzykę do niektórych wierszy Lenartowicza.
Już pierwsze wiersze poety, takie jak "Kalina", "Galary", zdobyły mu popularność, którą utrwaliły tomiki "Lirenka" i "Zachwycenie". Okładkę do "Lirenki" projektował Cyprian Norwid. Bliska znajomość obydwu poetów jednak rychło przerodziła się w konflikt (z winy Norwida, który nakłaniał Lenartowicza do podporządkowania się m.in. założeniom, sformułowanym w "Promethidionie").
Twórczość Lenartowicza
Późniejszy tomik "Lirnik wioskowy" wykraczał poza poetykę stylizowanej ludowej piosenki. Lenartowicz napisał także poemat "Gladiatorowie" i wiele utworów patriotycznych. Jednak to przede wszystkim prosta i melodyjna poezja, stylizowana na ludowość, zyskała mu uznanie ze strony Cypriana Norwida, Ignacego Kraszewskiego, Marii Konopnickiej, później Jana Kasprowicza, Stefana Żeromskiego, aż po Marię Pawlikowską-Jasnorzewską, autorkę wiersza pt. "Lenartowicz", zawierającego apostrofę do "poety - złotniczeńka".
W 1851 r. Lenartowicz wyemigrował z kraju. W Paryżu poznał Adama Mickiewicza, Józefa Bohdana Zaleskiego, ostatecznie osiadł we Florencji. Ożenił się z Zofią Szymanowską, rzeźbiarką i malarką, przyrodnią siostrą żony Adama Mickiewicza. To właśnie pod jej wpływem zajął się z powodzeniem rzeźbą. W latach 1874 i 1879-1886 wykładał na uniwersytecie bolońskim historię literatury słowiańskiej. Korespondował z Józefem Ignacym Kraszewskim i Marią Konopnicką.
Teofil Lenartowicz zmarł 3 lutego 1893 r. we Florencji. Ciało poety sprowadzono do Krakowa i pochowano w krypcie zasłużonych Polaków na Skałce.
asz
