Wolność człowieka, związane z nią granice tolerancji oraz problemy kryzysu migracyjnego czy dialogu międzyreligijnego - to zagadnienia, którym będzie poświęcony V Kongres Kultury Chrześcijańskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.
W kongresie, który odbędzie się w październiku, uczestniczyć będą m.in. przewodniczący Papieskiej Rady Kultury kard. Gianfranco Ravasi, ks. prof. Michał Heller, prof. Andrzej Friszke z PAN, b. minister spraw zagranicznych prof. Adam Daniel Rotfeld, teologowie prof. Andriej Zubow z Moskwy i prof. Antoine Arjakovsky z Paryża, s. Małgorzata Chmielewska ze Wspólnoty Chleb Życia.
Hasłem piątej edycji Kongresu jest „Wolność ocalona. Chrześcijańskie światło na ludzkich drogach”. Jak podkreśla filozof prof. Piotr Gutowski z KUL rozumienie wolności człowieka jest jednym z najbardziej podstawowych problemów współczesności i przejawia się w pytaniu o to, czy nasze indywidualne wybory są naprawdę wolne, skoro na podejmowane decyzje mają wpływ rozmaite przyczyny i okoliczności.
„Współczesna filozofia rozwijając te ciągi przyczynowe coraz bardziej uprawdopodabnia hipotezę, że mamy jedynie poczucie wolności, a indywidualnej wolności nie mamy” – powiedział prof. Gutowski.
Z rozumieniem wolności wiąże się też problem jej relacji do prawdy - bo w naszych wyborach kierujemy się tym, co uznajemy za prawdziwe i słuszne - a to z kolei dotyka sprawy podstaw i granic tolerancji.
„Prawda nie jest tolerancyjna, to znaczy, że np. z dwóch zdań +Bóg istnieje+ i +Bóg nie istnieje+ jedno jest prawdziwe. Jeśli jesteśmy przekonani, że coś jest prawdziwe, to za tym idzie przeświadczenie, że dla dobra innych powinniśmy tę prawdę innym narzucić” – tłumaczy Gutowski.
Jego zdaniem ten filozoficzny problem relacji wolności do prawdy jest obecny w życiu społecznym, widać go wyraźnie np. w dyskusji o aborcji, jaka toczy się obecnie w Polsce.
„To jest przykład jednego z takich uporczywych sporów, który dotyczy nie tylko naszego kraju, ale całego cywilizowanego świata zachodniego, gdzie, jak się wydaje, docieramy do pewnych granic kompromisu i tolerancji. Jedna i druga strona ma przekonanie, że rozpoznaje to, co prawdziwe i słuszne i że druga strona jest ślepa na pewnego rodzaju uzasadnienie. Powstaje pytanie, czy istnieje tutaj podstawa do tolerancji i gdzie są granice tejże tolerancji” – powiedział filozof.
Prof. Gutowski podczas Kongresu będzie dyskutował z prof. Janem Woleńskim z Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat relacji między wolnością i religią. O wolności jako rdzeniu chrześcijańskiej antropologii mówić będzie kard. Ravasi, a wykład nt. „Kosmiczny problem wolności” wygłosi ks. prof. Heller.
Dyskusje na Kongresie dotyczyć będą także tematów: kryzysu migracyjnego w kontekście dialogu międzyreligijnego, dialogu Kościoła Katolickiego z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, ukraińskiej „rewolucji godności”, istnienia wolnej woli.
Osobny panel poświęcony będzie Katolickiemu Uniwersytetowi Lubelskiemu jako „wyspie wolności” w czasach komunistycznych. Kongres zainauguruje obchody 100-lecia tej uczelni, która powstała w 1918 r., założona z inicjatywy ks. Idziego Radziszewskiego. „Nasz jubileusz zbiega się z większym, czyli setną rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę.(…) KUL jest jednym pierwszych dzieł wolnych Polaków” – powiedział rektor KUL ks. prof. Antoni Dębiński.
Dyskusjom i obradom kongresowym towarzyszyć będą wydarzenia kulturalne, zaplanowano m.in. koncerty, pokaz specjalny filmu Ryszarda Bugajskiego „Zaćma” o Julii Brystygierowej (funkcjonariuszce aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej) oraz wystawę „100/100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki z KUL na stulecie KUL”, która zostanie otwarta na Zamku Królewskim w Warszawie. Kompozytor prof. Krzysztof Penderecki podczas Kongresu otrzyma tytuł doktora honoris causa KUL.
Kongres Kultury Chrześcijańskiej został zainicjowany w 2000 r. przez ówczesnego metropolitę lubelskiego abp. Józefa Życińskiego (zmarł w 2011 r.). Kongres - w którym uczestniczą intelektualiści, specjaliści różnych dziedzin, ludzie kultury - ma na celu twórczy dialog Kościoła ze światem współczesnym.
V Kongres Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie rozpocznie się 13 października i potrwa cztery dni; zakończy go uroczysta inauguracja nowego roku akademickiego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. (PAP)
ren/ agz/
