Sztukę "Mapa i terytorium" opartą na powieści Michela Houellebecqa pod tym samym tytułem wystawi Teatr Wybrzeże. Reżyserem spektaklu jest Ewelina Marciniak: będzie to już czwarta z kolei sztuka wyreżyserowana przez nią na deskach gdańskiego teatru.
„Mapa i terytorium”, której premierę w Teatrze Wybrzeże zaplanowano na piątek, to najbardziej utytułowana powieść francuskiego pisarza. Autor otrzymał za nią nagrodę Goncourtów. Głównym bohaterem powieści jest Jed Martin artysta mający w codziennym życiu problem z nawiązywaniem relacji z ludźmi, ale odnoszący sukces jako autor zdjęć map Michelin. Jednym z bohaterów "Mapy i terytorium" jest też sam Houellebecq: na kartach powieści pisarz zostaje zamordowany, a jednym z wątków książki jest poszukiwanie zabójcy.
Houellebecq w swojej powieści miesza z błotem artystów sztuki współczesnej, miłość, pieniądze i celebrytów, ironizuje na temat francuskiej wsi, oraz cytuje Wikipedię bez podania źródła, co zaowocowało kilkumiesięcznym sporem pomiędzy internetową encyklopedią a wydawcą książki. Afera zakończyła się przeprosinami pisarza.
Autorem adaptacji powieści na potrzeby Teatru Wybrzeże jest Jan Czapliński. W środę w czasie próby medialnej, w rozmowie z dziennikarzami, przyznał on, że adaptacja ta nie była prosta, ale „bardzo przyjemna”. „Wydaje mi się, że Houellebecq jest takim pisarzem, który – w przypadku przekładania go na język teatru, pozostawia bardzo dużo miejsca na spotkanie z nim, ale też możliwość +wrzucania+ różnych rzeczy od siebie. Myślę, że praca nad tą adaptacją dała - nie tylko mnie, dużo radości” – powiedział Czapliński.
Wyjaśnił, że w ramach adaptacji, szkielet fabularny powieści, został uzupełniony m.in. o nowe postaci, w tym dziecięce alter ega kilku bohaterów (m.in. Jeda Martina). „Każda z tych dziecięcych postaci ma swój świat, ma swój język i w jakiś sposób dialoguje ze swoim książkowym oryginałem” – wyjaśnił Czapliński, dodając, że jest to najpoważniejsza zmiana, jak zaszła w adaptacji powieści na potrzeby teatru.
„Mierząc się ze światem Houellebecqa miałam taka intuicję, że mierzę się z dorosłymi, którzy są w jakiś sposób dziećmi, którzy mierzą się z tym światem z jakąś naiwnością, uczuciowością, z czymś, co jest bardzo dziecięce. Miałam takie poczucie, że bezradność, która jest w dzieciach, niemoc wobec oczekiwań, jakie zaczyna nam stawiać rzeczywistość, gdy dorastamy, że to jest coś, co bardzo niosą w sobie bohaterowie Houellebecqa” – powiedziała z kolei Ewelina Marciniak.
Czapliński dodał z kolei, że w adaptacji powieści Houellebecqa na scenę, autorzy spektaklu poszli za gestem pisarza, który w książce z obyczajowej opowieści zmierza w stronę czarnego kryminału. „Idąc za Houellebecqa weszliśmy w konwencję kryminału: tak też starałem się to pisać, to znaczy zachować ten rodzaj gatunkowego zderzenia, który autor zaproponował” – powiedział Czapliński.
Za scenografię, kostiumy i reżyserię światła w spektaklu odpowiedzialna jest Katarzyna Borkowska.
W sztuce wystąpią m.in. Piotr Biedroń i Marek Tynda (Jed Martin), Katarzyna Dałek (Olga Szeremojowa), Krzysztof Matuszewski (Jean-Pierre Martin), Michał Jaros (Michel Houellebecq). W rolę alter ego Jeda wcielił się Piotr Burdzel, a w alter ego Olgi - Victoria Makowska.
32-letnia Ewelina Marciniak jest etatową reżyserką Teatru Wybrzeże. Na deskach tego teatru wyreżyserowała już trzy sztuki: „Amatorki” Elfriede Jelinek (spektakl zdobył m.in. główną nagrodę w 48. edycji Przeglądu Teatrów Małych Form Kontrapunkt), „Ciąg” Michała Buszewicza oraz „Portret damy” Henry'ego Jamesa, za który została nominowana do nagrody im. Konrada Swinarskiego oraz otrzymała nagrodę publiczności i nagrodę dziennikarzy na 17. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje.
Jako reżyser Marciniak ma też na swoim koncie m.in. „Zbrodnię” Michała Buszewicza, „Nowe wyzwolenie” Stanisława Ignacego Witkiewicza, „Morfinę” Szczepana Twardocha, za którą otrzymała m.in. trzy Złote Maski (w tym za reżyserie i najlepszy spektakl) oraz „Śmierć i dziewczynę” wg Elfriede Jelinek i „Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk.
Marciniak jest tegoroczną laureatką Paszportów Polityki. Wyróżniono ją za "pracowitość, rozmach inscenizacyjny, poczucie humoru. Za przynoszące ciekawe rezultaty eksplorowanie tematu kobiet w męskim świecie teatru". (PAP)
aks/ mow/
