Wojewoda śląski Michał Grażyński. Fot. NAC
Tablicę upamiętniającą przedwojennego wojewodę śląskiego Michała Grażyńskiego odsłonił w sobotę w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach wojewoda śląski Jarosław Wieczorek.
Grażyński to jeden z najbardziej znanych działaczy okresu międzywojennego na Śląsku - obok swojego antagonisty Wojciecha Korfantego. Obaj byli politykami wielkiego formatu.
Termin uroczystości miał związek z przypadającą 10 grudnia 51. rocznicą śmierci Grażyńskiego. List do uczestników uroczystości skierowała mieszkająca w Anglii synowa dawnego wojewody – Renee Grażyńska.
„Wsławił się bardzo wieloma inicjatywami, które po dziś dzień są i funkcjonują na terenie naszego regionu” – mówił wojewoda Jarosław Wieczorek, podkreślając zasługi Grażyńskiego nie tylko dla województwa śląskiego, ale także dla ruchu harcerskiego. Fakt odsłonięcia tablicy ocenił jako symboliczny i jednocześnie konieczny gest. „W naszych sercach musi zacząć funkcjonować. Nie możemy zapominać o takich ludziach jak doktor Michał Grażyński” – powiedział wojewoda.
Michał Grażyński był działaczem społecznym i politycznym, patriotą – szczególnie zasłużonym w działaniach na rzecz polskości Śląska. Powstaniec śląski, naukowiec (miał doktoraty z filozofii i prawa), długoletni przewodniczący ZHP - w kraju oraz poza jego granicami. Był najdłużej urzędującym wojewodą w II RP.
Michał Grażyński (1890-1965) był działaczem społecznym i politycznym, patriotą – szczególnie zasłużonym w działaniach na rzecz polskości Śląska. Powstaniec śląski, naukowiec (miał doktoraty z filozofii i prawa), długoletni przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego - w kraju oraz poza jego granicami. Był najdłużej urzędującym wojewodą w II Rzeczypospolitej.
Stanowisko objął 28 sierpnia 1926 roku, piastował je do wybuchu II wojny światowej. W trakcie sprawowania tej funkcji przyczynił się m.in. do budowy nowoczesnego gmachu Muzeum Śląskiego (zburzonego przez Niemców w pierwszych latach wojny), rozwoju budownictwa oraz infrastruktury w województwie śląskim, powstania wielu szkół, w tym Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych – namiastki politechniki.
Był też inicjatorem wielu przedsięwzięć naukowych i kulturalnych. Miał udział w powstaniu m.in. Instytutu Śląskiego, Muzeum Śląskiego, Instytutu Pedagogicznego, Konserwatorium Muzycznego, Archiwum Akt Dawnych Województwa Śląskiego, Wyższego Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych i Śląskiego Biura Statystycznego. Bardzo dużą wagę przywiązywał do odrodzenia polskiej edukacji, oświaty i kultury na terenie Górnego Śląska.
Grażyński uchodzi jednak za postać kontrowersyjną. "Na negatywną ocenę Michała Grażyńskiego miały wpływ dwie sprawy. Po pierwsze konflikt z Wojciechem Korfantym, zarówno na płaszczyźnie osobistej, jak i politycznej. Ci, którzy lubią Korfantego, pamiętają to Grażyńskiemu. Po drugie Grażyński był bardzo skutecznym politykiem sanacyjnym i jako taki był niekorzystnie przedstawiany przez powojenną, komunistyczną propagandę" - powiedział w rozmowie z PAP w 2010 r. prof. Zygmunt Woźniczka z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Grażyński - choć kojarzony jednoznacznie ze Śląskiem, był człowiekiem spoza tego regionu. Urodził się 12 maja 1890 r. w miejscowości Gdów, w ówczesnym powiecie myślenickim, w niezbyt zamożnej, wielodzietnej rodzinie nauczycielskiej pochodzenia chłopskiego. Rodzina nosiła nazwisko Kurzydło, jednak rodzice zmienili je na Grażyński - od tytułu poematu "Grażyna" Mickiewicza, by podkreślić swoją polskość. (PAP)
lun/ pb/
