Debata oksfordzka jest formą zagłębienia się w historię; wymusza nie tylko poznawanie faktów, ale też umiejętność łączenia ich i rozumienia zjawisk historycznych – mówi Karolina Kolbuszewska z Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej. W dniach 12–13 czerwca w Sejmie odbywa się finał II Ogólnopolskiego Turnieju Debat Historycznych IPN.
W tegorocznej edycji projektu edukacyjnego „Turniej Debat Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej” wzięło udział 79 drużyn z całej Polski, a do finału zakwalifikowało się osiem drużyn z: II Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Wałbrzychu, III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie, III Liceum Ogólnokształcącego im. św. Jana Kantego w Poznaniu, VII Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego w Gdańsku, II Liceum Ogólnokształcącego im. księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w Białymstoku, I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Ostrzeszowie, I Społecznego Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie, I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu.
„Wymogi przystąpienia do debat nie są zbyt wygórowane. Najważniejsza jest chęć pracy i przygotowanie do debat oksfordzkich. Staramy się zapewnić podstawowe szkolenie opowiadające, czym jest taka forma prowadzenia debaty. IPN gwarantuje również szkolenia merytoryczne prowadzone przez naszych pracowników” - mówi Karolina Kolbuszewska. „Takie przygotowanie jest szczególnie istotne, ponieważ drużyny muszą wcześniej pracować nad tezami, które są przedmiotem debat. Zależy nam, aby jak najlepiej poznali ten temat, mogli swobodnie poruszać się w wiedzy historycznej” – dodała.
W tegorocznym finale po raz pierwszy wezmą udział uczniowie niewidomi. „Zależy nam na pokazaniu, że forma debaty oksfordzkiej jest możliwa do wykorzystania również w edukacji osób niewidomych. Może trochę trudniejsza, gdyż w debacie sporą rolę odgrywa również komunikacja niewerbalna, czyli tak zwana mowa ciała, ale mimo to warto. Na razie to wyzwanie podjął tylko ośrodek w Krakowie, ale może dzięki wtorkowej debacie również inne szkoły dla dzieci niewidomych i słabowidzących zdecydują się na wykorzystanie tej formy w edukacji” – stwierdziła w Kolbuszewska.
W pierwszym dniu turnieju drużyny będą debatować wokół następujących tematów: „Józef Piłsudski odegrał najważniejszą rolę w procesie odzyskania niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej”, „Powstanie COP było największym sukcesem II RP”, „Pozostanie na emigracji po II wojnie światowej było najlepszym rozwiązaniem dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie”, „Komunistycznym władzom powojennej Polski udało się zniszczyć należną pamięć o Żołnierzach Wyklętych”. „Dobór tegorocznych tematów związany jest między innymi z obchodami Roku Józefa Piłsudskiego oraz zmianą ustawy o IPN, która rozszerza zakres zainteresowań badawczych i edukacyjnych tej instytucji. Staramy się, aby tezy debat były związane z historią XX w. Wcześniej zagadnienia związane np. z dwudziestoleciem międzywojennym pojawiały się sporadycznie. W tym roku w turniejach regionalnych i finałowym międzywojnie jest jednym z kluczowych zagadnień Stąd również obecność tematyki Centralnego Okręgu Przemysłowego” – wyjaśniła Karolina Kolbuszewska. „Zależało nam również, aby temat debat dotyczyły różnych sfer historii” – dodaje organizator debaty.
Drugiego dnia turnieju, 13 czerwca w Sali Kolumnowej Sejmu, odbędą się trzy debaty. O godz. 9.30 odbędzie się debata o III miejsce nad tezą „W porównaniu z innymi społeczeństwami okupowanej Europy Polacy zrobili wiele dla ratowania Żydów w czasie Holokaustu”. Komentarz historyczny po debacie wygłosi senator profesor Jan Żaryn. O godz. 11.30 rozpocznie się debata z udziałem uczniów Technikum nr 26 przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących im. Włodzimierza Dolańskiego w Krakowie nad tezą „List biskupów polskich do niemieckich w 1965 roku był przedwczesnym wyciągnięciem ręki do Niemców”. Debata będzie podsumowaniem pionierskiej pracy metodą debaty oksfordzkiej z uczniami niewidomymi. Komentarz historyczny po debacie wygłosi prof. Jerzy Eisler – Dyrektor Oddziału IPN w Warszawie.
Turniej zakończy o godz. 13.00. debata finałowa nad tezą „Istnienie Polskiego Rządu na Uchodźstwie po II wojnie światowej miało kluczowe znaczenie dla sprawy polskiej”. Komentarz historyczny po debacie wygłosi historyk polskiej emigracji prof. Tadeusz Wolsza – zastępca przewodniczącego Kolegium IPN.
Projekt Instytutu Pamięci Narodowej jest realizowany po raz drugi na tak dużą skalę. „Rok temu po raz pierwszy odbyło się dwanaście turniejów regionalnych. Debatowanie w systemie oksfordzkim było obecne w inicjatywach oddziałów IPN z Katowic i Poznania. Ich organizatorzy wpadli na pomysł, że zwycięscy tych lokalnych debat mogliby rywalizować w finale o Puchar Prezesa IPN” – przypomniała Karolina Kolbuszewska.
Celem turnieju jest zapoznanie uczniów szkół ponadgimnazjalnych z historią Polski XX wieku z wykorzystaniem debaty oksfordzkiej. Idea debaty oksfordzkiej wywodzi się z Uniwersytetu Oksfordzkiego i jest formą uporządkowanej dyskusji nad tezą – jedna drużyna występuje po stronie tezy, druga przeciwko niej. Bardzo duży nacisk kładzie się na kulturę słowa i szacunek do oponenta. „Mimo że debata jest w dużej mierze wysiłkiem indywidualnych mówców, to jednak wielką rolę odgrywa w nich praca grupowa. Wygrana drużyny zależy od tego, czy każdy indywidualny mówca współpracuje ze swoimi kolegami, tak aby widać było, że mają spójną i konsekwentną linię argumentacji. To ogromny wysiłek tych grup” – podkreśliła Karolina Kolbuszewska.
Turniej jest organizowany dzięki wsparciu wielu środowisk debatanckich w całej Polsce: Fundacji Edukacyjnej G5, Fundacji Projekty Edukacyjne, Instytutu Debaty Publicznej, Krakowskiego Stowarzyszenia Mówców, Fundacji „Nowy Głos”, Tarnowskiej Ligi Debatanckiej, Stowarzyszenia „Nowe Przestrzenie” oraz Koła Naukowego Badań nad Konkurencyjnością SGH.
Organizatorami Turnieju są Instytut Pamięci Narodowej oraz Kancelaria Sejmu RP.
Patronat honorowy nad Turniejem objęli Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński, Marszałek Senatu RP Stanisław Karczewski oraz Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska.
Patronem medialnym jest portal dzieje.pl.
Michał Szukała (PAP)
szuk/ mjs/ ls/