Koncertem Adama Struga z zespołem Monodia Polska oraz nowojorskiego kantora Yaakova Lemera, któremu towarzyszył pianista Menachem Bristowski w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie rozpoczął się Festiwal Psalmów Dawidowych "Honorując Sprawiedliwych".
Festiwal potrwa od czwartku do 3 września; oprócz Rzeszowa impreza odbywać się będzie także w Markowej k. Łańcuta oraz w Kolbuszowej.
"Podczas czwartkowego koncertu można było usłyszeć m.in. psalmy w tłumaczeniu Franciszka Karpińskiego. Natomiast w holu filharmonii przygotowano wystawę prac uczniów szkół plastycznych z Polski i Izraela. Jej wątkiem przewodnim są Psalmy Dawidowe" - powiedziała PAP dyrektor artystyczny festiwalu Katarzyna Liszcz-Starzec.
Wcześniej w Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej odbyło się spotkanie ze Zbigniewem Rolatem. "Urodzony w Częstochowie, a od lat mieszkający w Nowym Jorku pan Rolat jest filantropem; osobą, która przypomina polskich Sprawiedliwych. Ocalał z Zagłady, w której zginęli jego matka i starszy brat. W spotkaniu uczestniczyli m.in. harcerze z pow. łańcuckiego" - przypomniała dyrektor muzeum dr Anna Stróż.
Po spotkaniu przedstawiciele czterech rodzin Sprawiedliwych z Podkarpacia odsłonili tablice z nazwiskami swoich przodków ratujących Żydów podczas okupacji niemieckiej. Przed budynkiem muzeum w Markowej stoi już blisko 1100 takich tabliczek.
Liszcz-Starzec zauważyła, że "celem festiwalu jest upamiętnienie Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Natomiast jego myślą przewodnią jest przypomnienie rodziny Ulmów, którzy oddali życie za ich ukrywanie. Ulmowie symbolizują Sprawiedliwych" – dodała.
Zaznaczyła, że przedsięwzięcie ma też "podkreślić ważność wydarzenia, jakim było otwarcie Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej". "Ma także przyczynić się do poszerzania dialogu oraz zacieśniania współpracy pomiędzy narodami polskim i żydowskim" - mówiła Liszcz-Starzec.
Poszczególne koncerty zaplanowano w Filharmonii Podkarpackiej i na Rynku w Rzeszowie, w muzeum im. Ulmów i w kościele parafialnym w Markowej oraz na stadionie w Kolbuszowej. Występujący prezentować będą przede wszystkim utwory nawiązujące do psalmów Dawidowych. W trakcie festiwalu będzie można posłuchać m.in. Piotra Rubika, Dariusza Malejonka, chóru Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Organizatorem przedsięwzięcia jest Fundacja im. Rodziny Ulmów "Soar". Celem powstałej w 2015 r. fundacji jest m.in. upowszechnianie wiedzy o Polakach ratujących Żydów, fundacja podejmuje też działania na rzecz zbliżenia między Polakami i Żydami. Współorganizatorami festiwalu są m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicznych i samorząd woj. podkarpackiego.
Wczesnym rankiem 24 marca 1944 r. w Markowej niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Niemcy zabili też szóstkę dzieci Ulmów - Stanisławę (najstarszą, miała 8 lat), Barbarę, Władysława, Franciszka, Antoniego i Marię.
Józef Ulma urodził się w 1900 roku. Był znanym w okolicy sadownikiem, hodował pszczoły i jedwabniki. Był także społecznikiem, bibliotekarzem oraz działaczem katolickim i ZMW "Wici". Jego pasją było fotografowanie; na wystawie są zdjęcia jego autorstwa. O dwanaście lat młodsza żona Wiktoria zajmowała się domem i dziećmi.
W Kościele Katolickim trwa proces beatyfikacyjny Ulmów. W ubiegłym roku w Markowej powstało Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów.
Patronem medialnym Festiwalu Psalmów Dawidowych jest Polska Agencja Prasowa.
Alfred Kyc (PAP)
kyc/aszw/