Pamiętajmy o tych, którzy ryzykowali życiem swoim i swoich bliskich, udzielając pomocy potomkom Abrahama - powiedział w czwartek biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek podczas uroczystości w 75. rocznicę powołania Rady Pomocy Żydom "Żegota" - jedyna w okupowanej przez Niemców Europie instytucja państwowa ratująca ludność żydowską od zagłady.
Obchody zainaugurowała msza św. w Katedrze Polowej WP, gdzie odsłonięto tablicę poświęconą Polakom Ratującym Żydów. "Musimy nadrabiać zaległości w modlitwie, w pamięci - w tych kategoriach traktuję odsłonięcie tablicy dla upamiętnienia Polaków, którzy w latach 1939-1945 podczas okupacji niemieckiej ratowali życie Żydów. Musimy to czynić; jest to potrzebne światu, by sprawiedliwym oddać sprawiedliwość" - mówił bp Guzdek.
Biskup polowy podczas homilii przypomniał rodzinę Ulmów, dla których - jak mówił - "ewangeliczne wskazania nie były tylko słowem, lecz zostały w ich życiu przyjęte sercem i umysłem". "Kiedy miłość nabrała realnego kształtu poprzez przyjęcie i udzielenie schronienia we własnym domu dla dwóch żydowskich rodzin"- mówił.
Jak dodał, w czasie okupacji "wielu Polaków zdało egzamin z człowieczeństwa, wielu też pozostawiło świadectwo bezinteresownej miłości".
"Pamiętajmy o tych, którzy ryzykowali życiem swoim i swoich bliskich udzielając pomocy potomkom Abrahama. Pamiętajmy - oni nie robili tego dla medalu; dla zasadzonego drzewa w instytucie Yad Vashem w Jerozolimie; dla sławy, byśmy ich podziwiali. Pamiętajmy - oni w każdym człowieku widzieli bliźniego, dostrzegali brata. Pamiętajmy, bo pamiętając sami uczymy się miłości bliźniego i uczmy się jak Bogu okazać miłość do drugiego człowieka" - powiedział bp Guzdek.
W południe uroczystości będą kontynuowane przed Grobem Nieznanego Żołnierza, gdzie odczytany zostanie apel pamięci. Biorą w nich udział m.in. podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, sędzia Bogusław Nizieński, gen brygady Jan Dziedzic, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Anna Maria Anders, rodziny Polaków ratujących Żydów, członkowie Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata oraz weterani walk o niepodległość RP.
27 września 1942 r. Delegatura Rządu powołała z inicjatywy Zofii Kossak i Wandy Krahelskiej-Filipowicz Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom im. Konrada Żegoty, przekształcony 4 grudnia 1942 r. w Radę Pomocy Żydom "Żegota".
Działając w skrajnie trudnych warunkach - od jesieni 1941 r. za pomoc ukrywającym się Żydom groziła kara śmierci - udzieliła wsparcia materialnego około 4 tys. osobom, ponadto zdobywała dokumenty (ok. 50 tys.), szukała mieszkań i kryjówek dla uciekinierów z gett; w miarę możliwości starała się również zapewnić im opiekę medyczną. Dzięki wysiłkom Ireny Sendlerowej i jej referatu opieką udało się objąć 2,5 tys. żydowskich dzieci wyprowadzonych z warszawskiego getta.
Działająca do początku 1945 r. Rada Pomocy Żydom była jedyną w okupowanej przez Niemców Europie instytucją państwową ratującą Żydów od zagłady. Została uhonorowana medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata przyznawanym przez Instytut Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie.(PAP)
autor: Marek Sławiński
edytor: Agata Zbieg
masl/ agz/
