Seweryn Mielżyński. Źródło: CBN Polona
Seweryn Mielżyński, mimo że był wybitnym Wielkopolaninem, mieszkańcom Poznania kojarzy się jedynie jako patron jednej z ulic w mieście. Dzięki wystawie w poznańskim Muzeum Narodowym Mielżyńskiego można poznać jako artystę, kolekcjonera sztuki i wielkiego patriotę.
Seweryn Mielżyński herbu Nowina żył w latach 1804-1872. Pochodził z rodu, którego pierwotną siedzibą był Mielżyn koło Gniezna. Po ojcu Józefie odziedziczył Miłosław niedaleko Wrześni. Zarówno Seweryn, jak i jego bracia - Maciej i Ignacy byli znaczącymi postaciami swego czasu.
Seweryn Mielżyński kojarzony jest w Poznaniu niemal wyłącznie jako patron jednej z ulic. Współkuratorka wystawy o tym wybitnym Wielkopolaninie Agnieszka Murawska podkreśliła w rozmowie z PAP, że Mielżyński „to wciąż nieodkryta księga, którą na wystawie staramy się odczytać i pokazać zarówno w dziełach sztuki, jak i archiwaliach”.
Jak dodała, wystawa w poznańskim muzeum będzie pierwszą, na której zaprezentowane zostaną dzieła samego Mielżyńskiego, w tym namalowane przez niego we Włoszech i Francji pejzaże. Jak mówiła, obecnie znane są 23 jego obrazy - 6 z nich znajduje się w kościołach, z kolei aż 12 uznawanych jest za straty wojenne. Na wystawie prezentowane będą także dzieła z ogromnej kolekcji Mielżyńskiego.
Ekspozycja, którą można oglądać od niedzieli w poznańskim Muzeum Narodowym składa się z dwóch części. Pierwsza z nich - Vitae, poświęcona jest życiu Mielżyńskiego, druga - Opus, ukazuje jego doczesne dokonania. Wśród eksponatów, poza obrazami, znalazły się także fotografie, grafiki, szkice, własnoręcznie przez Mielżyńskiego spisany katalog kolekcji, a także zabytki archeologiczne przekazane przez niego Poznańskiemu Towarzystwu Przyjaciół Nauk.
Prezentowany jest również album Teofila Lenartowicza; popularnego poety i rzeźbiarza doby romantyzmu, który w albumie gromadził pamiątki po bliskich i przyjaciołach. Znajdują się w nim m.in. fotografie Seweryna Mielżyńskiego i jego żony Franciszki, a także rysunki i akwarele m.in. Cypriana Kamila Norwida i Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Seweryn Mielżyński miał dwie życiowe pasje: sztukę i politykę, którą traktował jako działania na rzecz niepodległego państwa polskiego, był m.in. uczestnikiem powstań narodowych - wskazała rzeczniczka Muzeum Narodowego w Poznaniu Aleksandra Sobocińska. „Jako artysta zajmował się z powodzeniem malarstwem osiągając najlepsze rezultaty w dziedzinie pejzażu. Podejmował również tematy religijne, a te obrazy zachowały się najpełniej w kościele parafialnym w Miłosławiu” - mówiła.
„Wystawa ukazuje Mielżyńskiego jako barwną postać, której dokonania w wielu dziedzinach nie są szerzej znane, a te, które podjął na polu sztuki, stały się przecież podstawą dla stworzenia w Poznaniu pierwszej na ziemiach polskich publicznej galerii malarstwa i wielodziałowego muzeum. Wzbogacanie założonego w 1857 roku muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu zwieńczone zostało podarowaniem wielkiej, liczącej około 400 dzieł kolekcji obrazów od XV- XIX wieku” - powiedziała rzeczniczka Muzeum Narodowego w Poznaniu Aleksandra Sobocińska.
Jak tłumaczyła, Mielżyński miał dwie życiowe pasje: sztukę i politykę, którą traktował jako działania na rzecz niepodległego państwa polskiego, był m.in. uczestnikiem powstań narodowych. „Jako artysta zajmował się z powodzeniem malarstwem osiągając najlepsze rezultaty w dziedzinie pejzażu. Podejmował również tematy religijne, a te obrazy zachowały się najpełniej w kościele parafialnym w Miłosławiu” - mówiła.
Mielżyński był również architektem. Rozbudował własny pałac dodając do niego galerię obrazów. Wzniósł także zameczek myśliwski, oraz zaprojektował i pobudował dzwonnicę kościelną i pomnik zwycięskiej bitwy miłosławskiej z 1848 roku. Mielżyński był także wielkim filantropem; mieszkańcom miasta wybudował szkołę, a pracownikom swojego majątku domostwa.
W 1863 roku Mielżyński zaprojektował, współfinansował i czuwał nad realizacją kaplicy grobowej upamiętniającej gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Winnej Górze. Kaplica stała się miejscem spotkań rodaków z wielu zakątków kraju i zagranicy.
„Pałac Mielżyńskich w Miłosławiu był z kolei ważnym ośrodkiem literatury, muzyki i sztuki łączącym artystów polskich z wszystkich trzech zaborów. Równocześnie był silnym ogniwem w niepodległościowej konspiracji, a jego właściciele nie odmawiali sił i środków służących odrodzeniu państwa, z biegiem czasu upatrując większej w tym względzie skuteczności w działalności organicznikowskiej” - dodała Sobocińska.
Ekspozycji towarzyszy także bogaty program wydarzeń, w tym oprowadzeń kuratorskich, wykładów, a także koncert.
Wystawę „Seweryn Mielżyński (1804-1871)” można oglądać od niedzieli do 18 lutego 2018 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu. (PAP)
autor: Anna Jowsa
ajw/ agz/
