Prof. Paweł Śpiewak. Fot. PAP/A. Rybczyński
Prof. Paweł Śpiewak, który w październiku ma zostać nowym dyrektorem Żydowskiego Instytutu Historycznego (ŻIH) w Warszawie, powiedział PAP, że centralnym punktem działalności tej instytucji powinno być wykorzystanie zbiorów archiwalnych. O tym, że prof. Paweł Śpiewak ma zostać nowym dyrektorem ŻIH, poinformował w lipcu wiceminister kultury Piotr Żuchowski. "Nominacja nie została jeszcze podpisana, ale jesteśmy po wiążących rozmowach" - tłumaczył wówczas Żuchowski.
We rozmowie z PAP Śpiewak potwierdził, że zgodził się objąć funkcję dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego. Na pytanie, czy zostanie szefem ŻIH od 1 października, odparł, że "wszystko na to wskazuje".
Zdaniem Śpiewaka punktem centralnym działalności ŻIH-u powinno być wykorzystanie jego zbiorów archiwalnych. Jak przypomniał, jednym z najcenniejszych elementów tych zbiorów jest Archiwum Ringelbluma, podziemne archiwum getta warszawskiego.
"Wiele na to wskazuje, choć chciałbym, aby - przed otrzymaniem nominacji na to stanowisko - nieco poprawiła się sytuacja budżetowa instytucji. Teraz sytuacja budżetowa jest bardzo słaba" - zwrócił uwagę Śpiewak. Zapowiedział, że zamierza rozmawiać w tej sprawie z resortem kultury.
Prof. Śpiewak zwrócił uwagę, że zgodził się na objęcie stanowiska dyrektora ŻIH z kilku powodów. Jednym z nich jest - jak mówił - zespół ludzi, którzy tworzą instytut. "Jest tam wiele wybitnych osób, które mają olbrzymią wiedzę" - zauważył Śpiewak.
W jego opinii ŻIH jest też instytucją naukową o wielkiej randze, w której wyjątkowo dba się m.in. o zachowanie tradycji badań nad kulturą żydowską i nad judaizmem.
"To jest bardzo ważne nie tylko z punktu widzenia nauki, ale też z punktu widzenia świata żydowskiego" - zwrócił uwagę.
Zdaniem Śpiewaka punktem centralnym działalności ŻIH-u powinno być wykorzystanie jego zbiorów archiwalnych. Jak przypomniał, jednym z najcenniejszych elementów tych zbiorów jest Archiwum Ringelbluma, podziemne archiwum getta warszawskiego.
"Są też bardzo duże zbiory archiwalne uzyskane po wojnie - bardzo dużo relacji, informacji o uratowanych dzieciach, o losach Żydów" - podkreślił Śpiewak. Jak dodał, są to materiały, "które domagają się czytania i prezentowania".
Paweł Śpiewak (ur. 1951 w Warszawie) jest synem pisarki i tłumaczki Anny Kamieńskiej oraz poety i tłumacza Jana Śpiewaka. Ukończył socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. W 1984 r. uzyskał stopień doktora, jego promotorem był prof. Jerzy Szacki. Specjalizuje się w historii idei, zajmuje się myślą konserwatywną i liberalną oraz problematyką przemian politycznych i społecznych w Polsce i Europie Środkowej. Jest autorem wielu prac naukowych, m.in.: "Ideologii i obywateli", "W stronę wspólnego dobra" i "Pamięci po komunizmie".
Ma na swoim koncie również epizod w roli polityka - w 2005 roku jako bezpartyjny kandydat został wybrany do Sejmu V kadencji w okręgu warszawskim z listy Platformy Obywatelskiej. W 2007 roku nie ubiegał się o reelekcję. Obecnie pracuje w Instytutach Socjologii na Uniwersytecie Warszawskim i na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma powstał decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego 1 stycznia 2009 roku. Jego historia jest jednak znacznie starsza.
W 1947 r. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (CŻKH, istniejąca od grudnia 1944 r.) została przekształcona w Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Stowarzyszenie ŻIH istnieje nadal, pozostaje właścicielem zbiorów zgromadzonych przez CŻKH, oraz przyznanego jej przez władze Warszawy budynku dawnej Głównej Biblioteki Judaistycznej.
W 1994 r. ze Stowarzyszenia wyodrębnił się Instytut Naukowo-Badawczy, podporządkowany Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który zakończył swą działalność 31 grudnia 2008 roku. Żydowski Instytut Historyczny ma kontynuować działalność dawnego Instytutu Naukowo-Badawczego.
Żydowski Instytut Historyczny zajmuje się m.in. pogłębianiem i upowszechnianiem wiedzy o historii i kulturze Żydów, zwłaszcza Żydów polskich. Prowadzi badania naukowe. Zadaniem Instytutu jest także wspomaganie działań przyczyniających się do ochrony i upamiętniania dziedzictwa Żydów polskich.(PAP)
agz/ mlu/ bk/
