Trzy na co dzień praktycznie niedostępne dla zwiedzających miejsca – bytomską elektrociepłownię, siemianowicki pałac oraz sosnowiecką cerkiew – będzie można obejrzeć w niedzielę. Okazją będzie obchodzone w centralnej części woj. śląskiego Metropolitalne Święto Rodziny.
Metropolitalne Święto Rodziny obchodzone będzie po raz 11. Jego idea zrodziła się w 2007 r., podczas śląskiej pielgrzymki samorządowców i parlamentarzystów z ówczesnym metropolitą katowickim arcybiskupem Damianem Zimoniem do Rzymu, w 750-lecie śmierci św. Jacka, patrona Śląska. Autorkami pomysłu organizacji imprezy promującej rodzinę były prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik i senator Krystyna Bochenek, która zginęła w katastrofie smoleńskiej w 2010 r.
W przypadające na przełomie maja i czerwca dwutygodniowe święto po raz pierwszy zaangażowała się utworzona w połowie ub. roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, która mocą specjalnej ustawy zrzesza 41 miast i gmin centralnej części woj. śląskiego.
Przedstawiciele Metropolii uzgodnili z zarządcami Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu, Pałacu Donnersmarcków w Siemianowicach Śląskich oraz prawosławnej cerkwi świętych Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii w Sosnowcu wycieczki – połączone z plenerami fotograficznymi.
„To prawdziwe perły Metropolii. Miejsca niezwykle charakterystyczne, z fantastyczną historią i architekturą. Chcemy zaprosić mieszkańców Metropolii do ich odwiedzenia, by mogli przez kilka chwil poczuć magię tych miejsc” - powiedział cytowany w informacji GZM dyrektor departamentu promocji i komunikacji społecznej urzędu metropolitalnego Rafał Kurowski.
20 maja zorganizowanych zostanie pięć wycieczek. Po dwie odbędą się w bytomskiej elektrociepłowni (przed jej planowanym zabezpieczeniem i częściowym remontem) oraz siemianowickim pałacu Donnersmarcków (w czasie dobiegającego końca gruntownego remontu). Jedno wejście zaplanowano do wnętrza sosnowieckiej cerkwi.
Godziny zostały dobrane w taki sposób, aby umożliwić odwiedzenie wszystkich obiektów. Bezpłatne zwiedzanie będzie odbywało się z przewodnikiem, zatem liczba miejsc jest ograniczona (grupy mogą liczyć do 30 osób); udział wymaga rejestracji.
Wycieczki organizowane przez GZM to tylko kilka z wielu punktów Metropolitalnego Święta Rodziny. Jego tegoroczne obchody rozpoczną się w sobotę koncertem w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca. Pozostałe punkty rozpisanego do 3 czerwca programu to m.in. wykłady naukowe, wystawy, spektakle, koncerty, kiermasze, festyny, pikniki rodzinne, konkursy, imprezy sportowe i wydarzenia religijne.
Kompleks elektrociepłowni w bytomskiej dzielnicy Szombierki zbudowano w 1920 r. Architektura Emila i Georga Zillmannów inspirowana jest średniowiecznymi zamkami pruskimi - obiekt ma potężne ceglane mury, strzeliste okna i wewnętrzny dziedziniec oraz charakterystyczne trzy 120-metrowe kominy i wieżę zegarową.
Ze względu na architekturę i klimat elektrociepłownię z wygaszaną stopniowo produkcją od połowy lat 90. wykorzystywano do organizowania różnych imprez. Niszczejący obiekt kupił w 2016 r. prywatny inwestor. Na początku tego roku fundacja EC Generator do projektu za 21,8 mln zł zakładającego zabezpieczenie obiektu i rozpoczęcie w nim działalności kulturalnej otrzymała 13,8 mln zł ze środków unijnych przeznaczonych na dziedzictwo kulturowe regionu.
Budowę i rozwój siemianowickiego pałacu rozpoczął ród Mieroszewskich w XVII wieku - wtedy wzniesiona została barokowa część z łamanym dachem i bramą wjazdową. Odkąd kolejnymi właścicielami na początku XVIII w. zostali Donnersmarckowie, zanim pod koniec XIX w. sprzedali rezydencję, kilkakrotnie ją rozbudowywali w stylu klasycystycznym.
W poprzednim wieku ten jeden z większych kompleksów pałacowo-parkowych w Polsce i jedyny zachowany w konurbacji katowickiej kilkakrotnie zmieniał właścicieli, stopniowo niszczejąc. W 2013 r. od kolejnego właściciela odkupił go prywatny inwestor, która najpierw odbudował dachy, a w 2016 r. ruszył z remontem elewacji i adaptacją wnętrz pod kątem nowych funkcji. Pałac z otoczeniem, przy wsparciu unijnych środków na rewitalizację, ma stać się miejscem wydarzeń, szkoleń, konferencji i pracy co-workingowej; z częściami m.in. gastronomiczną i hotelową.
Sosnowiecka cerkiew pod wezwaniem św. Wiery, Nadziei, Luby i ich matki Zofii - rzymskich męczennic z czasów cesarza Hadriana – została poświęcona w 1889 r. Świątynię zbudowano z czerwonej cegły i betonu - w nietypowym miejscu, za dworcem kolejowym, poza ówczesnym centrum miasta.
Wystrój wnętrza nie uległ większym zmianom od ponad wieku. Dębowy ikonostas, czyli ściana z ikonami, która oddziela miejsce ołtarzowe od miejsca przeznaczonego dla wiernych, zawiera ikony Chrystusa, św. Włodzimierza oraz św. Zofii z córkami. Sosnowiecka cerkiew pozostaje jedyną świątynią prawosławną w konurbacji katowickiej; jako jedyną z udostępnianych w niedzielę przez GZM obiektów można ją oglądać częściej: w niedziele i święta, przez jedną poranną godzinę.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/agz/
