Tomasz Wilkoński. Źródło: łódzki oddział Instytutu Pamięci Narodowej
W niedzielne południe na cmentarzu na Dołach rozpocznie się łódzka część akcji „Zapal znicz pamięci”, upamiętniającej pomordowanych mieszkańców ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy. IPN przypomni postać posła na Sejm II RP i działacza gospodarczego Tomasza Wilkońskiego.
Jak poinformowała PAP Marzena Kumosińska z łódzkiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej (IPN), edukacyjna akcja zostanie zorganizowana po raz dziesiąty. Jej celem jest przypomnienie sylwetek osób, które poniosły śmierć z powodu swojej przynależności narodowej oraz aktywności społecznej, a także zwrócenie uwagi na system okupacyjny wprowadzony na terenie ziem wcielonych do III Rzeszy.
Akcja społeczna „Zapal znicz pamięci” 2018 – fotografie
"Płomieniami palących się zniczy chcemy przypomnieć o tysiącach zamordowanych Polaków na obszarach siłą wcielonych do III Rzeszy niemieckiej w roku 1939, w tym powstańców wielkopolskich, śląskich oraz innych twórców II Rzeczypospolitej" – wyjaśniła.
Według historyków tylko do końca 1939 r. na terenie Wielkopolski, na Pomorzu, Kujawach, Śląsku i ziemi łódzkiej Niemcy zamordowali około 40 tys. przedstawicieli polskich elit.
Uczestnicy łódzkiej części akcji, jak co roku zapalą znicze na mogile przedstawicieli łódzkiej inteligencji, zamordowanych jesienią 1939 r., znajdującej się na cmentarzu komunalnym na Dołach przy ul. Smutnej.
W tym roku bohaterem, którego postać przypomni łódzki IPN jest Tomasz Wilkoński (1885-1939) – działacz gospodarczy, poseł na Sejm II RP. Z chwilą odzyskania niepodległości zaangażował się on w realizację reformy rolnej jako szef Państwowego Banku Rolnego, a następnie Głównego Urzędu Ziemskiego. Działał w wielu organizacjach gospodarczych, propagując spółdzielczość w postaci kółek rolniczych oraz rozwój edukacji na wsi.
W 1922 r. został posłem na Sejm I kadencji, a następnie dyrektorem łódzkich Zjednoczonych Zakładów Włókienniczych Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana - największego przedsiębiorstwa włókienniczego w Polsce. Aresztowany 9 listopada 1939 r. przez gestapo został zamordowany podczas egzekucji w podłódzkich lasach. W 2008 r. szczątki Wilkońskiego zostały odnalezione podczas prac archeologicznych na terenie dawnego poligonu Brus i zidentyfikowane dzięki obrączce z wygrawerowanym imieniem żony i datą ślubu.
Akcja "Zapal znicz pamięci" została zainicjowana w Wielkopolsce w 2009 roku. Obecnie jest wspólnym przedsięwzięciem pionów edukacyjnych IPN z Poznania, Gdańska, Bydgoszczy, Katowic i Łodzi oraz regionalnych rozgłośni radiowych przy współudziale Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII w Poznaniu. Partnerem medialnym jest portal dzieje.pl. (PAP)
autor: Bartłomiej Pawlak
bap/ pad/
