Lider śląsko-dąbrowskiej "Solidarności" w 1981 roku
Urodził się 7 listopada 1950 r. w Gdańsku-Oliwie. Ukończył inowrocławską zasadniczą szkołę samochodową. Po jej ukończeniu pełnił zasadniczą służbę wojskową. Za publiczną krytykę inwazji na Czechosłowację na krótko trafił do aresztu. Po zakończeniu służby pracował jako kolejarz, a od 1977 r. jako maszynista lokomotyw spalinowych w otwartej Hucie Katowice.
Rozpłochowski i strajk w Hucie Katowice
W nocy z 29 na 30 sierpnia 1980 r. został wybrany na przewodniczącego nowego komitetu strajkowego. Poprzedni, który negocjował wyłącznie szczegółowe sprawy socjalne, został rozwiązany pod naciskiem pozostałych hutników. Rozpoczęto rozmowy z komisją rządową, a nie jak do tej pory z dyrekcją Huty Katowice. Jednym z pierwszych pomysłów Rozpłochowskiego było ogłoszenie, że komitet strajkowy będzie negocjował jedynie z przedstawicielami rządu PRL, a nie przedstawicielami PZPR. Bardzo twarda postawa katowickiego komitetu strajkowego sprawiła, że porozumienie z władzami zawarto dopiero 11 września 1980 r., a więc niemal dwa tygodnie po porozumieniu w Stoczni Gdańskiej.
Już tydzień po zakończeniu strajku bezpieka i propaganda rządowa przygotowały pierwszą prowokację wymierzoną w Rozpłochowskiego. Jego pierwsza żona, która mieszkała w Inowrocławiu (małżonkowie pozostawali w separacji), była namawiana do udzielenia wywiadu, w którym skrytykowałaby swojego męża. Odmówiła, ale została potajemnie nagrana. Później był oskarżany o pijaństwo i defraudacje. W jego otoczeniu było również wielu tajnych współpracowników i kontaktów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa.
Antykomunista Rozpłochowski
„Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982–1984”
W kolejnych miesiącach Andrzej Rozpłochowski został uznany za jednego z najbardziej radykalnych liderów „Solidarności”. Był znany ze śmiałych antykomunistycznych wizji programowych. Był m.in. pomysłodawcą usunięcia struktur PZPR z zakładów pracy. Władze PRL zaliczyły go do tzw. ekstremy „S”, czyli do tych działaczy związkowych, którzy zmierzali do obalenia ustroju socjalistycznego. W marcu 1981 r. był jednym z najgorętszych zwolenników ogłoszenia strajku generalnego. Kilka tygodni później proponował uczczenie rocznicy zbrodni katyńskiej biciem w dzwony kościelne oraz wstrzymaniem na minutę ruchu ulicznego. Pomysły te zostały uznane przez liderów „Solidarności” za zbyt radykalne. W lipcu 1981 r. podczas I Walnego Zjazdu Delegatów NSZZ „S” Województwa Katowickiego był faworytem do objęcia stanowiska przewodniczącego regionu. Działania esbecji doprowadziły do wyboru jego konkurenta.
Rozpłochowski w stanie wojennym
W stanie wojennym Rozpłochowski był internowany (od 13 grudnia 1981 do 22 grudnia 1982), a następnie więziony w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Bez wyroku, oskarżony o działalność antypaństwową, był więziony również między 28 lipca 1983 i 8 sierpnia 1984 r. W tym czasie spisywał dzienniki. Przedstawił w nich obraz życia codziennego więźnia politycznego PRL w latach osiemdziesiątych. Bardzo osobisty charakter nadaje zapisom także obszerna korespondencja, szczególnie ta prowadzona między autorem a jego przyszłą żoną Barbarą; została opublikowana wiosną 2020 r. pod tytułem „Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982–1984”. Jego przyszła żona została aresztowana pod koniec grudnia 1981 r. W więzieniu podjęła współpracę z SB i kontynuowała ją po odzyskaniu wolności, aż do 1983 r. Swojemu mężowi przyznała się do współpracy dopiero w 2006 r.
Rozpłochowski na emigracji
Po amnestii w 1984 r. Rozpłochowski odzyskał wolność. Powrócił do działalności w nielegalnej „Solidarności”. Zaangażował się w powstającą Polską Partię Niepodległościową. W 1987 r. jego żona ciężko zachorowała. Wspólnie ubiegali się o przyznanie paszportu i wizy na wyjazd na leczenie do USA. 1 stycznia 1988 r. wyjechali za ocean wraz z synem Barbary. Osiedlili się w kalifornijskim Sacramento.
Na emigracji Rozpłochowski zarabiał m.in. jako dostawca i strażnik w zakładzie psychiatrycznym. Angażował się też w działalność organizacji polonijnych. Krytykował kompromis okrągłego stołu. Po latach małżeństwo założyło kwiaciarnię. Na skutek kryzysu finansowego w 2009 r. Rozpłochowski stracił pracę w firmie kurierskiej, a kwiaciarnia zbankrutowała.
Rozpłochowski i polityka
W sierpniu 2010 r. małżeństwo powróciło do Polski. Z listy Prawa i Sprawiedliwości Rozpłochowski bez powodzenia kandydował w wyborach do Sejmiku Województwa Śląskiego w 2010 r., a cztery lata później z listy Solidarnej Polski do Parlamentu Europejskiego. W 2011 i 2013 r. ukazały się dwa tomu jego wspomnień.
13 grudnia 2010 r. prezydent Bronisław Komorowski odznaczył Rozpłochowskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zrezygnował z odznaczenia w 2012 r. w proteście przeciwko jego zdaniem niesprawiedliwym wyrokom dla autorów stanu wojennego. W 2015 r. został odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Wolności i Solidarności, a dwa lata później Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
szuk /
