1 sierpnia 1944 r. na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” w Warszawie wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i sowieckiej dominacji . Ogromne straty poniesione przez stronę polską w wyniku powstania powodują, iż decyzja o jego rozpoczęciu do dziś wywołuje kontrowersje.
22 lipca 1944 r. radio moskiewskie ogłosiło, iż w wyzwolonym przez wojska radzieckie Chełmie Lubelskim powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, podało również tekst ogłoszonego przez niego manifestu. W rzeczywistości PKWN utworzony został pod patronatem Stalina 21 lipca 1944 r. w Moskwie, a jego członkowie dotarli do Chełma Lubelskiego dopiero 27 lipca 1944 r.
Sukces odniesiony przez stronę polską w bitwie pod Radzyminem jest przypisywany najczęściej Naczelnemu Dowództwu Wojska Polskiego a personalnie Józefowi Piłsudskiemu - autorowi manewru znad Wieprza. Nie wnikając w szczegóły dotyczące udziału poszczególnych oficerów w opracowaniu koncepcji tej operacji należy zwrócić uwagę na pomijanie od wielu lat roli Oddziału II NDWP oraz Komendy Naczelnej III POW.
Konflikt odrodzonej Rzeczpospolitej z bolszewicką Rosją był największym starciem zbrojnym pomiędzy I i II wojną światową. W decydującym okresie jego trwania (lato-jesień 1920 r.) zaangażowany był (odnieść to można przede wszystkim do Polski) niemal cały potencjał militarny wojujących stron.