71 lat temu, 5 marca 1953 roku, zmarł Józef Stalin. Ofiarami jego represji padły miliony ludzi, m.in. Polacy, ale też przywódcy partii bolszewickiej, bo potraktował ich jako konkurentów dla swojej dyktatorskiej władzy.
Dla Amerykanów, Australijczyków, Brytyjczyków, Kanadyjczyków i mieszkańców Europy Zachodniej globalny konflikt z lat 1939–1945 zawsze był wojną Hitlera. Tymczasem Sean McMeekin w swojej książce ukazuje, że II wojna światowa to także - a może przede wszystkim - wojna Stalina.
W Teheranie Roosevelt wyraził zgodę na przesunięcie wschodniej granicy Polski na tzw. linię Curzona. Kluczowe i negatywne dla Polski decyzje w sprawie granic, ustroju i niepodległości zapadły właśnie tam – mówi PAP historyk z Uniwersytetu Warszawskiego prof. Tadeusz P. Rutkowski. 80 lat temu, 1 grudnia 1943 r., zakończyła się konferencja w Teheranie.
W 1937 r. rozpoczęła się sowiecka wojna z polskością – napisał prezydent Andrzej Duda do uczestników uroczystości upamiętniającej ofiary tzw. operacji polskiej NKWD w latach 1937–1938 przed Pomnikiem Poległym i Pomordowanym na Wschodzie w Warszawie.
Sandarmoch zajmuje jedno z głównych miejsc w pamięci o sowieckim terrorze i imperialnej polityce stalinizmu - mówi PAP autorka książki „Sandarmoch. Dramaturgia znaczeń” Irina Flige. Książka ukazuje się 5 sierpnia, w Dzień Pamięci o Ofiarach Politycznych Represji w Sandarmochu.
Niezależnie od skali zbrodni taki ludobójca jak Stalin dla Putina i jego otoczenia będzie punktem odniesienia jako przywódca, który prowadził kraj ku wielkości – mówi PAP prof. Mariusz Wołos, historyk z Instytutu Historii PAN oraz Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN.
Czy czwarty rozbiór Polski w 1939 roku był dla Hitlera i Stalina oczywistością? Czy ideowe różnice pomiędzy nazizmem a komunizmem były tylko elementami politycznego teatru, a wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu nad Bugiem, która odbyła się 23 września 1939 roku, spotkaniem dwójki przyjaciół? Porozmawiajmy o układzie niemiecko-sowieckim wymierzonym w Polskę i Polaków.
Z punktu widzenia Stalina sojusz z Hitlerem był bardziej sensowną opcją niż układy z Francją czy Wielką Brytanią, bo pozwalał na rozbicie Polski, więc mówienie, że Związek Sowiecki został do tego zmuszony, jest niedorzeczne – mówi PAP brytyjski historyk prof. Richard Overy.
Niepewność losu prześladuje dyktatorów do dziś. Utrata legitymizacji władzy jest nieuchronna i stąd wynika konieczność zachowania jej za wszelką cenę – zauważa redaktor naczelny „Mówią wieki” prof. Michał Kopczyński otwierając numer poświęcony życiu i śmierci Juliusza Cezara.
Nie warto zastanawiać się nad tym, kiedy w Moskwie zapadła decyzja o ujarzmieniu narodu polskiego. To zawsze było jej celem – powiedział na międzynarodowej konferencji naukowej „Stalin wobec sąsiadów 1939–1945” historyk dyplomacji prof. Marek Kornat z IH PAN i UKSW.