Dwudniowa konferencja naukowa poświęcona cywilnym ofiarom II wojny światowej rozpoczęła się w czwartek (10 października) w Łodzi. Naukowcy z IPN i uniwersytetów z Polski, Ukrainy, Litwy i Niemiec przedstawili wyniki najnowszych badań losów ludności cywilnej w objętej wojną Europie roku 1944.
Ostatni żołnierze okupanta, który sprawował kontrolę nad powojenną Polską, opuścili nasz kraj w 1993 r. O wyjeździe z Polski ostatnich jednostek Armii Sowieckiej meldował 17 września gen. Leonid Kowaliow. Dzień później porannym pociągiem z Warszawy faktycznie wyjechała niewielka grupa oficerów sowieckich, w tym pięciu generałów.
Stworzony i opowiedziany przez młodych ludzi spektakl plenerowy "Sztambuch syberyjski - exodus" przybliżający tematykę sowieckiej agresji na Polskę, Armii Andersa i ludzi, którzy ją tworzyli - będzie można obejrzeć w niedzielę i w poniedziałek wieczorem przed Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
Nauka historii, ale też upamiętnienie ofiar sowieckich represji z II wojny światowej - to główne cele rowerowego "Peletonu Pamięci", który w niedzielę po południu przejechał ulicami Białegostoku. Po raz ósmy zorganizowało go Muzeum Pamięci Sybiru.
Takie było założenie, żebyśmy naszą historię, która jest dość lokalna i świat nie ma o niej zielonego pojęcia, opowiedzieć w sposób, który będzie atrakcyjny dla świata – mówi PAP Life Łukasz Palkowski, reżyser filmu „Pojedynek”. Ten wojenny thriller, do którego zdjęcia realizowane są obecnie pod Warszawą, opowiada o utalentowanym polskim pianiście, którego rosyjski agent próbuje przeciągnąć na stronę Sowietów.
13 kwietnia 1943 r. w Berlinie ujawniono informacje o odnalezionych w Katyniu masowych grobach polskich oficerów zamordowanych przez sowieckie NKWD. 14 listopada 2007 r. uchwałą Sejmu RP 13 kwietnia został ustanowiony Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
W Białymstoku upamiętniono 84. rocznicę sowieckiej deportacji obywateli polskich na Wschód. Kwiaty złożono m.in przy Grobie Nieznanego Sybiraka i przed pomnikiem poświęconym bohaterskim matkom Sybiraczkom. Zapalono też znicze przy Muzeum Pamięci Sybiru.
Na wileńskim cmentarzu na Antokolu zakończono demontaż zespołu memorialnego żołnierzy sowieckich. W tym tygodniu usunięto tzw. wieczny ogień oraz postument, na którym znajdowały się sześciometrowe rzeźby, zdemontowane w 2022 roku – poinformowały władze stolicy Litwy.
Przedstawiamy losy ludzi, którzy podjęli długofalowe działania na rzecz ratowania, podtrzymywania i przekazywania następnym pokoleniom kultury oraz języka polskiego – podkreśla Adam Hlebowicz, redaktor naukowy drugiego tomu słownika „Zostali na Wschodzie”.