Warszawa, 24.01.2023. Konferencja Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego w siedzibie Teatru Dramatycznego w Warszawie. Wydarzenie związane było z obchodami 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim i z polską premierą spektaklu „ZAPAMIĘTAJ. Świadectwo Jana Karskiego”. Fot. PAP/R. Guz
Naszym zadaniem jest przybliżyć Jana Karskiego jako nauczyciela oraz świadka i przekazywać jego historię. Gdy opowiedział światu o tym, co tu się działo, świat mu nie uwierzył – powiedział wykonawca monodramu „Zapamiętaj. Świadectwo Jana Karskiego”, amerykański aktor David Strathairn.
We foyer Teatru Dramatycznego w Warszawie odbyła się konferencja prasowa przed polską premierą spektaklu "Zapamiętaj. Świadectwo Jana Karskiego" organizowana przez Fundację Edukacyjną Jana Karskiego w przededniu Światowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu (27 stycznia). W rolę Karskiego wciela się amerykański aktor David Strathairn nominowany do Oscara za film "Good Night and Good Luck", znany także z filmów "Lincoln" czy "Nomadland".
"Jan Kraski. Młody człowiek, żołnierz, dyplomata, członek polskiego i żydowskiego podziemia. Człowiek, który tak naprawdę przyniósł światu informację o wszytskich okropnościach, które tutaj się działy. Naszym zadaniem jest pokazać Jana Karskiego jako nauczyciela i świadka i przekazywać jego historię. Gdy opowiedział światu, o tym co działo się tu, za zamkniętymi drzwiami, to świat nie uwierzył mu. I dlatego na 35 lat zamilkł. Jego milczenie leży u podstaw naszego przedstawienia. To duże wyzwanie, by w tej ciszy stanąć przed państwem i by ta cisza objęła przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. To, co Polska robi pomagając Ukrainie jest przykładem dla świata" - powiedział David Strathairn podczas konferencji prasowej w w przededniu polskiej premiery "Zapamiętaj. Świadectwo Jana Karskiego".
Jan Karski - legendarny kurier Polskiego Państwa Podziemnego
"To, co dzieje się w naszym spektaklu traktuje również o Ukrainie. Traktuje również o polskiej reakcji na to, co się tam wydarzyło i dzieje" - mówił aktor.
Współautorem i reżyserem spektaklu "Zapamiętaj. Świadectwo Jana Karskiego", jest Derek Goldman, wielokrotnie nagradzany reżyser teatralny i dramaturg. Wraz ze współscenarzystą Clarkiem Youngiem zrealizowali monodram.
"Monodram stawia pytania o kondycję człowieka, o naszą postawę wobec przejawów zła, niesprawiedliwości, krzywdy. Mobilizuje do brania odpowiedzialności i zaangażowania w sprawy społeczne, a jego przesłanie jest bardzo aktualne w kontekście wojny w Ukrainie. Dziedzictwo Jana Karskiego zobowiązuje do nieodwracania wzroku, gdy słabszemu dzieje się krzywda. Stawia dobro i interes drugiego człowieka ponad swój własny, zastępuje egoizm empatią, a strach odwagą" - czytamy w materiałach fundacji.
Spektakl był wystawiany już pod tytułem "Remember this" w Londynie, Bilbao, Waszyngtonie, Chicago, Nowym Yorku i San Francisco.
W Warszawie monodram "Zapamiętaj. Świadectwo Jana Karskiego" będzie pokazany 25 i 26 stycznia w stołecznym Teatrze Dramatycznym. 29 stycznia spektakl będzie wystawiony w Artkombinacie w Łodzi, 1 lutego - w krakowskim Teatrze Variete, a 4 lutego - w Auli Artis w Poznaniu.
David Strathairn urodził się 26 stycznia 1949 w San Francisco - jest amerykańskim aktorem filmowym, telewizyjnym i teatralnym. Uczęszczał do Redwood High School w Larkspur, a także ukończył Williams College w Williamstown (w stanie Massachusetts). Jest uznawany za aktora charakterystycznego, udziela się w wielu niezależnych produkcjach. Występował m. in. w filmach takich jak "Firma", "Tajemnice Los Angeles". Do jego najbardziej znaczących ról filmowych zalicza się występ w "Good Night and Good Luck", gdzie wcielił się w pioniera dziennikarstwa telewizyjnego Edwarda R. Murrowa. Za tę rolę otrzymał Złoty Glob i nominację do Oscara w kategorii dla najlepszego aktora. Jako aktor telewizyjny występował w "Rodzinie Soprano" oraz innych produkcjach. W spektaklach teatralnych wystąpił w ponad 30 rolach, m. in. w sztukach Harolda Pintera.
Jan Karski (właściwie: Jan Kozielewski)urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi. Był prawnikiem, oficerem WP, dyplomatą i kurierem Podziemnego Państwa Polskiego. Z narażeniem życia przedzierał się przez okupowaną Europę z wiadomościami o sytuacji w Polsce pod niemiecką okupacją. Przed swoją ostatnią wyprawą dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta a następnie do obozu przejściowego w Izbicy Lubelskiej - ostatniego przystanku przed obozem śmierci w Bełżcu. Jako naoczny świadek zagłady Żydów, spotykał się głowami państw, politykami, kluczowymi organizacjami alianckimi, bezskutecznie próbując ich nakłonić do zdecydowanych działań. W świecie znany jest jako człowiek, który próbował zatrzymać Holokaust. Ma tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, honorowego obywatela Izraela, był odznaczony Virtuti Militari, Orderem Orła Białego i amerykańskim Prezydenckim Medalem Wolności. Przez czterdzieści lat kształcił pokolenia młodzieży jako wykładowca Uniwersytetu Georgetown (USA). W 1998 r. został nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarł 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ abe/ pat/
