Źródło: www.ipn.gov.pl
Konferencja naukowa „Opór Żydów przeciwko Niemcom na okupowanych ziemiach polskich” odbędzie się w piątek w Warszawie. Przybliży ona metody walki ludności żydowskiej w obozach zagłady w Treblince i Sobiborze, w gettach w Częstochowie, Będzinie i Białymstoku oraz o żydowskich grupach partyzanckich.
21 kwietnia w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie odbędzie się konferencja naukowa "Opór Żydów przeciwko Niemcom na okupowanych ziemiach polskich".
Przypadająca w tym roku 80. rocznica wybuchu Powstania w getcie warszawskim – największego zrywu zbrojnego podjętego przez Żydów w okupowanej przez Niemców Europie stała się okazją do opowiedzenia także o innych przejawach oporu ludności w obliczu Holokaustu.
Konferencja naukowa IPN przybliży metody walki o życie i godność m.in. w obozach zagłady w Treblince i Sobiborze, w gettach w Częstochowie, Będzinie oraz Białymstoku. Historycy opowiedzą o działalności żydowskich grup partyzanckich i grup przetrwania.
„Prosimy Cię, Boże, o walkę krwawą…” – wystawa IPN o Powstaniu w getcie warszawskim
Dr Martyna Grądzka-Rejak (BBH IPN/Muzeum Getta Warszawskiego/ dr Aleksandra Namysło (OBBH IPN w Katowicach)przedstawią formy oporu ludności żydowskiej w krajach okupowanych przez III Rzeszę". Dr Alicja Gontarek z IPN w Lublinie oraz dr Tomasz Domański (Delegatura IPN w Kielcach) opowiedzą o walce w getcie warszawskim w świetle dokumentów Armii Krajowej. Dr Kinga Czechowska (Delegatura IPN w Bydgoszczy) omówi zagadnienie "Żydowski opór cywilny na przykładzie wybranych gett w Warthegau (Kutno, Krośniewice, Żychlin i Włocławek). Marta Kupczewska (OBBH IPN Białystok) wygłosi referat o żydowskim ruchu oporu w getcie wileńskim w okresie okupacji niemieckiej, Damian Sitkiewicz (OBBH Warszawa) opowie o "formach zorganizowanego oporu Żydów w Kreis Minsk – przyczynek do badań strategii przetrwania ludności żydowskiej z małych gett na terenie Generalnego Gubernatorstwa w latach 1942–1944". Dr Ryszard Śmietanka Kruszelnicki (Delegatura IPN w Kielcach) przybliży temat pacyfikacji przez siły niemieckie oporu mieszkańców Garbatki w województwie mazowieckim.
Jeszcze w 1942 r. do zbrojnego oporu przeciw Niemcom doszło w gettach w co najmniej 13 miejscowościach w dawnych wschodnich województwach Rzeczypospolitej (Lachowicze, Łachwa). W 1943 r. Ludność żydowska stawiła zbrojny opór także w gettach na terenie Generalnego Gubernatorstwa, w tzw. Bezirk Bialystok (Białystok) oraz na ziemiach włączonych do Rzeszy (getto sosnowiecko-będzińskie). Należy wspomnieć także o buntach ludności żydowskiej osadzonej w niemieckich obozach zagłady. 2 sierpnia 1943 r. wybuchł bunt w Treblince, a 14 października 1943 r. w obozie zagłady w Sobiborze.
W konferencji będą uczestniczyć także dr Aleksandra Namysło (OBBH IPN w Katowicach), dr Alicja Bartnicka (UMK), dr Maciej Korkuć (OBUWiM IPN w Krakowie), Paweł Kornacki (OBBH IPN Białystok, dr hab. Sebastian Piątkowski (Delegatura IPN w Radomiu oraz dr Wojciech Hanus z OBBH IPN w Rzeszowie.
Powstanie w warszawskim getcie rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 r. Było pierwszym w okupowanej Europie miejskim zrywem przeciw Niemcom, aktem o charakterze symbolicznym, biorąc pod uwagę znikome szanse powodzenia. W nierównej, trwającej prawie miesiąc walce, słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego stawili zbrojny opór oddziałom SS, Wehrmachtu, policji bezpieczeństwa i kolaborującym z hitlerowcami formacjom pomocniczym. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie wypalając i burząc niemal całą zabudowę.
Ludność cywilna chroniąca się w piwnicach i schronach zwanych bunkrami była mordowana przez Niemców lub deportowana do obozu zagłady w Treblince.
8 maja 1943 r. w schronie przy ul. Miłej 18 samobójstwo popełnił przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z grupą kilkudziesięciu bojowników. Nielicznym powstańcom udało się kanałami wydostać z płonącego getta.
Jeszcze w 1942 r. do zbrojnego oporu przeciw Niemcom doszło w gettach w co najmniej 13 miejscowościach w dawnych wschodnich województwach Rzeczypospolitej (Lachowicze, Łachwa). W 1943 r. Ludność żydowska stawiła zbrojny opór także w gettach na terenie Generalnego Gubernatorstwa, w tzw. Bezirk Bialystok (Białystok) oraz na ziemiach włączonych do Rzeszy (getto sosnowiecko-będzińskie). Należy wspomnieć także o buntach ludności żydowskiej osadzonej w niemieckich obozach zagłady. 2 sierpnia 1943 r. wybuchł bunt w Treblince, a 14 października 1943 r. w obozie zagłady w Sobiborze. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ dki/
