Źródło: Instytut Piłsudskiego w Nowym Jorku
Instytut im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku nie zrezygnował w dobie ograniczeń spowodowanych pandemią koronawirusa z uczczenia 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej. Podkreśla, że zwycięska walka z Armią Czerwoną zadecydowała o przyszłości odrodzonej Polski, ale też całej Europy.
„Zwycięstwo było możliwe dzięki osobistej postawie naczelnego wodza Józefa Piłsudskiego, wsparciu i ogromnemu zaangażowaniu dowódców polskich armii, odwadze polskich żołnierzy i patriotycznej postawie narodu polskiego” - podkreśla instytucja, której patronuje marszałek.
Instytut zaprasza swych sympatyków i wszystkich zainteresowanych dziejami Polski do wspólnego świętowania i przypomnienia sobie tych wydarzeń poprzez zdalną prezentację filmową. Przedstawia w niej kolekcje uratowane w 1939 roku z płonącej Warszawy. Gromadzi je w swoim archiwum.
„Najważniejsze dokumenty związane z wojną polsko-bolszewicką, a w szczególności z Bitwą Warszawską, przechowujemy od dziesięcioleci. Uchronione przed zniszczeniem w trakcie Kampanii Wrześniowej obrazują bohaterstwo i umiejętności polskiego żołnierza, talent wojskowy Józefa Piłsudskiego i sztabu generalnego a także patriotyzm zwykłych obywateli” – powiedziała PAP szefowa nowojorskiej placówki dr Iwona Korga.
Wśród dokumentów wymieniła m.in. rozkazy, plany oraz rozszyfrowane przez polski wywiad depesze Armii Czerwonej. Archiwum instytutu zawiera także unikatowe zdjęcia.
„Mamy cenne pamiątki związane z 7 Eskadrą Myśliwską im. Tadeusza Kościuszki. Był to pododdział lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego walczący podczas wojny polsko-bolszewickiej. W Eskadrze służyło 21 Amerykanów i kilku pilotów polskich” – zauważyła Korga.
Bitwa Warszawska 1920 r.
Jak przypomniała, początkowo dowództwo eskadry objął Cedric Fauntleroy, a Merian C. Cooper został jego zastępcą. W czasie Bitwy Warszawskiej 7 eskadra miała za zadanie bronić Lwowa. Od 16 sierpnia wykonała wiele lotów szturmowych, ostrzeliwując kawalerię z karabinów maszynowych.
Instytut posiada odznakę eskadry. Ma też medale wojskowe Coopera. Dokumenty są dostępne na stronie Instytutu: http://archiwa.pilsudski.org/
Nowojorska placówka zwraca uwagę, że jej założyciele i pierwsi działacze: prof. Wacław Jędrzejewicz, płk. Ignacy Matuszewski, płk. Henryk Floyar-Rajchman, gen. Władysław Bortnowski, Wiesław Domaniewski brali czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej i samej Bitwie Warszawskiej. Niektórzy z nich uczestniczyli później w rokowaniach pokojowych w Rydze w 1921 roku.
To oni zaopiekowali się dokumentami poświęconymi kształtowaniu granic Polski po 1918 roku – podkreśla Instytut Józefa Piłsudskiego.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ fit/ mal/
