Nie możemy być obojętni. Mamy obowiązek działać zdecydowanie. Dzięki bohaterskiej obronie Ukrainy Europa otrzymała szansę na zdecydowane działanie. Jeżeli tego nie zrobimy, zło zwycięży i nasze dzieci nam tego nie zapomną – mówił wicepremier, minister kultury Piotr Gliński na posiedzeniu Rady UE ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu (EYCS) w Luksemburgu.
W poniedziałek wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego uczestniczy w posiedzeniu Rady UE ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu (EYCS) w Luksemburgu w części dotyczącej kultury, sektora audiowizualnego i mediów, która jest poświęcona sytuacji na Ukrainie.
"W Europie toczy się wojna wywołana przez Rosję. Ukraina bohatersko broni nie tylko swojej niepodległości, ale także niepodległości Europy. Broni europejskich wartości. Podstawową siłą, która broni dziś Europę jest więc gotowość Ukraińców do poświęcenia swojego życia w obronie ojczyzny. Ta gotowość wynika z patriotyzmu, czyli miłości do ojczyzny" - podkreślił na posiedzeniu Rady UE wicepremier Gliński.
Wskazał, że "Ukraina przypomina Europie co jest podstawowym kanonem jej wartości, o czym Europa przez lata zapominała".
"Są nimi miłość do ojczyzny i chrześcijańska miłość do drugiego człowieka. Jest nim także europejski, wywodzący się jeszcze ze średniowiecza – etos rycerski, gotowość do poświęcenia swojego życia w obronie słabszych: swojej rodziny i wspólnoty. Jeśli Europa tego nie zrozumie – zginie. Podstawowym zadaniem jest więc zrozumienie, że bez patriotyzmów narodowych i gotowości do najwyższych poświęceń w obronie suwerenności europejskich narodów nie obronimy naszej europejskiej cywilizacji" - zaznaczył minister kultury.
Ocenił, że "konieczna jest także debata i rewizja podstaw kulturowych współczesnej Europy". "Ponadto, musimy zdecydowanie przeciwdziałać skłonnościom nas wszystkich do przyzwyczajenia się do obecnej sytuacji, gdy wojna jest prowadzona przez Federację Rosyjską metodą małych kroków i bombardowania z daleka. Przyzwyczajenie jest grzechem obojętności. Nie możemy być obojętni! Mamy obowiązek działać zdecydowanie. Dzięki bohaterskiej obronie Ukrainy, Europa otrzymała szansę, otrzymała okno czasowe na zdecydowane działanie. Jeżeli tego nie zrobimy, zło zwycięży i nasze dzieci nam tego nie zapomną" - zaapelował wicepremier Gliński.
"A to, co widzieliśmy w Buczy, co stało się przed chwilą, w XXI wieku, w Europie, będzie przyszłością Europy" - wskazał.
Przypomniał, że "Polska wystąpiła z propozycją wspólnego stanowiska Ministrów Kultury UE dotyczącego nałożenia realnych sankcji na Rosję w obszarze kultury". Stanowisko dotychczas poparło siedem krajów.
"W stanowisku: wyrażamy gotowość do zawieszenia finansowanych przez państwo stosunków kulturalnych z Federacją Rosyjską; wskazujemy, że Federacja Rosyjska powinna zostać zawieszona w prawach członka organizacji międzynarodowych i pozarządowych o zasięgu światowym, działających w dziedzinie kultury, w tym UNESCO; podkreślamy, że Federacja Rosyjska nie powinna organizować i przewodniczyć 45. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO; opowiadamy się za uniemożliwieniem wykorzystywania platform cyfrowych przez rosyjskie media zaangażowane w kampanie dezinformacyjne przeciwko Ukrainie, a także za zakazem dystrybucji rosyjskich i białoruskich kanałów kontrolowanych przez państwo i zastąpieniem ich ukraińskimi kanałami narodowymi" - przekazał.
Wicepremier Gliński nadmienił, że w hotelu, w którym się zatrzymał w Luksemburgu "są dostępne wciąż dwa kanały mediów Putina".
Wyraził nadzieję, że do stanowiska Polski przyłączą się inne kraje. "Moim zdaniem powinna przyłączyć się do niego cała Europa" - powiedział Gliński.
Minister kultury przekazał na posiedzeniu Rady UE ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu (EYCS) w Luksemburgu, że "od momentu rozpoczęcia agresji na Ukrainę, do Polski przybyło prawie 2,5 miliona uchodźców, w ciągu miesiąca i 10 dni. Tam są także ludzie kultury". "To największa liczba uchodźców z Ukrainy w całej UE" - wskazał.
Szef MKiDN zaznaczył, że Polska angażuje się w pomoc na wszelkie możliwe sposoby, mierząc się z wieloma trudnościami.
"W opinii Polski, potrzeba wzmożonych działań i środków finansowych KE i wszystkich krajów członkowskich, aby zapewnić uchodźcom z Ukrainy godne warunki życia i pracy. Mając na uwadze ogrom potrzeb Unia Europejska powinna wesprzeć państwa członkowskie poprzez powołanie swoich specjalnych funduszów KE na rzecz: ratowania ukraińskiego dziedzictwa kulturowego oraz wsparcia ukraińskich ludzi kultury" - mówił na posiedzeniu Rady UE Gliński.
Wskazał, że "przygotowanie narzędzi dystrybucji tych środków na poziomie europejskim byłoby czasochłonne, a pomoc potrzebna jest natychmiast". "W związku z tym, w opinii Polski, środki z funduszy powinny być kierowane bezpośrednio do państw członkowskich, które udzielają wsparcia i które zajęłyby się ich dystrybucją. Przygotowanie na poziomie KE platformy czy strony internetowej umożliwiającej dostęp do wszystkich informacji jest dobrą inicjatywą, ale przede wszystkim należy zapewnić źródła finansowania, które pozwolą uchodźcom na godne warunki życia i kontytuowanie pracy twórczej" - ocenił minister kultury.
Gliński przypomniał, że "Polska podjęła szereg działań, aby wspomóc ludzi kultury z Ukrainy".
"Po pierwsze, uruchomiliśmy rezydencje, programy stypendialne i dotacyjne. Adresujemy je do ukraińskich twórców i ich rodzin. Przykładowo, dotyczy to współpracy ze 100 polskimi instytucjami, które gotowe są przyjmować Ukraińców, a chęć skorzystania z rezydencji w tej chwili wyraziło już 340 artystów ukraińskich. Na ten cel przeznaczyliśmy ponad 1 mln euro. Także Polski Instytut Sztuki Filmowej przygotowuje specjalny program dotacyjny dedykowany polsko-ukraińskim inicjatywom filmowym, na kwotę 1 mln euro. Tworzymy także orkiestrę symfoniczną, złożoną z ukraińskich uchodźców, artystów, i planujemy tournée tej orkiestry po Europie i świecie" - przekazał wicepremier Gliński.
Wicepremier dodał, że Polska wspiera także ochronę dziedzictwa Ukrainy. „Od początku wojny istnieje zespół, obecnie Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, którego głównym zadaniem jest odpowiedź na konkretne potrzeby zgłaszane przez instytucje z Ukrainy. Centrum nawiązało współpracę z ponad 50 instytucjami, dostarcza specjalistyczny sprzęt i materiały do profesjonalnego zabezpieczania budynków i zbiorów, jak również pomoc materialną pozwalającą na codzienne funkcjonowanie”.
Dodał, że Polska wspiera także ochronę dziedzictwa Ukrainy. "Od początku wojny istnieje zespół, obecnie Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, którego głównym zadaniem jest odpowiedź na konkretne potrzeby zgłaszane przez instytucje z Ukrainy. Centrum nawiązało współpracę z ponad 50 instytucjami, dostarcza specjalistyczny sprzęt i materiały do profesjonalnego zabezpieczania budynków i zbiorów, jak również pomoc materialną pozwalającą na codzienne funkcjonowanie" - poinformował minister kultury.
Zwrócił uwagę, że "dotychczas na Ukrainę Polska wysłała już 19 transportów tych materiałów na kwotę ponad 1 mln euro". Przekazał, że "pierwszy transport był już we Lwowie 11 marca".
Zaznaczył, że "kwestia ewentualnej ewakuacji ukraińskich dóbr kultury zależy wyłącznie od decyzji rządu Ukrainy". "Jeżeli taka decyzja zostanie podjęta, Polska jest przygotowana, aby pomóc. Przypomnę też, że Polska wielokrotnie angażowała się w ochronę zagrożonego dziedzictwa kulturowego w różnych częściach świata. Dzięki naszym staraniom w 2018 r. UNESCO przyjęło tzw. Rekomendację Warszawską w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego" - przypomniał wicepremier Gliński.
Mówiąc o działaniach prowadzonych przez Polskę na rzecz Ukrainy przekazał, że "wiele instytucji kultury w Polsce kieruje swoją ofertę do Ukraińców w ich narodowym języku". "Dotyczy to zarówno istniejącej oferty jak i nowych inicjatyw takich, jak utworzenie +Portalu Ukraińskojęzycznego+, na którym publikowane są najważniejsze informacje. Polskie Radio już 27 lutego, 3 dni po rozpoczęciu wojny, udostępniło w swoim internetowym odtwarzaczu radiowym sygnał publicznego Ukraińskiego Radia, wiele stacji radiowych nadaje serwisy informacyjne w języku ukraińskim. Na multipleksie naziemnej telewizji cyfrowej od początku marca jest dostępny pierwszy kanał ukraińskiej telewizji publicznej. Telewizja Polska uruchomiła także specjalne pasma z ofertą dla małych uchodźców, dla dzieci" - powiedział Gliński.
Dodał, że "instytucje kultury oferują bieżącą pomoc dla ukraińskich artystów". "Uruchamiane są punkty kontaktowe, zbierane są informacje na temat potrzeb materialnych, organizowane są cały czas zbiórki, oferowana jest pomoc tłumaczy, prawników oraz psychologów w języku ukraińskim" - wymieniał szef MKiDN.
"Wierzę, że wspólnie uda nam się zatrzymać tę bestialską wojnę, a jednocześnie zapewnić uciekającym ludziom kultury godne warunki życia i kontynuowania pracy" - zakończył swoje przemówienie wicepremier Gliński. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ dki/