80 lat temu, 16 sierpnia 1944 r., Stalin odcina się od "warszawskiej awantury". Powstańcom udaje się zdobyć pozycje na ul. Stawki, lecz wycofują się pod naporem wroga. Na ul. Przejazd giną poeci pchor. Zdzisław Leon Stroiński ps. "Chmura" i strzelec Tadeusz Gajcy ps. "Topór". Umiera kompozytor i oficer AK Roman Padlewski.
Stalin informuje Churchilla i Mikołajczyka, że Kreml odcina się od "warszawskiej awantury".
Mjr Mieczysław Chyżyński ps. "Pełka" kieruje obroną PWPW. Żelbetonowy gmach wytwórni obsadzony niemal 600 powstańcami skutecznie blokuje niemieckie natarcia na Starówkę od strony Żoliborza. Jest jednak nieustanie ostrzeliwany z lądu i powietrza.
Na ul. Stawki Batalion "Czata 49" kontratakuje, jednak pod naporem wroga wycofuje się. W walce poległ instruktor harcerski, szef Głównej Kwatery Szarych Szeregów "Pasieki" (1943–1944) i uczestnik walk we wrześniu 1939 r., kpt Eugeniusz Stasiecki ps. "Piotr Pomian".
Pod gruzami kamienicy Weldta przy ul. Przejazd 3/5/7 giną dwaj poeci "pokolenia Kolumbów" i powstańcy AK - pchor. Zdzisław Leon Stroiński ps. "Chmura" i strzelec Tadeusz Gajcy ps. "Topór".
"Pamiętasz, poległy przyjacielu? – krzyk i płomień gasł w dłoniach rozwartych – nocą wznosiły się strzały ostatnie jak srebrne bańki powietrza z ust tonących. Niebo płynęło wtedy głębokie i spokojne, a gotyckie źdźbła trawy pochylały się blisko, coraz bliżej, już w oczach. I umrzeć było tak łatwo – tylko dniem w dym i słońce się pochylić, tylko nocą gwiazdy coraz chłodniejsze dłonią z czoła odgarnąć (...) Z amarantowych płatów druku, niespokojnych jak chorągiew, znów krzyk i cisza ścieka na ulicę, na której kamień i asfalt już tylko – Więc umierać jest trudno. Bo pod wysokim sklepieniem salwy życie jest proste jak śmierć" - pisał w wierszu "Życie" Stroiński.
Niemcy zajmują budynek klasztoru Kanoniczek przy pl. Teatralnym.
Powstańcy "Golskiego" uszkadzają jeden z czołgów atakujących Politechnikę i ul. Polną.
Na skutek ran postrzałowych odniesionych podczas próby unieszkodliwienia "Goliatha" umiera muzyk (skrzypek), krytyk muzyczny por. AK Roman Padlewski ps. "Skorupka".Jako kompozytor zadebiutował w 1933 r. Kwartetem smyczkowym nr 1. Jego utwory wykonywano w trakcie Tygodnia Muzyki Polskiej w Poznaniu. Dyrygował chórem im. Karola Szymanowskiego. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ aszw/